Najważniejsze badania naukowe dotyczące leczenia holistycznego zwyrodnienia stawów (osteoarthritis, OA) koncentrują się na połączeniu terapii fizykalnych, skupionych na ruchu z odpowiednim odżywianiem i suplementacją.

1. Podejście „ciało‑umysł” (mind‑body)

Joga, tai chi, qigong – metaanalizy i przeglądy systematyczne wykazały, że te praktyki łagodzą ból, sztywność, a także objawy depresyjne u pacjentów z OA, przy czym tai chi jest szczególnie silnie rekomendowane przez American College of Rheumatology/American Arthritis Foundation. Przegląd wielu badań podkreśla, że połączenie ruchu i medytacji (np. tai chi) jest skuteczniejsze w redukcji bólu i depresji niż ćwiczenia same w sobie .

2. Odżywianie i nutraceutyki

Przegląd z MDPI podkreśla, że suplementy (glikozaminoglikany, kolagen, przeciwutleniacze, omega‑3) mogą wspierać procesy regeneracyjne w chrząstce, choć wymagane są dalsze badania . Natomiast NCCIH oraz ACR nie widzą wyraźnych korzyści w stosowaniu glukozaminy i chondroityny, natomiast promują dieta przeciwzapalna, omega‑3 i witaminy, z ograniczonymi dowodami.

3. Fitoterapia i mikrobiom

Badania nad herbalnymi cząstkami bioaktywnymi (np. zioła TCM) wykazały in vitro i in vivo działanie przeciwzapalne i hamujące degradację chrząstki. Nowatorskie badania „multi-omics” wskazują, że mikrobiom jelitowy i jamy ustnej wpływa na rozwój OA – potencjalne terapie: probiotyki, prebiotyki, modulacja mikrobiomu.

4. Fizykalne terapie regeneracyjne

Terapia nisko‑intensywnym ultradźwiękiem (LIPUS) wspomaga przeszczep mezenchymalnych komórek macierzystych i hamuje TNF‑α, co przyspiesza regenerację chrząstki w modelach przedklinicznych. Wstrzykiwanie liposomalnych smarów do stawów znacząco ogranicza ekspresję genów prozapalnych (MMP3, IL‑1β) u zwierząt z OA .

5. Inne terapie komplementarne

Akupunktura – metaanalizy potwierdzają redukcję bólu i obniżenie poziomu cytokin (IL‑1β, TNF‑α), wspiera zdrowie chrząstki i kości w modelach zwierzęcych. Fizjoterapia, ćwiczenia siłowe i aerobowe – wzmacniają mięśnie, stabilizują stawy i zmniejszają stres mechaniczny .

Podsumowanie: Strategia holistyczna w osteoarthritis

Czytaj także: https://naturazdrowie.com/2023/11/24/o-sposobach-na-zdrowe-stawy/

Co stosować w przypadku zwyrodnienia stawów?

1. Zalecane połączenie terapii: rozważ włączenie tai chi, akupunktury i fizjoterapii oporowej jako części codziennego planu leczenia.
2. Nowe opcje terapeutyczne: badania nad LIPUS i liposomalnymi smarami są bardzo obiecujące, choć obecnie dostępne głównie eksperymentalnie.
3. Znaczenie mikrobiomu: choć jeszcze we wczesnej fazie, modulacja mikrobioty może stać się innowacyjnym sposobem leczenia OA.
4. Podejście żywieniowe: dieta przeciwzapalna + omega‑3 + kolagen/glikozaminoglikany może wspierać leczenie, ale suplementy należy stosować ostrożnie.
5. Holistyczne wsparcie zdrowia psychicznego (np. medytacja, CBT) również wpływa korzystnie na percepcję bólu.

Katarzyna Melihar

Redaktor prowadzący, dziennikarka tematyki zdrowia, uroda i wellness.