Kaszel to mechanizm obronny naszego organizmu przed wirusami i bakteriami. Pojawia się zawsze w najodpowiedniejszym momencie i przybiera różne formy. Nie każdy kaszel będziemy leczyć tak samo. Wszystko zależy od rodzaju kaszlu i jego podłoża. O naturze kaszlu, jego rodzajach i naturalnych sposobach na jego zwalczenie opowiada Pani dr Dorota Wiśniewska, Matka Naturopatka, prowadząca Gabinet Terapii Naturalnej w Mierki koło Olsztynka.
Kaszel jest mechanizmem obronnym naszego organizmu. Jest wywoływany przez mózg, gdy zachodzi tego potrzeba. Wspomaga oczyszczanie dróg oddechowych ze śluzu i wszelkich zanieczyszczeń, które dotarły z wdychanym powietrzem. W krtani, w tchawicy, nosie, gardle i oskrzelach znajdują się receptory kaszlu, których pobudzenie powoduje gwałtowny skurcz mięśni przepony, dochodzi wtedy do gwałtownego wydychania powietrza. Do receptorów kaszlu mogą przyklejać się wirusy, bakterie i inne zanieczyszczenia, pochodzące z powietrza, takie jak kurz, dym, śluz. Gdy receptory te wyczują coś niesprzyjającego lub zagrażającego środowisku, wysyłają sygnał ostrzegawczy do naszego mózgu. Mózg, po ich odebraniu, aktywuje odruch kaszlu. Wysyła polecenie mięśniom oddechowym, głównie przeponie i mięśniom międzyżebrowym do działania. Pracę zaczyna cała nasza klatka piersiowa, by wraz z gwałtownym wydechem usunąć wszystko, co nam nie służy. Przy kaszlu przeziębieniowym są to określone patogeny, które przeniknęły do organizmu.
Kaszel możemy podzielić ze względu na jego charakter, czas trwania i przyczynę powstania kaszlu. Kaszel suchy i mokry odzwierciedlają typ kaszlu, a więc jego specyfikę i charakter. Kaszel suchy nie posiada wydzieliny w postaci śluzu, jest drażniący, łaskoczący. Może być objawem różnych infekcji wirusowych, alergii, refluksu żołądkowo-przełykowego lub początku infekcji dróg oddechowych. Kaszel mokry cechuje odkrztuszanie śluzu. Często pojawia się w infekcjach wirusowych, bakteryjnych, przy zapaleniu oskrzeli i płuc. Przy przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP). Druga typologia związana jest z czasem trwania kaszlu i dzieli go na kaszel ostry lub przewlekły. Ostry kaszel trwa nie mniej niż 3 tygodnie. Później przechodzi w fazę pośrednią, która trwa od 3 do 8 tygodni. Może być efektem przedłużającej się infekcji, zapalenia zatok, astmy lub tzw. kaszlu poinfekcyjnego.
Kaszel przewlekły trwa powyżej 8 tygodni. Ma najczęściej powiązania z astmą, z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, refluksem, alergią, niewydolnością serca, gruźlicą czy nowotworami płuc. Ze względu na wydawany dźwięk kaszel można sklasyfikować na: szczekający, piszczący, napadowy lub cichy. Szczekający częsty występuje przy zapaleniu krtani, pojawia się u dzieci, w reakcji alergicznej. Piszczący przypomina świst. Napadowy to głośny i silny kaszel, po którym następuje głośny wydech (to rodzaj piania). Kaszel cichy jest mało efektywny, słaby. Wyróżniamy także kaszel nocny i poranny. Biorąc pod uwagę przyczynę kaszlu dzielimy go również na: kaszel alergiczny, powstaje na skutek alergenów, kurzu, pyłków, sierści zwierząt, kaszel infekcyjny, występujący najczęściej w okresie jesienno-zimowym, wywołany wirusami czy bakteriami, kaszel refluksowy powstający w wyniku podrażnienia dróg oddechowych przez kwas żołądkowy, kaszel psychogenny, pojawiający się na skutek stresu bądź będący efektem zablokowanych emocji, tzw. kaszel nawykowy. Pokasłujemy w sytuacji, gdy dochodzi do niemożności wypowiedzenia czegoś. Wreszcie u dzieci mamy do czynienia z jeszcze jednym typem kaszlu, bardzo specyficznym odchrząkiwaniem. Świadczy on o stresie, jaki może przeżywać dziecko, o obecności pasożytów w przewodzie pokarmowym lub refluksie. Jeżeli dziecko nie jest alergikiem, a kaszel nie ma związku z okresem przeziębieniowym, powinno się wykonać badania w kierunku obecności glisty ludzkiej, która lubi rejon płuc.
Gdy mamy do czynienia z kaszlem na tle przeziębieniowym, który dopada nas najczęściej w okresie jesienno-zimowym, mamy kilkanaście naturalnych sposobów na radzenie sobie z kaszlem, zarówno suchym, jak i mokrym. Gdy kaszel trwa długo, towarzyszy mu gorączka i bóle w klatce piersiowej, zauważamy niepokojące objawy w postaci krwawienia czy inne groźne symptomy, to wymaga konsultacji z lekarzem. Osobiście preferuję domowe sposoby na kaszel. Jako „matka naturopatka” swoim dzieciom podaję, w przypadku kaszlu suchego, środki łagodzące podrażnienia. Należy pamiętać o ustawicznym nawilżaniu powietrza. To może być inhalator czy nawilżacz powietrza. Korzystam z soli fizjologicznej i wykonuję inhalację. Przy braku dostępności do takich urządzeń pamiętajmy o wypijaniu dużej ilości wody, aby nawilżyć naszą tkankę. Powinniśmy wypijać 30 ml wody na każdy kilogram masy ciała. Nawilżajmy gardło przez cały dzień, pijąc wodę, najlepiej z dodatkiem soli kłodawskiej w celu łagodzenia podrażnień gardła i przełyku.
Przy suchym kaszlu bardzo wskazane są napary z korzenia prawoślazu. Wspaniała jest babka lancetowata i podbiał, które działają osłonowo i nawilżają śluzówkę. Innym sposobem jest łyżeczka miodu lipowego lub spadziowego, połączona z ¼ łyżeczki cynamonu cejlońskiego. Tworzymy z tych składników papkę, a następnie ją ssiemy. Sprawdza się i przy kaszlu suchym, i przy kaszlu mokrym. Przez 3-4 dni warto zastosować taką kurację łagodzącą. Pamiętajmy zawsze o działaniach profilaktycznych, należy do nich wietrzenie mieszkania, spacery na świeżym powietrzu. Suchy kaszel może być wynikiem nieprawidłowego oddychania. Wielu z nas oddycha przez usta, zamiast przez nos, np. podczas snu. Budzimy się rano z bolącym gardłem. Dla prawidłowego funkcjonowania naszego układu oddechowego powinniśmy oddychać tyle samo czasu przez usta, co przez nos. Prawidłowym sposobem oddychania jest oddychanie przez nos. Nos jest przystosowany do usuwania, filtrowania drobnych cząstek, jest pokryty rzęskami które usuwają zanieczyszczenia pochodzące z powietrza. Jako pierwsza zapora ochronna dla organizmu. Sposoby istnieją i na tę przypadłość. Oddychaniu przez usta przeciwdziała tzw. metoda Butejki z wykorzystaniem specjalnego plastra. Plaster nakleja się na noc na usta, by uczyć się spać z zamkniętą buzią. Plasterki Butejki lub plaster bez opatrunku, hipoalergiczny, zwykły plaster, dostępny w aptece, dają te same rezultaty. W przypadku kaszlu mokrego stosuje się zioła wykrztuśne. Należą do nich: tymianek, pierwiosnek, lukrecja, można z nich wykonać napar do picia. Doskonały jest także bluszcz, który pozwala oddzielić ślub i działa wykrztuśnie, ułatwia odkrztuszanie. W sklepach zielarskich są dostępne odpowiednie mieszanki ziołowe na kaszel suchy i mokry. Warto po nie sięgać. Syropy apteczne nie są najzdrowszym rozwiązaniem. Zawierają syrop glukozowo-fruktozowy albo sporo cukru lub benzoesan sodu, który ma przedłużać trwałość specyfiku. To wszystko przedostaje się do naszych jelit i nam szkodzi. Dlatego polecam wykonanie syropu samodzielnie.
W mojej wersji, ulubionej zresztą przez moje dzieci, to syrop wykonany z cebuli, czosnku i miodu. Działa znakomicie na kaszel suchy i mokry. Czosnek działa dodatkowo antybakteryjnie i przeciwwirusowo. Dodaję również imbir, a cukier zastępuję miodem. To bardzo tani i skuteczny sposób na kaszel. Można go sporządzać na bieżąco i aplikować kilka razy dziennie. Drugim skutecznym remedium jest tzw. „złote mleko” czyli mleko z miodem i kurkumą. Nie stosuję mleka sensu stricte, zastępuję je mlekiem roślinnym, mlekiem kokosowym. Kokos ma właściwości antybakteryjne i antywirusowe. Do tego gorącego napoju dodaję kurkumę, trochę pieprzu i oczywiście miód. Przy duszącym, silnym , napadowym kaszlu ważna jest ilość wypijanej wody, nawadnianie organizmu jest szalenie ważne podczas trwania infekcji. W kaszlu suchym odpowiednia ilość płynu zapobiega suchości, a w przypadku kaszlu mokrego służy rozrzedzaniu śluzu, który odkrztuszamy. Gdy kaszel suchy przechodzi w mokry, możemy wykonać inhalację z olejków eterycznych, znakomite są: olejek eukaliptusowy, sosnowy lub miętowy. Jeżeli nie mamy pod ręką inhalatora czy nawilżacza powietrza, możemy użyć do inhalacji miski. Domowym sposobem jest także kładzenie na klatkę piersiową okładu z ciepłej, rozgrzanej soli (okłady z soli w woreczku). Sól możemy rozgrzać w piekarniku, dodatkowo nasączyć olejem rycynowym. Istnieją zresztą gotowe olejki z ziołami do zastosowania na klatkę piersiową lub na okolicę między łopatkami, aby rozrzedzić wydzielinę. Pijmy dużo wody, herbaty ziołowe, gorące napoje bez cukru. Na czas trwania kaszlu i infekcji unikajmy spożywania cukru i nabiału. Cukier niszczy naszą odporność, a białko potęguje śluz.
Ważna jest odpowiednia suplementacja, witaminą D3, witaminą C, pamiętajmy o nieodzownych minerałach: cynku, selenie i jodzie. Przy infekcjach gardła, kaszlu, obniżonej odporności, spory udział ma nasza tarczyca. Co 17 minut do naszego organizmu trafia świeża krew, która powinna być zasobna w jod. W każdej naszej komórce istnieją receptory jodu. Gdy nasza tarczyca nie jest wystarczająco wysycona jodem, nasz układ odpornościowy nie pracuje tak, jak powinien.
Tak. Najważniejsza jak zawsze jest prewencja. To, że się przeziębiamy jest z reguły elektem naszych zaniedbań. O swój układ odpornościowy powinniśmy zadbać w okresie wiosenno-letnim. Gdy mamy dostęp do naturalnej witaminy D3 w postaci kąpieli słonecznych, to samo dotyczy witamin i minerałów. Zaprzestańmy jedzenia słodyczy, cukru, węglowodanów na rzecz większej ilości warzyw i owoców. Musimy mieć odpowiednio zakwaszony żołądek, to pierwsza nasza bariera ochronna przed grzybami, bakteriami, wirusami. W odpowiednim stanie jelita, które powinny być szczelne. To wszystko weryfikatory naszego zdrowia czy podatności na przeziębienia w drugiej połowie roku. Tutaj sprawą zasadniczą jest odpowiednio wczesna profilaktyka.
Rozmawiała dr Małgorzata Musioł
Dr Dorota Wiśniewska jest dietetyczką, naturopatką i trenerką mentalną, która łączy te dziedziny, by holistycznie wspierać zdrowie swoich podopiecznych. Ukończyła doktorat z towaroznawstwa na Akademii Morskiej w Gdyni, co pozwala jej spojrzeć na zdrowie z interdyscyplinarnej perspektywy. Jej własne doświadczenia zmagania się z chorobami tarczycy, Hashimoto, insulinoopornością i depresją zainspirowały ją do stworzenia autorskiego programu Heksagon Witalności – Coś więcej niż dieta, który uwzględnia zarówno aspekty fizyczne, emocjonalne, jak i środowiskowe. Specjalizuje się również w diagnostyce biorezonansem, dzięki czemu precyzyjnie ocenia stan zdrowia podopiecznych i dobiera spersonalizowane terapie, integrując najnowsze odkrycia naukowe z naturalnymi metodami. Dr Dorota Wiśniewska regularnie dzieli się swoją wiedzą jako prelegentka na konferencjach i autorka publikacji w branżowych czasopismach, inspirując do zdrowego stylu życia. Prywatnie jest szczęśliwą żoną i mamą dwójki dzieci. Więcej informacji: 🌐 Strona internetowa: drdorotawisniewska.pl 📧 E-mail: kontakt@drdorotawisniewska.pl 📞 Telefon: 531 303 301 📱 Facebook: drdorotawisniewska