Magdalena Bogusz
11/08/2023
Lunazyna to bioaktywna struktura peptydowa posiadająca wiele właściwości prozdrowotnych. Czy znajdzie szersze zastosowanie również w medycynie i w terapiach celowanych?
Lunazyna jest unikalnym peptydem, który został odkryty głównie w nasionach soi, choć występuje również w innych roślinach. Jest obecnie przedmiotem wielu badań zw względu na jej potencjalne korzyści zdrowotne. Jest to naturalne białko o charakterze epigenetycznym. Peptydy epigenetyczne zawarte w pożywieniu wpływają na różne funkcje i różnicowanie tych funkcji. W roju pszczół, to czym karmione są dorastające larwy, decyduje o ich ostatecznej postaci w przyszłości. Przyszłe robotnice karmione są zwykłym pyłkiem kwiatowym, a przyszła ich królowa wysokobiałkowym mlekiem pszczelim. O tych różnicach decydują substancje epigenetyczne zawarte w pożywieniu. Lunazyna jest jedną z nich i obrazuje znakomicie strukturę społeczną pszczół, potraktowaną tutaj jako egzemplifikacja.
Lunazyna wykazuje bioaktywność, co oznacza, że może oddziaływać z organizmem na poziomie komórkowym, wpływając na różne funkcje biologiczne. Ma zdolność poprawiania zapisów w genach i tzw. przeznaczenia genetycznego. Jako czynne białko na poziomie epigenetycznym pobudza geny do bioaktywności. Okazuje się, że może działać przeciwzapalnie, przeciwnowotworowo, przeciwcukrzycowo oraz wpływać na regulację lipidów i cholesterolu.
Lunazyna jest poddawana badaniom naukowym od 1996 roku. Została odkryta przez dwóch naukowców, przez Alfredo Galveza i Benito de Lumena, badaczy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, odkryte przez siebie biało epigenetyczne nazwali „lunazyną” od filipińskiego słowa lunas (co oznacza „leczyć”). Ten unikatowy polipeptyd był badany pod kątem epigenetycznym i antyoksydacyjnym. Naukowcy skupiają się także nad badaniem jego wpływu na układ sercowo-naczyniowy i gospodarkę lipidową, redukcję cholesterolu LDL, co zostało już potwierdzone, jak również nad pozytywnym wpływem na choroby neurodegeneracyjne, takie jak Alzheimer i Parkinson.
W badaniach onkologicznych wykazano, że lunazyna może hamować rozwój pewnych typów nowotworów poprzez regulację cyklu komórkowego i indukcję apoptozy (programowanej śmierci komórki). Ma zatem działanie i właściwości przeciwutleniające. Niszczy wolne rodniki, może poprawiać profil lipidowy i obniżać poziom cholesterolu. Prawdopodobnie wpływa również korzystnie na gospodarkę węglowodanową w organizmie, co ma znaczenie w kontekście cukrzycy.
Lunazyna jest dostępna w formie suplementu. Początkowo była dostępna na rynku amerykańskim, ale obecnie pojawiła się również na rynku europejskim.
Chociaż wyniki badań dotyczące lunazyny są obiecujące, należy pamiętać, że badania jej właściwości i zastosowania cały czas trwają. Ważne jest, by nie traktować jej jako uniwersalnego lekarstwa na wszystkie dolegliwości. Nauka potrzebuje dokładniejszych badań i dowodów na skuteczność lunazyny w leczeniu różnych chorób. Tak jak w przypadku wielu innych substancji bioaktywnych, ten peptyd z soi może okazać się pomocny w pewnych kontekstach, ale nie jest to „cudowny środek” na wszystkie dolegliwości. Do niedawna lunazyna byla również trudno dostępna z uwagi na tajemnice patentowe i wysokie koszty produkcji.