Dziurawiec to ziołowy suplement stosowany najczęściej, aby pomóc zmniejszyć objawy depresji. Może być również korzystny dla łagodzenia objawów menopauzy i niektórych chorób skóry, ale jest zbyt mało badań, by zweryfikować te korzyści.

Dziurawiec pochodzi z kwitnącej rośliny znanej jako Hypericum perforatum; zioło powszechnie używane jako część medycyny alternatywnej we wspomaganiu leczenia depresji, niepokoju i nadpobudliwości z deficytem uwagi (ADHD).

Dziurawiec ma właściwości antybakteryjne i działa też jako środek przeciwwirusowy. Zawiera hiperycynę – substancję chemiczną, która może być odpowiedzialna za większość skuteczności tego zioła. Choć jego dokładny mechanizm jest niejasny, zioło może działać podobnie do niektórych rodzajów antydepresantów – poprzez zwiększenie dostępności neuroprzekaźników, takich jak dopamina, serotonina i noradrenalina w mózgu. Należy jednak pamiętać, że nic nie zastąpi tutaj farmakoterapii.

Na co stosuje się dziurawiec?

Naukowcy nie udowodnili żadnych potencjalnych korzyści z dziurawca. Ludzie najczęściej używają go, aby złagodzić objawy depresji – łagodnej do umiarkowanej. Jednak badania nad stosowaniem dziurawca na depresję dawały wątpliwe wyniki.

Wcześniejsze badania wykazały, że osoby z objawami łagodnej depresji mogą odnieść korzyści z dziurawca. Ale nowsze badania nie potwierdziły tej skuteczności w leczeniu łagodnej i umiarkowanej depresji. Żadne badania nie wykazały, że dziurawiec jest skuteczny w leczeniu ciężkiej depresji.

Wpływ zioła na leczenie innych schorzeń nie został dokładnie zbadany.

Dziurawiec najczęściej stosowany jest na:

· łagodzenie objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca;

· leczenie bezsenności – gdy zażywasz dziurawiec przed snem;

· pomoc w gojeniu się ran – gdy naniesiesz balsam bezpośrednio na skórę (miejscowo);

· zwalczanie bólu nerwowego (neuralgii) – gdy stosujesz olej z dziurawca bezpośrednio na skórę.

Naukowcy uważają, że składniki zioła (hiperycyna i hiperforyna) mogą zwiększać poziom pewnych substancji chemicznych w mózgu, np. serotoniny. Ludzie z depresją często mają niski poziom serotoniny i innych neuroprzekaźników. Dlatego – oprócz przyjmowania leków – zaleca się picie dziurawca, oczywiście po konsultacji z lekarzem.

Zioło jest również badane pod kątem następujących problemów zdrowotnych:

· lęk,

· objawy związane z menopauzą,

· zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS),

· choroba afektywna sezonowa (SAD),

· rzucenie palenia,

· infekcje wirusowe.

Dziurawiec może również korzystnie wpływać na skórę. Olejek z dziurawca stosowany jest miejscowo do wspomagania leczenia ran i wielu innych chorób skóry, takich jak egzema i hemoroidy.

Dziurawiec nie dla każdego

Istnieją pewne grupy ludzi, które nie powinny przyjmować żadnej formy dziurawca. Obejmuje to osoby:

– w ciąży – nie bierz dziurawca, jeśli jesteś w ciąży. Wykazano, że zwiększa on napięcie mięśniowe macicy w czasie ciąży, co może powodować zwiększone ryzyko poronienia. W badaniach na zwierzętach zioło wywoływało również wrodzone (obecne przy urodzeniu) schorzenia;

– karmiące piersią – jeśli przyjmujesz dziurawiec i karmisz piersią, u twojego dziecka mogą wystąpić: marudzenie, kolka i senność;

– przyjmujące niektóre leki – dziurawiec wchodzi w interakcje z wieloma różnymi lekami. Suplement może nie być bezpieczny dla ciebie, jeśli przyjmujesz niektóre leki na receptę. Przed włączeniem dziurawca do diety zapytaj lekarza o możliwe interakcje z lekami;

– po operacji lub przed nią – nie powinno się przyjmować dziurawca w ciągu pięciu dni od jakichkolwiek zabiegów chirurgicznych, ze względu na ryzyko interakcji leków.

Podsumowanie

Należy pamiętać, że żadne zioła ani suplementy nie zastąpią dobranej do konkretnego schorzenia farmakoterapii, mogą one tylko wspomóc prawidłowe leczenie.

---

Bibliografia:

1. Klemow K. i inni., Medical Attributes of St. John’s Wort (Hypericum perforatum), National Library of Medicine, 2011.

2. Pietrangelo A., St. John’s Wort: The Benefits and the Dangers, 2018.

3. Wong C., The Health Benefits of St. John’s Wort, VeryWell, 2022.