Stulejka to częsta dolegliwość u chłopców i mężczyzn, polegająca na zwężeniu napletka, które utrudnia lub uniemożliwia jego odsunięcie. Może prowadzić do problemów z higieną, bólu, a nawet infekcji. W artykule omawiamy, jak rozpoznać stulejkę, jakie są jej przyczyny i dostępne sposoby leczenia – od domowych metod po interwencję chirurgiczną.
Stulejka (łac. phimosis) to schorzenie, w którym napletek (skóra pokrywająca żołądź prącia) jest zbyt wąski i nie daje się całkowicie odciągnąć za żołądź. Przypadłość ta może mieć podłoże fizjologiczne. Jest spotykana u niemowląt i małych chłopców, często ustępuje samoistnie wraz z wiekiem (do około 3-5 roku życia). Ma także podłoże patologiczne i dotyczy starszych chłopców oraz dorosłych mężczyzn, w takich sytuacjach wymaga interwencji i leczenia. Zwężenie napletka utrudnia, a czasem uniemożliwia odsłonięcie żołędzi penisa. Do typowych objawów stulejki należą: trudności w odsłonięciu żołędzi zwłaszcza przy wzwodzie, ból lub dyskomfort przy oddawaniu moczu oraz podczas stosunku płciowego, zaczerwienienie, stany zapalne, czasem powracające infekcje okolic intymnych, w skrajnych przypadkach zatrzymanie moczu. Inne objawy to skapywanie kropli moczu z napletka, powstawanie obrzęku w postaci balonika z powodu gromadzenia się moczu, ropna wydzielina z napletka, dolegliwości bólowe pojawiające się zwłaszcza podczas mycia okolic intymnych, bóle przy współżyciu, oddawaniu moczu, przy nieodpowiednim ułożeniu bielizny, czy jazdy na rowerze. To mogą być nawracające stany zapalne układu moczowego, nieprzyjemny zapach prącia.
W zależności od defektu fałdu skóry osłaniającego żołądź penisa, stulejka może uniemożliwiać lub utrudniać nałożenie napletka na trzon penisa. W ten sposób rozpoznajemy, z jakim rodzajem stulejki mamy do czynienia.
Wyróżnia się stulejki całkowite i częściowe. Stulejka całkowita charakteryzuje się tym, że napletek całkowicie zasłania żołądź. Przy stulejce częściowej natomiast odsłonięty jest tylko jego fragment. Gdy napletek oddzielony jest częściowo i jest zwężony, utrudnia to swobodny przepływ moczu i może doprowadzać do jego gromadzenia się w tym miejscu. Mamy wówczas do czynienia z pojawiającym się obrzękiem w postaci balonu.
U dzieci do 3 roku życia stulejka ma charakter fizjologiczny. Wynika z naturalnych procesów, które z wiekiem zanikają, stulejka zanika samoistnie. U noworodka napletek jest przyklejony do żołędzi mastką i dopiero po pewnym czasie zaczyna się od niej odsuwać. Ale istnieją także stulejki patologiczne, stulejki nabyte, dochodzi do ich powstawania z różnych powodów. Jedną z przyczyn są nieodpowiednie nawyki higieniczne. Najczęściej chodzi o bagatelizowanie codziennego mycia mastki spod napletka. Powoduje to jego przyklejanie się, co w efekcie prowadzi do częstych lub nawracających infekcji okolic intymnych. Do powstawania stulejki przyczyniają się zmiany zapalne narządów płciowych, infekcje grzybiczne, cukrzyca jako jedna z chorób współtowarzyszących, urazy okolic intymnych.
Gdy stwierdzimy, że problem nas dotyczy, powinniśmy skonsultować się ze specjalistą, stulejka wymaga leczenia, a sposób w jaki do tego podejdziemy zależy od różnych czynników. Od stopnia jej zaawansowania, od towarzyszących jej symptomów, od wieku osoby, której problem dotyczy.
Gdy powodem powstania stulejki są infekcje włącza się antybiotykoterapię lub środki przeciwgrzybiczne. Gdy w grę wchodzą dolegliwości bólowe znamienne dla mężczyzn lub większych chłopców, koniecznością może okazać się zabieg chirurgiczny, operacyjne usunięcie problemu. Zabieg przeprowadza się jednorazowo pod znieczuleniem. Polega on na plastyce napletka, poszerzeniu bez usunięcia. Zachowawczo stosuje się maści na stulejkę. Są to maści lub kremy sterydowe (np. z hydrokortyzonem). Maści, kremy z glikokortykosteroidami. Takie zabiegi mają uelastycznić skórę napletka i umożliwić jego odciągnięcie. Istnieją ćwiczenia delikatnego odciągania napletka, które wykonuje się pod kontrolą lekarza. Dostępny jest zestaw do domowego usunięcia stulejki przy pomocy pierścieni rozciągających. Zabieg chirurgiczny z kolei polega na wycięciu zwężonego pierścienia napletka, a następnie wytworzenie nowego, szerszego pierścienia (to plastyka napletka). Drugą formą jest obrzeżanie częściowe lub całkowite, polegające na usunięciu napletka.
W ofercie na ten problem zdrowotny znajdują się kremy, maści i żele sterydowe. Są to preparaty przepisywane na receptę, zawierają w swoim składzie glikokortykosteroidy, np. betametazon i klobetazol. To może być kortyzon. Maść może zawierać także antybiotyki, np. neomycynę. Problem ze stulejką jest problemem urologicznym, wszelkie zalecenia i recepty przepisuje urolog. Maść czy krem powinien być nakładany w okolicę prącia i napletka dwa razy dziennie przez około 6-8 tygodni. W wyniku stosowania tej kuracji powinno dojść do poszerzenia się tzw. pierścienia napletka.
