Wiosenne przesilenie to czas, gdy nasz organizm często zmaga się z osłabieniem, zmęczeniem i obniżoną odpornością. Po zimowych miesiącach bogatych w ciężkie potrawy i ograniczonym dostępie do świeżych warzyw, warto zwrócić uwagę na naturalne skarby przyrody – zioła, które ożywią ciało i ducha. Wśród nich wyjątkowe miejsce zajmują pierwiosnek, podbiał, mniszek lekarski, kokorycz i czosnaczek. Zioła zbierane wiosną mają większe właściwości zdrowotne niż te zbierane późnym latem czy wczesną jesienią. Jesienią rośliny przygotowują się do spoczynku, natomiast wiosną pobudzają swoje komórki do wzrostu przez co niosą ze sobą ożywczą energię wzrostu, odnowy i siły, która jest energią leczniczą.
Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum) to jedna z najwcześniej pojawiających się roślin wiosennych, która zachwyca swoim delikatnym, czosnkowym aromatem i wszechstronnymi właściwościami zdrowotnymi. Uważany za symbol odrodzenia natury po zimie, nie tylko wzbogaca wiosenną kuchnię, ale także pomaga w detoksykacji i wzmacnianiu organizmu.
Czosnek niedźwiedzi należy do rodziny czosnkowatych. Rośnie dziko w lasach liściastych, szczególnie na wilgotnych, zacienionych terenach. Roślinę można rozpoznać po charakterystycznych, lancetowatych liściach i intensywnym zapachu czosnku, który wydzielają. Kwitnie na biało od kwietnia do maja, ale największą wartość ma wczesną wiosną, gdy liście są młode i soczyste. Czosnek niedźwiedzi ma podobne właściwości do zwyczajnego czosnku, ale jego smak jest bardziej delikatny. Jest to prawdziwa bomba zdrowotna, pełna witamin, minerałów i związków aktywnych min. zawiera związki siarkowe, allinę, fitoncydy, witaminę C.
Związki siarkowe obecne w czosnku niedźwiedzim wspierają oczyszczanie organizmu z toksyn i metali ciężkich. Roślina stymuluje wątrobę i nerki, ułatwiając usuwanie zbędnych produktów przemiany materii. Działa obniżająco na poziom cholesterolu i ciśnienie krwi. Dzięki właściwościom przeciwzakrzepowym zapobiega tworzeniu się skrzepów. Zawartość witaminy C i przeciwutleniaczy sprawia, że czosnek niedźwiedzi wspomaga odporność, chroniąc organizm przed infekcjami. Czosnek niedźwiedzi jest naturalnym antybiotykiem. Jego właściwości antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze czynią go doskonałym środkiem wspomagającym organizm w walce z infekcjami. Wspomaga pracę jelit i łagodzi wzdęcia.
Czosnek niedźwiedzi można spożywać na wiele sposobów. Jest delikatniejszy w smaku niż tradycyjny czosnek, co sprawia, że doskonale komponuje się z różnorodnymi daniami.
Młode liście czosnku niedźwiedziego świetnie nadają się do sałatek. Wystarczy dodać oliwę, sok z cytryny, sól i pieprz. Czosnek niedźwiedzi można zmiksować z orzechami, oliwą i serem (np. parmezanem), tworząc aromatyczne pesto, idealne do makaronów czy pieczywa. Posiekany czosnek niedźwiedzi dodaje charakteru masłu, twarożkowi czy pastom kanapkowym. Liście można kisić w podobny sposób jak kapustę, co nadaje im wyjątkowego smaku i dodatkowych właściwości probiotycznych.
Uwaga: Czosnek niedźwiedzi można pomylić z trującą konwalią majową. W razie wątpliwości rozetrzyj liść – czosnek niedźwiedzi wydziela wyraźny zapach czosnku.
Niedocenianą i mało znaną rośliną wiosenną jest Gwiazdnica pospolita (Stellaria media) nazywana również mokrzycą, to niepozorna roślina, która często bywa traktowana jako chwast. Tymczasem jest to jedno z najcenniejszych wiosennych ziół o szerokim zastosowaniu w kuchni i medycynie naturalnej. Jej delikatne liście i pędy kryją bogactwo składników odżywczych, które pomagają w regeneracji organizmu po zimie. Jest to bomba witaminowa i mineralna. Należy do rodziny goździkowatych. Rośnie powszechnie na łąkach, w ogrodach, na nieużytkach i przydrożach. Ma drobne, białe kwiatki przypominające gwiazdy (stąd nazwa) oraz miękkie, jasnozielone liście. Roślina jest jadalna i można ją zbierać przez cały rok, ale największą wartość ma wczesną wiosną, gdy młode pędy są soczyste i pełne składników odżywczych. Gwiazdnica pospolita to zioło bogate w witaminy i minerały, takie jak witamina C, witaminy z grupy B, magnez, potas, wapń, cynk i żelazo.
Wysoka zawartość witaminy C wzmacnia odporność, co jest szczególnie ważne w okresie wiosennego przesilenia. Gwiazdnica działa moczopędnie, wspomagając pracę nerek i oczyszczanie organizmu z toksyn.
Jest również pomocna przy obrzękach i zatrzymywaniu wody w organizmie. Roślina poprawia trawienie, łagodzi wzdęcia i wspiera perystaltykę jelit. Dzięki temu jest naturalnym środkiem na zaparcia. Działa przeciwświądowo, przeciwwysiękowo, przeciwzapalnie. Wodny wyciąg z Gwiazdnicy pospolitej łagodzi zaczerwienienia i trądziku różowatego. Ułatwia oczyszczanie porów.
Gwiazdnica pospolita tysięcy lat jest spożywana jako roślina jarzynowa. Młode liście i pędy gwiazdnicy świetnie nadają się do sałatek. Można je łączyć z rukolą, szpinakiem czy mniszkiem polewając olejem rydzowym lub oliwą z oliwek. Doskonale smakuje jako dodatek do kanapek w postaci twarożku, jako dodatek do wypieku chleba. Dawniej stosowano Gwiazdnice jako nadzienie do pierogów, pyz – w połączeniu z czosnkiem niedźwiedzim lub czosnaczkiem. Wybornie smakuje podsmażana na maśle z cebulą, szczypiorkiem a następnie doprawiona śmietaną z mąką. Gwiazdnica może być dodawana do wiosennych zup, np. kremów warzywnych.
Przygotowanie: 1 łyżkę suszonej lub świeżej gwiazdnicy zalej szklanką wrzątku i zaparzaj pod przykryciem przez 10 minut
Napar wspiera pracę układu trawiennego, działa moczopędnie i wzmacnia odporność.
Jak również napar z gwiazdnicy można stosować jako naturalny tonik, który łagodzi podrażnienia i działa regenerująco na skórę.
Rozgniecione liście można stosować jako okłady na skaleczenia, oparzenia czy ukąszenia owadów, aby złagodzić ból i przyspieszyć gojenie.
Gwiazdnica pospolita oraz Czosnek niedźwiedzi to niedoceniane skarby wiosny, które warto włączyć do diety i domowej apteczki. Wszechstronne zastosowanie, delikatny smak i właściwości prozdrowotne sprawiają, że są idealnym sprzymierzeńcem wiosennego odrodzenia organizmu.
zielarka, fitoterapeutka i absolwentka kursów u dr. Henryka Różańskiego, a także jasnowidząca i tarocistka z wieloletnim doświadczeniem, znana z prowadzenia ezoterycznych programów telewizyjnych w latach 2009–2019. Od 2008 r. prowadzi blog o różnorodnej tematyce, gdzie dzieli się wiedzą z zakresu ziołolecznictwa, ezoteryki i duchowego wsparcia dla swoich klientów.