Współczesny świat stawia przed nami wiele wyzwań. Zmienność, niepewność i stresujące sytuacje stały się codziennością. W takich warunkach wielu z nas jest zagubionych i ma trudność w utrzymaniu dobrej kondycji psychicznej. Dlatego tak ważne jest dbanie o odporność psychiczną.
To zdolność do radzenia sobie z trudnościami, adaptacji do nowych warunków oraz zachowania równowagi emocjonalnej w obliczu stresu i przeciwności losu z wykorzystaniem swoich zasobów.
Jest to cecha, którą w wymagających czasach warto rozwijać, będąca nieodzownym elementem zdrowia psychicznego, o którym coraz częściej mówi się publicznie, o które powoli zaczynają dbać firmy i organizacje.
Trzeba też wiedzieć, że osoby z wysokim poziomem odporności psychicznej, mimo niesprzyjających okoliczności i faktu, łatwiej mierzą się z wyzwaniami i podobnie jak osoby wrażliwe odczuwają nieprzyjemne emocje takie jak np. złość czy lęk. Muszą tymi emocjami zarządzać.
Odporność psychiczna nie jest wrodzoną cechą, którą obdarzone są tylko niektóre osoby. Jest to umiejętność, którą można nabyć poprzez odpowiednie ćwiczenia.
To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy uważają, że potrzebują wzmocnienia.
Z podpowiedzią przychodzą najnowsze badania i praktyczne strategie wzmacniania tej cennej kompetencji opracowane przez prof. Petera Clougha.
Badania prof. Petera Clougha wyróżniają cztery główne filary odporności psychicznej:
Każdy z nich odgrywa ważna rolę w procesie wzmacniania odporności psychicznej.
Proces ten wiąże się przede wszystkim ze wzmacnianiem wiary we własne możliwości, odkrywaniem i wykorzystaniem swoich zasobów oraz otwarciem się na swoje emocje i potrzeby, co bywa wyzwaniem.
Jednak efekt zaopiekowania tematu może pozytywnie zaskoczyć i otworzyć na odważne działanie z nową energią.
Badania psychologa Martina Seligmana nad psychologią pozytywną pokazują, że kluczową rolę w budowaniu odporności psychicznej odgrywa optymizm. Osoby z pozytywnym nastawieniem łatwiej radzą sobie z porażkami, traktując je jako lekcje, a nie ostateczne przeszkody.
Pozytywne myślenie można kształtować m.in. przez świadomą zmianę perspektywy i szukanie rozwiązań, zamiast koncentracji na problemach.
Przez dbanie o higienę myśli, karmienie umysłu pozytywnymi słowami i obrazami, a także przez prowadzenie dziennika wdzięczności. Wystarczy każdego wieczora odpowiedzieć sobie na pytanie za jakie min.3 rzeczy jesteś wdzięczna/wdzięczny tego dnia?
To mogą być drobiazgi, które wywołają uśmiech na twojej twarzy lub przywołają miłe uczucia. To sposób programowania twojej podświadomości i ukierunkowania uwagi na pozytywne zdarzenia.
Daniel Goleman, autor teorii inteligencji emocjonalnej, zwraca uwagę na rolę regulacji emocji w budowaniu odporności. Osoby potrafiące zarządzać swoimi uczuciami lepiej radzą sobie z kryzysami. Idealnie sprawdzi się tu umiejętność oddychania.
Powiesz „banał, każdy oddycha…” jednak niewiele osób umie robić to prawidłowo. Warto zainwestować kilka minut w znalezienie prostych instrukcji na prawidłowe oddychanie, internet będzie w tym bardzo pomocny. Wiemy już jak rozwijać i budować odporność psychiczną.
Klasyczna psychologia podkreśla, że odporność psychiczna nie istnieje w oderwaniu od zdrowia fizycznego.
Umysł i ciało stanowią nierozerwalną całość, a ich wzajemne oddziaływanie wpływa na ogólny dobrostan człowieka.
Według badań Bruce’a McEwena specjalizującego się w badaniach nad mechanizmem stresu, chroniczny stres prowadzi do długotrwałego podwyższenia poziomu kortyzolu, co osłabia układ odpornościowy, zwiększa ryzyko chorób serca i negatywnie wpływa na funkcjonowanie mózgu.
Psychika ma zatem kluczowy wpływ na zdrowie somatyczne – osoby doświadczające chronicznego stresu częściej cierpią na choroby psychosomatyczne, w tym nadciśnienie, choroby autoimmunologiczne czy zaburzenia trawienne.
Z tego powodu klasyczna psychologia zaleca łączenie strategii wzmacniania odporności psychicznej z dbałością o zdrowie fizyczne poprzez zadbanie o wielką trójkę tj. odpowiednią ilość snu, zbilansowaną, zdrową dietę i aktywność fizyczną.
Dobra forma fizyczna, zdrowe pożywienie i aktywność fizyczna to wzmacniacze w radzeniu sobie ze stresem, dlatego pamiętaj o nich każdego dnia. Wypracuj dobre nawyki i konsekwentnie się ich trzymaj. A w chwili słabości, kiedy pojawią się trudne emocje, nie poddawaj się i działaj. Napięcie i stres nie muszą oznaczać odcięcia od swoich odczuć, a bardziej ich zrozumienie i akceptację.
Dlatego włącz uważność i daj sobie przestrzeń na odczuwanie i przeżywanie, bo dzięki temu możesz się od nich zdystansować i nie pozwolić im zawładnąć swoim życiem.
Dieta bogata w składniki odżywcze ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania mózgu i psychiki. Specjaliści przestrzegają przed niedoborami składników odżywczych, witamin i minerałów, a w szczególności niedoborami kwasów tłuszczowych omega-3, witamin z grupy B oraz magnezu, które mogą zwiększać podatność na depresję i zaburzenia lękowe.
Jak zapobiegać tym niedoborom – oto kilka podpowiedzi:
-spożywać zdrowe tłuszcze (np. awokado, orzechy, oliwę z oliwek)
-wprowadzić do diety produkty takie jak banany, gorzka czekoladę, nasiona dyni, które wpływają na produkcję serotoniny
-ograniczyć cukier, białą mąkę i przetworzoną żywność, które prowadzą do wahań nastroju
Regularna aktywność fizyczna jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na poprawę odporności psychicznej. Ćwiczenia aerobowe, takie jak bieganie czy pływanie, zwiększają produkcję endorfin, które redukują stres i poprawiają nastrój.
Jeśli twoja kondycja nie jest najlepsza lub zdrowie nie domaga, wyjdź tylko na spacer, a tempo i dystans dostosuj do swoich możliwości.
Nawet kilka kroków jest lepsze niż siedzenie w fotelu i robienie NIC.
Specjaliści zalecają min. 30 minut aktywności fizycznej, najlepiej na świeżym powietrzu, każdego dnia. Obcowanie z naturą, przebywanie wśród zieleni to świetny sposób na wyciszenie emocji i złapanie głębokiego oddechu. A jak już się zmęczysz fizycznie, czas na zdrowy, regularny sen.
Sen jest niezbędny do regeneracji układu nerwowego. Jego niedobór prowadzi do obniżenia zdolności radzenia sobie ze stresem i pogorszenia nastroju. Badania wykazały, że osoby śpiące mniej niż 6 godzin dziennie są bardziej podatne na stany lękowe i depresję.
Dlatego dbaj o to, by stworzyć odpowiednie warunki snu tj. ciche pomieszczenie, zaciemnienie i wygodne łóżko, do tego pilnuj regularnych godzin snu, a przed położeniem się do łóżka unikaj ekranów telewizora i telefonu. Niby proste, a tak trudne do zrobienia.
Dla higieny wieczornej stwórz swoje wieczorne rytuały typu kąpiel, czytanie, medytacja, rytuały, które cię wyciszą. Niech to będzie przyjemne zakończenie dnia.
Odporność psychiczna to umiejętność, którą można rozwijać. Świadome kształtowanie pozytywnego myślenia, zarządzanie emocjami, budowanie relacji, dbanie o zdrowie fizyczne i wypracowanie wspierających nawyków to kluczowe strategie pozwalające skutecznie radzić sobie w dynamicznie zmieniających się warunkach.
Dzięki rozwijaniu samoświadomości, poznawaniu siebie, swoich reakcji i wdrażaniu właściwych praktyk możemy nie tylko lepiej funkcjonować w trudnych sytuacjach, ale także prowadzić bardziej satysfakcjonujące i pełne życie.
Jest Trenerem Edukacji Finansowej, Architektem Dobrej Zmiany z zamiłowaniem do prostych rozwiązań, pasjonatka rozwoju i ludzi. Z natury optymistka, wulkan energii i twórczych pomysłów. Pomaga oswajać trudne tematy, burzyć stereotypy i budować finansowe bezpieczeństwo, a także pozytywne przekonania na temat pieniędzy. Uczy jak układać się z finansami i podchodzić do nich na luzie by wieść lepsze życie. | www.magdakulczycka.pl