Obserwuje się rosnące zapotrzebowanie na leki roślinne, produkty zdrowotne, farmaceutyki, składniki żywności, kosmetyki itp. Melisa jest jedną z tych roślin i używa się jej w kilku obszarach. W niektórych krajach, takich jak: Turcja, Syria i Królestwo Jordanii, z flory zbiera się wiele roślin leczniczych i aromatycznych, w tym melisę.
Melisa lekarska (Melissa officinalis L.) należy do rodziny Labiatae (rodzina miętowa), jest aromatycznym i dość odpornym wieloletnim półkrzewem. To gatunek obcopylny i posiada pełne kwiaty z bardzo krótko osadzonymi gruczołami nasadowymi.
Melisa w przetwórstwie spożywczym ma szerokie zastosowanie, m.in. jako herbata, ziele, środek aromatyzujący czy kulinarny. Ma właściwości prozdrowotne, przeciwbakteryjne, przeciwutleniające oraz wykorzystywana jest jako żywność funkcjonalna. Przeprowadzono umiarkowaną ilość badań nad melisą, aby określić jej działanie wspomagające leczenie, choć mówi się o działaniu przeciwwirusowym, przeciwgrzybiczym, przeciwnowotworowym i uspokajającym.
Pochodzi z Europy, ale jest uprawiana na całym świecie. Rośnie nie tylko w ogrodach ziołowych lub w celu przyciągnięcia pszczół, ale także do wykorzystania w medycynie, produkcji kosmetyków i lakierów do mebli. Wiosną i latem wyrastają grona małych, jasnożółtych kwiatów w miejscu, gdzie liście stykają się z łodygą. Liście są bardzo głęboko pomarszczone i mają kolor od ciemnozielonego do żółtozielonego, w zależności od gleby i klimatu. Jeśli potrzesz liście, twoje palce będą pachnieć cierpko i słodko, jak cytryny. Kształtem liście są podobne do mięty i pochodzą z tej samej rodziny roślin.
Lęk
Jak wynika z małego badania pilotażowego opublikowanego w czasopiśmie „Nutrients”, melisa może być stosowana w celu zmniejszenia lęku. Zgodnie z wynikami, słodzony napój na bazie wody zawierający 0,3 g ekstraktu z melisy zmniejszył stres i poprawił nastrój w grupie 25 zdrowych młodych dorosłych, w porównaniu z placebo. Wyniki zostały potwierdzone w tym samym badaniu przez powtórzenie testu, gdzie podawano jogurt zamiast wody. Uczestnicy odczuwali efekty zmniejszenia niepokoju nawet już w ciągu jednej godziny po spożyciu jogurtu.
Bezsenność
Uważa się, że kwas rozmarynowy (związek zawarty w melisie) poprawia sen u osób cierpiących na bezsenność. Według badania z 2013 r., melisa w połączeniu z korzeniem waleriany znacząco poprawiła jakość snu u 100 osób z menopauzą, w porównaniu z placebo.
Odrębne badanie przeprowadzono na 918 dzieciach poniżej 12. roku życia, które doświadczały nadmiernego stresu i dyssomnii (zbiór zaburzeń snu). Otrzymywały one połączony preparat waleriany i melisy. Ponad 80% dzieci z dyssomnią wykazało poprawę jakości i ilości snu.
Przeziębienie
Większość obecnych dowodów jest ograniczona do badań laboratoryjnych przeprowadzonych w probówkach, w których melisa wydaje się zabijać szeroki zakres popularnych wirusów, między innymi herpes simplex typu 1 (HSV-1). HSV-1 jest związany z niektórymi przypadkami opryszczki.
Potrzeba więcej randomizowanych, kontrolowanych badań z udziałem ludzi, aby poprzeć stosowanie melisy we wsparciu leczenia przeziębienia.
Melisa jest dostępna w postaci suszonych liści, które można kupić na wagę. Jest również sprzedawana jako herbata oraz w kapsułkach, ekstraktach, nalewkach i olejkach. Niektóre kremy stosowane w Europie, które zawierają duże ilości melisy, nie są dostępne w innych regionach – na przykład w Stanach Zjednoczonych. Herbaty z melisy mogą być stosowane na skórę jako okłady. Melisa jest również dostępna w lekach homeopatycznych i jako aromaterapia (olejek eteryczny).
Bibliografia:
