Witamina C, czyli kwas askorbinowy, kojarzy nam się przede wszystkim z walką z przeziębieniem oraz wzmacnianiem odporności w okresie jesienno-zimowym. Jednak jej rola w organizmie jest znacznie szersza i bardziej istotna, niż może się wydawać na pierwszy rzut oka. Coraz więcej badań pokazuje, że witamina C jest nie tylko skutecznym wsparciem w walce z infekcjami, ale również silnym orężem w zwalczaniu i łagodzeniu przewlekłych stanów zapalnych, które często leżą u podstaw wielu chorób cywilizacyjnych. Co więcej, wykazuje ona korzystny wpływ na metabolizm, wspierając procesy spalania tłuszczu i regulację masy ciała. To sprawia, że witamina C staje się ważnym elementem nie tylko profilaktyki zdrowotnej, ale także terapii wspomagającej leczenie i powrót do pełnej witalności.
Stan zapalny jest naturalną reakcją naszego organizmu na infekcję, uraz lub stres. Gdy nasze ciało walczy z patogenami czy uszkodzeniami, pojawia się reakcja zapalna, w postaci zaczerwienienia, obrzęku, bólu, czy gorączki. Jest to korzystne, ponieważ pomaga organizmowi szybko naprawić szkody. Problem pojawia się wtedy, gdy stan zapalny utrzymuje się zbyt długo, stając się przewlekły. Właśnie taki długotrwały stan zapalny może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe, reumatoidalne zapalenie stawów czy otyłość.
Witamina C działa wielokierunkowo w walce z przewlekłymi stanami zapalnymi. Przede wszystkim jest silnym antyoksydantem, co oznacza, że chroni komórki organizmu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników – to niebezpieczne cząsteczki, które mogą nasilać stan zapalny, uszkadzać komórki oraz prowadzić do wielu przewlekłych chorób. Poza tym, witamina C ogranicza produkcję cytokin prozapalnych, takich jak IL-6 czy TNF-alfa – substancji, które organizm wytwarza podczas stanów zapalnych. Dzięki temu regularne spożywanie witaminy C może pomóc zmniejszyć nasilenie reakcji zapalnych w ciele, prowadząc do poprawy samopoczucia i zdrowia ogólnego.
Badania naukowe wskazują, że witamina C może być szczególnie pomocna w leczeniu i łagodzeniu poważnych chorób przewlekłych. W przypadku cukrzycy typu 2, witamina C pomaga poprawić wrażliwość organizmu na insulinę, co jest kluczowe w leczeniu tej choroby. Dodatkowo, osoby cierpiące na choroby autoimmunologiczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów czy Hashimoto, mogą zauważyć złagodzenie objawów dzięki regularnej suplementacji witaminą C. Również w bardzo poważnych przypadkach, takich jak sepsa – stan zapalny obejmujący cały organizm – witamina C podawana w wysokich dawkach może skutecznie wspomóc leczenie, poprawiając funkcję układu odpornościowego oraz zmniejszając ryzyko niewydolności narządów.
Poza wpływem na przewlekłe choroby, coraz więcej badań zwraca uwagę na związek witaminy C z regulacją masy ciała i metabolizmem. Udowodniono, że osoby z odpowiednim poziomem witaminy C spalają nawet o 30% więcej tłuszczu podczas umiarkowanej aktywności fizycznej w porównaniu do osób z niedoborem tej witaminy. Suplementacja witaminą C (np. 500 mg dwa razy dziennie) może sprzyjać redukcji masy ciała u osób otyłych, zwłaszcza w przypadku współistniejącego nadciśnienia lub cukrzycy. Zaobserwowano również wyraźną zależność – im wyższe stężenie witaminy C w surowicy krwi, tym niższy wskaźnik masy ciała (BMI). Witamina C wpływa na metabolizm glukozy i tłuszczów w komórkach tłuszczowych, co może ograniczać m.in. produkcję leptyny – hormonu związanego z uczuciem sytości i regulacją masy ciała. Należy jednak pamiętać, że witamina C nie zastąpi zdrowego stylu życia – skuteczne odchudzanie wymaga kompleksowego podejścia, łączącego zbilansowaną dietę, aktywność fizyczną i higienę snu. Suplementacja witaminą C może być natomiast wartościowym elementem wspierającym te procesy i poprawiającym ogólne funkcjonowanie organizmu.
Niedobór witaminy C może prowadzić do zwiększonej podatności na infekcje i stanów zapalnych. Organizm staje się bardziej podatny na choroby, ponieważ traci naturalną zdolność do skutecznego zwalczania infekcji i regeneracji komórek. Typowymi objawami niedoboru witaminy C są zmęczenie, osłabienie odporności, bóle mięśniowe, a także problemy ze skórą i dłuższe gojenie się ran.
Najskuteczniejszym sposobem dostarczania witaminy C jest odpowiednia dieta, bogata w warzywa i owoce. Do najlepszych naturalnych źródeł witaminy C należą: papryka czerwona, natka pietruszki, cytrusy, kiwi, czarna porzeczka, a także dzika róża.
Dzika róża to jedno z najbogatszych naturalnych źródeł witaminy C – zawiera od 300 do nawet 1800 mg witaminy C na 100 gramów suszonych owoców, w zależności od odmiany i sposobu przechowywania. Dla porównania:
czarna porzeczka zawiera ok. 180 mg/100 g,
papryka czerwona – ok. 120-150 mg/100 g,
natka pietruszki – ok. 170 mg/100 g,
kiwi – ok. 90 mg/100 g,
cytryna lub pomarańcza – tylko 50-60 mg/100 g.
Jak widać, dzika róża przewyższa popularne cytrusy nawet kilkunastokrotnie. Co więcej, witamina C pochodząca z dzikiej róży jest wyjątkowo dobrze przyswajalna, ponieważ naturalnie występuje w towarzystwie bioflawonoidów, karotenoidów i innych fitoskładników, które wspomagają jej działanie antyoksydacyjne, immunomodulujące i przeciwzapalne.
Warto pamiętać, że witamina C jest wrażliwa na wysoką temperaturę, światło i tlen. Dlatego najlepiej spożywać produkty bogate w tę witaminę na surowo lub w jak najmniej przetworzonej formie. W przypadku dzikiej róży warto sięgać po suszone owoce do przygotowania chłodnych naparów (nie zalewanych wrzątkiem) lub korzystać z ekstraktów i proszków liofilizowanych, które zachowują wyższą aktywność biologiczną witaminy C.
W wielu przypadkach odpowiednia dieta bogata w witaminę C może skutecznie wspierać zdrowie i odporność. Jednak bywają sytuacje, w których sama dieta nie wystarcza – szczególnie gdy organizm jest narażony na przewlekły stres, infekcje, stany zapalne, osłabienie odporności czy intensywny wysiłek fizyczny. W takich okolicznościach pomocna może okazać się suplementacja witaminą C. Warto wtedy zwrócić uwagę na formę stosowanej witaminy C. Często pojawia się mylące określenie „lewoskrętna witamina C”. Choć brzmi profesjonalnie, nie zawsze jest dobrze rozumiane.
Prawidłową, biologicznie aktywną formą witaminy C jest kwas L-askorbinowy, potocznie nazywany właśnie „lewoskrętną witaminą C”. To ta postać naturalnie występuje w owocach i warzywach oraz jest wykorzystywana w suplementach. To właśnie L-askorbinian:
– skutecznie wspiera odporność,
– chroni komórki przed stresem oksydacyjnym,
– przyspiesza regenerację organizmu,
-jest lepiej wchłaniany i dłużej utrzymywany w organizmie,
-skutecznie podnosi poziom witaminy C w tkankach.
Dla porównania, D-izoaskorbinian (często nazywany „prawoskrętną witaminą C”) ma znacznie niższą aktywność biologiczną, jest gorzej przyswajany i szybciej wydalany. Co istotne – nie stosuje się go jako suplementu diety, lecz głównie jako dodatek technologiczny w przemyśle spożywczym, ze względu na jego właściwości przeciwutleniające.
W aptekach i sklepach zielarskich znajdziemy różne formy witaminy C. Najczęściej stosowane to:
Kwas L-askorbinowy w proszku – najczystsza forma, bardzo skuteczna przy wyższych dawkach.
Witamina C buforowana – np. askorbinian sodu lub wapnia, delikatniejsza dla układu pokarmowego.
Witamina C liposomalna – nowoczesna forma o bardzo wysokiej biodostępności, dobrze tolerowana nawet przy większych dawkach.
W celach terapeutycznych zaleca się dawki od 1 do nawet 15 gramów dziennie, w zależności od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia. W niektórych przypadkach dawki mogą być jeszcze wyższe – dlatego warto skonsultować się ze specjalistą, który dobierze optymalną formę i ilość witaminy C, dostosowaną do Twojego organizmu.
Istnieje popularny mit mówiący, że przyjmowanie wysokich dawek witaminy C może zwiększać ryzyko powstawania kamieni nerkowych. W rzeczywistości jest wręcz odwrotnie. Wysokie dawki witaminy C mają silne działanie bakteriobójcze, hamując rozwój bakterii np. Proteus vulgaris, która często towarzyszy złogom szczawianowym w organizmie człowieka. Dzięki temu witamina C przeciwdziała tworzeniu się kamieni nerkowych oraz kryształków szczawianowych w stawach.
Witamina C jest kluczowym składnikiem diety, który pomaga nie tylko wzmacniać odporność, ale również skutecznie zwalczać przewlekłe stany zapalne, będące przyczyną wielu chorób. Regularne spożywanie produktów bogatych w tę witaminę oraz odpowiednia suplementacja mogą istotnie wpłynąć na nasze zdrowie, poprawiając samopoczucie, sylwetkę, zwiększając energię i chroniąc przed poważnymi chorobami. Dlatego też, zadbaj o to, by witamina C była stałym elementem twojej codziennej diety – nie tylko w sezonie infekcyjnym, ale przez cały rok. Na pewno twoje zdrowie, energia i sylwetka Ci za to podziękują.
ŹRÓDŁA:
1. Pauling L.’ “Jak żyć dłużej i czuć się lepiej”, Wydanie II, Białystok (2020), VITAL
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28934705/
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33263242/
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37763067/
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15271375/
6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36771290/
7. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27249621/
8. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15554267/
9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36439321/
10. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21548917/
11. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25635594/
12. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23618509/
13. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28402181/
14. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38202361/
15. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/160573/
16. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24258144/
17. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9620799/
18. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1962590/
20. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15930480/
21. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26170625/
22. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25497781/
23. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39085802/
24. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20400526/
Dr Dorota Wiśniewska jest dietetyczką, naturopatką i trenerką mentalną, która łączy te dziedziny, by holistycznie wspierać zdrowie swoich podopiecznych. Ukończyła doktorat z towaroznawstwa na Akademii Morskiej w Gdyni, co pozwala jej spojrzeć na zdrowie z interdyscyplinarnej perspektywy. Jej własne doświadczenia zmagania się z chorobami tarczycy, Hashimoto, insulinoopornością i depresją zainspirowały ją do stworzenia autorskiego programu Heksagon Witalności – Coś więcej niż dieta, który uwzględnia zarówno aspekty fizyczne, emocjonalne, jak i środowiskowe. Specjalizuje się również w diagnostyce biorezonansem, dzięki czemu precyzyjnie ocenia stan zdrowia podopiecznych i dobiera spersonalizowane terapie, integrując najnowsze odkrycia naukowe z naturalnymi metodami. Dr Dorota Wiśniewska regularnie dzieli się swoją wiedzą jako prelegentka na konferencjach i autorka publikacji w branżowych czasopismach, inspirując do zdrowego stylu życia. Prywatnie jest szczęśliwą żoną i mamą dwójki dzieci. Więcej informacji: 🌐 Strona internetowa: drdorotawisniewska.pl 📧 E-mail: kontakt@drdorotawisniewska.pl 📞 Telefon: 531 303 301 📱 Facebook: drdorotawisniewska