Owoc granatu kryje w sobie bogactwo składników, które zapewniają energię i zdrowie. Znany jest od starożytności, w medycynie ludowej używany był do zwalczania pasożytów. Był także stosowany na afty, biegunki, zwalczanie gorączki, tamowanie krwotoków, do walki z czerwoną i kwasicą. Jak postrzegamy go dzisiaj i jak wykorzystujemy dla zdrowia i witalności?
Ze względu na właściwości granatu możemy użyć takiego sformułowania. Granat rośnie w Turcji, Gruzji, w krajach silnie nasłonecznionych, ale też nie boi się mrozu i niskich temperatur. Prawdopodobnie pochodzi z Iranu, Afganistanu, Azji Środkowej. Jest uprawiany wokół Morza Śródziemnego, ale także spotykany w Stanach Zjednoczonych, Kalifornii i na terenie Arizony. Składniki jakie posiada oraz ilość soku, który można uzyskać z granatów zależą do regionu pochodzenia i terenu dojrzewania. Wszyscy znamy granaty, wiemy jak smakują i wyglądają. Ich sok ma piękną nasyconą barwę i gorzkawy lub słodkawy smak. Dojrzałe owoce granatu pojawiają się późną jesienią i mogą osiągać wagę 1 kg. Granat kryje w sobie nawet od 100 do 1300 graniastych nasion. Jest bombą witaminową i mikroelementową. Zawiera też sporo błonnika i węglowodanów. Jest niskokaloryczny. Zawiera między innymi witaminę C, E, kwas pantotenowy, potas, wapń, magnez, fosfor. Ponadto zawiera ważne dla naszego zdrowia związki bioaktywne. Związki fenolowe, do których należą flawonole, elagotaniny, proantocyjanidyny. Kwas askorbinowy, cytrynowy i jabłkowy. Flawonoidy i antycyjany. Nasiona są bogatym źródłem lipidów. Do tłuszczów budujących pestki granatu należą kwas stearynowy, punicynowy, oleinowy, palmitynowy, kwas linowy i linolenowy. Wszystko sprzyja wytwarzaniu oleju z granatu. Granat ma w sobie polifenole, wśród których znajduje się genisteina. Granat stał się obiektem zainteresowań badaczy od 2010 roku. Trudno się temu zresztą dziwić. Dziś wiemy, że zawiera antocyjany, kwas elagowy, galusowy, kwercetynę, rutynę, katechiny, epikatechiny i wiele innych składników. Dzięki tym wszystkim swoim bioaktywnym związkom, jest bardzo cenny dla naszego organizmu i może zdziałać wiele dobrego dla naszego zdrowia.
Dzięki witaminom, minerałom, związkom bioaktywnym granat wykazuje właściwości przeciwutleniające, kardioprotekcyjne, hipoglikemiczne, przeciwnowotworowe, sprzyja namnażaniu się dobrych bakterii. Pod względem zawartości antyoksydantów, najwięcej odkryto ich w ekstrakcie ze skórki granatu a znacznie mniej w miąższu złożonym z nasion. Pod względem składu chemicznego granat zawiera w sobie najwięcej wody, a obok niej fruktozę, glukozę i pektyny. Trudno się wobec tego dziwić, że najpopularniejszą jego formą, najczęściej spożywaną wszędzie tam, gdzie występuje, jest sok wyciskany z granatu. Bogactwem tego owocu są kwasy organiczne, flawonoidy i antocyjany. W pestkach granatu znajdują się lipidy, kwasy wielonienasycone, w tym kwas linowy i linolenowy. Granat zawiera błonnik, cukry białko i inne. Właściwości przeciwutleniające, działanie antyoksydacyjne granat wykazuje bez wątpienia, jednakże ilość tych substancji nie jest za każdym razem taka sama. Zależy od regiony, w którym rósł i dojrzewał dany owoc. Badania naukowe dowiodły również, że ekstrakt ze skórki granatu zawiera więcej antyoksydantów aniżeli ten sam ekstrakt przygotowany z nasion owocu. Inne badanie, biorące pod uwagę aż cztery współczynniki możliwości antyoksydacyjnych (DPPH, DMPD, ABTS, FRAP) potwierdziło, że granat zawiera ich znacznie więcej niż czerwone wino i zielona herbata. Sok z granatu powinno się pić regularnie, mając do niego dostęp, zwłaszcza w sezonie, kiedy owoc jest dostępny naturalnie. Jak picie soku z granatu, jedzenie owoców przy przyjmowanie go pod inną postacią, wpływa na nasze zdrowie?
Garbniki i antocyjany obecne w owocu mają działanie przeciwmiażdżycowe. Podawanie przez rok osobom ze stwierdzonym zwężonym światłem tętnicy szyjnej, soku z granatu, skutkuje znaczną poprawą ich stanu zdrowia. U badanych zaobserwowano, że o 30% zmniejszyła się grubość błony wewnętrznej i środkowej we wskazanym miejscu, przy jednoczesnym wzroście o 83% aktywności enzymu hamującego frakcję cholesterolu LDL. Picie soku z granatu ma działanie przeciwmiażdżycowe. Badana grupa, o której tu mowa, spożywała olej z nasion granatu. Granat przyczynia się do wzrostu tlenu azotu w osoczu krwi, i do zmniejszania zapalenia naczyń, takich jak trombospondyna. Stwierdzono także pod wpływem granatu redukcję stężenia glukozy we krwi. Do czego przyczyniają się polifenole. U pacjentów z glukozą typu 2 zaobserwowano znaczny spadek glukozy na czczo przy jednoczesnym zmniejszeniu insulinooporności. Dzięki atyoksydantom granat ma działanie antynowotworowe. Badania potwierdziły, że zmniejsza on raka gruczołu krokowego przy podawaniu oleju z nasion grantu jak i soku z granatu. Udowodniono również, że skuteczniejsze są pod względem ochrony i działania antynowotworowego ekstrakty z całych granatów od poszczególnych jego części. W przypadku raka piersi związki zawarte w granacie hamują angiogenezę, inwazyjność i powiększanie się komórek nowotworowych. W chorobach jelita grubego zauważono uwalnianie się elagotaniny i urolityny – związków, które są odpowiedzialne za obniżanie ryzyka wystąpienia nowotworu tego narządu. Granat ma sile działanie przeciwbakteryjne. Jest w stanie zniszczyć gronkowca złocistego i pałeczki ropy błękitnej. Ale też inne bakterie, należą do nich: Proteus vulgaris, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Bacillus subtilis, Salmonella typhi, Listeria monocytogenes czy Yersinia enterocolitica. Likwiduje także bakterie przyziębia i ścian jelita. Niszczy negatywne, a namnaża pozytywne drobnoustroje. Granat wspomaga także układ odpornościowy, do czego przyczynia się obecność witaminy C.
Granat występuje obecnie pod coraz liczniejszymi postaciami. Dostępne są ekstrakty z granatu, z całych owoców i poszczególnych jego części, olej z granatu i pestek, sok z owoców, syropy, przetwory przemysłu spożywczego i kosmetycznego. W przypadku kosmetologii wykorzystuje się np. olej z grantu czy ekstrakty kremowe. Granat wpływa także korzystne na naszą skórę i twarz. Zapobiega starzeniu się skóry i ma działanie zabezpieczające przed przebarwieniami skóry.
W Ajurwedzie granaty wykorzystywane są całościowo, korzysta się nie tylko z ich owoców, ale także z liści, korzenia, kwiatów i kory. Granat jest bardzo ceniony w Ajurwedzie. Harmnizuje wszystkie trzy dosze. Redukuje stan zapalny i zakwaszenie organizmu, wpływa korzystnie na wątrobę, czyli pittę. Moduluje ogień trawienny. Poprawia wygląd skóry. W Ajurwedzie poleca się i wykorzystuje do pielęgnacji skóry olej z pestek granatu, szczególnie w pielęgnacji skóry wrażliwej i przy trądziku różowatym. W higienie intymnej zaleca się stosowanie naparów ze skórki na upławy. Ze względu na zawartość fitoestrogenów – granaty świetnie wpływają na równowagę hormonalną. Gdy estrogenów jest za dużo, blokuje receptory estrogenowe, nie dopuszczając od rozwoju różnych problemów zdrowotnych.
