Aronia – zdrowie i korzyści

Katarzyna Melihar 01/08/2024

Dlaczego warto spożywać aronię?

Aronia (Aronia melanocapra) jest prawdziwą skarbnicę dobroczynnych składników, a w szczególności zawiera rekordową ilość polifenoli, przez co klasyfikowana jest jako superfood i nazywana „czarnym skarbem”.

W rankingu 500 produktów spożywczych zawierających najwięcej polifenoli – opublikowanym w prestiżowym magazynie „European Journal of Clinical Nutrition” aronia uplasowała się aż na siódmym miejscu, wyprzedzając wiele owoców i warzyw, a nawet zieloną herbatę. Łączna zawartość polifenoli w owocach aronii waha się między 2000 a 8000 mg na 100 g suchej masy, w zależności od odmiany, metod uprawy i momentu zbioru.

Co kryje w sobie owoc aronii?

Polifenole

Polifenole to bioaktywne związki roślinne, odpowiedzialne za barwę i charakterystyczny cierpki, gorzkawy smak. Mają one działanie chroniące organizm przed grzybami, bakteriami, owadami i promieniowaniem UV. Są silnymi antyoksydantami, a więc mają m.in. działanie przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, przeciwmiażdżycowe i przeciwnadciśnieniowe.

Badania naukowców z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego potwierdzają, że ekstrakty z owoców aronii posiadają m.in. właściwości przeciwutleniające, antymutagenne, kardioprotekcyjne i przeciwcukrzycowe.

Antyoksydanty

Do grupy przeciwutleniaczy oprócz polifenoli należą także: rutyna, kwercytyna, antocyjany, katechiny, flawonoidy i leukocyjany, które pomagają w pozbywaniu się wolnych rodników, a tym samym spowalniają proces starzenia się organizmu. Spośród przeciwutleniaczy antocyjany i rutyna wpływają też korzystnie na uszczelnianie i uelastycznianie naczyń krwionośnych, co wspomaga redukcję ciśnienia krwi i pracę naczynek krwionośnych.

Witaminy i minerały

Owoce aronii to prawdziwa bomba witaminowa – 100g świeżych owoców pokrywa 35% dziennego zapotrzebowania na witaminę C. Zawiera ona również witaminy E, K, A i witaminy z grupy B (B2, B3, B9). Jest też doskonałym źródłem minerałów, znajdziemy w niej sód, cynk, żelazo, wapń, potas, fosfor, molibden, bor mangan i magnez. Wszystkie te minerały działają wspomagająco na prawidłowe funkcjonowanie organizmu oraz działanie systemu immunologicznego.

Aronia – jedz dla zdrowia!

Zmniejsza ryzyko nowotworów

Badania wykazały, że aronia ma największy potencjał w zmniejszaniu ryzyka zachorowania na raka. Obecne w niej antyoksydanty, zwłaszcza antocyjany, pomagają powstrzymać wzrost komórek raka jelita grubego, raka piersi i innych nowotworów, zmniejszając poziom wolnych rodników we krwi.W badaniach przyglądano się też wpływowi ekstraktów z różnych owoców na hamowanie rozwoju raka jelita grubego. Okazało się, że aronia miała najsilniejszy efekt!

Spożywanie aronii oraz jej przetworów jest zalecane również w czasie terapii nowotworowych – w ten sposób łagodzi się skutki zarówno chemio-, jak i radioterapii.

Zmniejsza ryzyko chorób przewlekłych

Duża zawartość przeciwutleniaczy polifenolowych, odpowiadających za utrzymywania dobrego zdrowia pomaga w zapobieganiu chorobom przewlekłym, jak cukrzyca, choroby krążenia i zaburzenia metaboliczne. Jagody aronii, a także ich sok i ekstrakt, są powszechnie spożywane w celu leczenia cukrzycy, ponieważ jak wskazują badania, owoce te mogą poprawić metabolizm glukozy i regulować poziom cukru poprzez zmniejszenie insulinooporności.

Obniża ciśnienie krwi

Wykazano, że ekstrakty z aronii rozluźniają tkankę na ścianach naczyń krwionośnych i pomagają poprawić przepływ krwi. Pomagają obniżyć ciśnienie krwi i mogą pomóc w walce z wysokim ciśnieniem krwi w tętnicach.

Badania pokazują, że aronia może chronić przed chorobą tętnic wieńcowych, ponieważ chroni przed blaszką miażdżycową, która odkłada się w tętnicach.

Buduje odporność

Aronia pomaga wzmocnić nasz układ odpornościowy. Jak pokazują badania, jej owoce mają silne działanie przeciwbakteryjne przeciwko Escherichia coli i Bacillus Cereus, a osoby, które codziennie spożywały sok z aronii, o 38-55% rzadziej zapadały na infekcje dróg moczowych. Jagody aronii mogą również pomóc w zmniejszeniu stanów zapalnych, ponieważ hamują uwalnianie substancji zapalnych, takich jak cytokiny i interleukiny, przez co zmniejsza się reakcja zapalna. Posiadają też właściwości przeciwwirusowe – w badaniu na zwierzętach odkryto, że zawartość kwasu elagowego i mirycetyny w aronii chroni przed wirusem grypy.

Zdrowe serce

Zawarte w aronii przeciwutleniacze pomagają obniżyć zły i zwiększyć dobry cholesterol oraz poprawić pracę serca. Zbadano, że spożywanie około 250 ml soku z aronii dziennie, obniża poziom złego cholesterolu (lipoprotein o niskiej gęstości).

Zdrowa wątroba

Badania pokazują, że sok z owoców aronii zmniejsza nasilenie i objawy uszkodzenia wątroby, a także chroni ten organ przed uszkodzeniami, odpowiedzialne za to są zawarte w aronii jej cenne antyoksydanty.

Bogactwo antyoksydantów

Aronia to jeden z owoców o największej zawartości przeciwutleniaczy na świecie. Dlaczego są tak ważne dla naszego zdrowia? Ponieważ chronią komórki przed uszkodzeniami przez wolne rodniki. Owoce aronii są również źródłem polifenoli, które stanowią szczególną grupę przeciwutleniaczy obejmującą kwasy fenolowe, antocyjany i flawanole. Badania porównawcze wykazują, że aronia ma najlepsze działanie antyoksydacyjne w porównaniu z innymi owocami jagodowymi (w tym z czarnym bzem). Według badań zmniejsza ona stres oksydacyjny nawet w ciągu 24h od zażycia ekstraktu z aronii.

Działanie przeciwcukrzycowe

Coraz więcej badań potwierdza przeciwcukrzycowe działanie aronii. Przyjmowanie 300 mg ekstraktu z aronii dziennie przez 2 miesiące u osób z zespołem metabolicznym działało podobnie jak metformina (lekarstwo doustne stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2), zgodnie z podobnym 2-miesięcznym badaniem.

Okazało się też, że wyciąg z aronii pomaga wzmocnić układ odpornościowy i zmniejszyć stan zapalny związany z cukrzycą, pomaga on też zwalczać insulinooporność na wielu poziomach. Wyniki badań czynią aronię potencjalnie skutecznym środkiem zapobiegającym rozwojowi cukrzycy.

Działanie przeciwstarzeniowe

Z uwagi na bogactwo przeciwutleniaczy, dzięki czemu pozytywnie wpływa na spowolnienie objawów starzenia się skóry i całego organizmu. Znany jest również jej wpływ na system nerwowy, ponieważ wzmacnia ona obronę przed groźnymi schorzeniami neurologicznymi, takimi jak choroba Alzheimera, Parkinsona, demencja starcza czy udar mózgu.

Problemy ze wzrokiem

Eksperci wskazują, że może być ona pomocna dla osób mającym problemy ze wzrokiem, gdyż zawarte w aronii składniki bioaktywne zmniejszają kruchość naczyń włosowatych w oku, poprawiają ukrwienie tęczówki, wpływają pozytywnie na ostrość widzenia (przede wszystkim po zmroku). Zalecana jest szczególnie dla osób starszych, ponieważ opóźnia wystąpienie jaskry, zaćmy i degeneracji plamki żółtej.

Produkt polecany: https://naturabazar.pl/brand/422-aronia

Redukcja skutków promieniowania

Według dr hab. Stanisława Pluty z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach aronia jest szczególnie polecana osobom narażonym na promieniowanie jonizujące UV. Dlatego też znajduje stosowanie jako środek zapobiegawczy i leczniczy np. dla pilotów samolotów (narażonych na promieniowanie UV bardziej niż pracownicy elektrowni atomowych) oraz w chorobie popromiennej. Promieniowanie UV powoduje, iż w organizmie wytwarzane są wolne rodniki, które uszkadzają komórkowe DNA powodując jego mutacje.

Choć owoce aronii może nie każdemu smakują z uwagi na cierpko – gorzkawy smak, warto się z nimi zaprzyjaźnić i na stałe włączyć je do swojej diety. Jest wiele sposobów ich spożywania w postaci soku, dżemu, galaretki, nalewki, można je dodać do herbat czy koktajli owocowych. Prostym sposobem, by złagodzić nieprzyjemny posmak jest mrożenie ich przez co najmniej 48 godzin.

Można ją uprawiać w ogródku, bo jest to bardzo niewymagająca roślina, obficie owocująca bez stosowania nawozów i chemii.

Optymalna dawka aronii dla osoby dorosłej to pół filiżanki owoców lub filiżanka soku lub łyżka stołowa płynnego koncentratu soku dziennie. Na rynku znajdziemy suplementy diety zawierające ekstrakty z aronii, które znacznie ułatwiają jej spożycie i zapewnią nam łatwy dostęp do wszystkich dobroczynnych składników zawartych w tych wyjątkowych owocach.