Czy medytacja jest korzystna dla zdrowia i psychiki?

Medytacja to praktyka mentalna mająca na celu wyciszenie umysłu i osiągnięcie stanu świadomości. Polega na koncentracji uwagi na konkretnym punkcie, słowie, dźwięku lub oddechu, aby uspokoić gonitwę myśli, zredukować napięcie i odprężyć się. Może być również formą samopoznania, samodoskonalenia, a nawet kontaktu z Bogiem, w zależności od systemu wierzeń.  Najnowsze badania naukowe z lat 2024–2025 dostarczają coraz bardziej złożonego obrazu wpływu medytacji na mózg i zdrowie psychiczne. Poniżej przedstawiamy kluczowe wnioski.

Korzyści neurobiologiczne i psychiczne

• Zmiany w głębokich strukturach mózgu: Badania przeprowadzone przez Icahn School of Medicine wykazały, że medytacja „życzliwości i współczucia” wpływa na fale beta i gamma w obszarach mózgu odpowiedzialnych za pamięć i regulację emocji, takich jak hipokamp i ciało migdałowate. Te fale są często zaburzone w stanach lękowych i depresyjnych, co sugeruje potencjał terapeutyczny medytacji w leczeniu tych zaburzeń.
• Odwracanie starzenia się mózgu: Badanie przeprowadzone przez Massachusetts General Hospital i Beth Israel Deaconess Medical Center, afiliowane przy Harvardzie, wykazało, że zaawansowana praktyka medytacyjna, taka jak Samyama Sadhana, może cofnąć wiek biologiczny mózgu średnio o 5,9 roku.
• Unikalny stan „czujnego relaksu”: Badania opublikowane w PsyPost wskazują, że medytacja uważności indukuje stan „czujnego relaksu”, charakteryzujący się specyficznymi zmianami fal mózgowych związanych z koncentracją i świadomością, odróżniającymi się od zwykłego relaksu.

Czytaj też: https://naturazdrowie.com/2023/11/21/medytacja-zmienia-nasze-geny/

Potencjalne skutki uboczne

• Negatywne reakcje psychiczne: Analiza badań z ostatnich lat wskazuje, że niektóre osoby doświadczają niepożądanych skutków medytacji, takich jak lęk, depresja, dysocjacja czy urojenia. Badanie z 2022 roku przeprowadzone na 953 regularnie medytujących osobach w USA wykazało, że ponad 10% uczestników doświadczyło negatywnych efektów utrzymujących się przez co najmniej miesiąc.
• Brak korzyści u dzieci i młodzieży: W 2022 roku w Wielkiej Brytanii przeprowadzono największe badanie dotyczące medytacji u dzieci w wieku 11–14 lat. Wyniki wskazały, że trening uważności nie poprawił samopoczucia ani zdrowia psychicznego uczniów, a w niektórych przypadkach mógł mieć wręcz szkodliwy wpływ na osoby z predyspozycjami do chorób psychicznych.

Czytaj także: https://naturazdrowie.com/2024/03/04/medytacja-uwaznosci-i-jej-zalety-dla-psychiki/

Nowe kierunki badań

• Neuromodulacja i medytacja: Naukowcy badają, jak techniki neuromodulacji, takie jak przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (TMS) czy przezczaszkowa stymulacja elektryczna (tES), mogą wzmacniać efekty medytacji, potencjalnie poprawiając pamięć roboczą i redukując lęk.
• „Pigułka jogi” – badania opublikowane w Nature Neuroscience zidentyfikowały obszar w korze mózgowej odpowiedzialny za świadome, wolne oddychanie. Odkrycie to może prowadzić do opracowania nowych leków przeciwlękowych, które naśladują uspokajające efekty jogi i medytacji.

Aby lepiej zrozumieć wpływ medytacji na mózg, warto obejrzeć wykład z MIT na temat najnowszych odkryć w tej dziedzinie.

Podsumowując, medytacja oferuje wiele korzyści dla zdrowia psychicznego i funkcjonowania mózgu, ale nie jest pozbawiona potencjalnych ryzyk. Zaleca się ostrożność, szczególnie u osób z istniejącymi problemami psychicznymi, oraz konsultację z profesjonalistami przed rozpoczęciem intensywnych praktyk medytacyjnych.

admin1