Duże badanie norweskie (ok. 170 tys. kobiet): osoby ze stabilnie wysoką lub zmniejszającą liczbą oparzeń miały 50 % większe ryzyko czerniaka i 51 % wyższe ryzyko raka kolczystokomórkowego (cSCC) w porównaniu z grupą o niskim ryzyku. Metaanaliza 38 badań: każde pięć oparzeń w dekadzie dzieciństwa podwajało ryzyko raka podstawnokomórkowego (BCC), a oparzenia dorosłych – zwiększały ryzyko BCC ok. 2× .
Meta‑analiza dotycząca czerniaka: oparzenia podwyższały ryzyko niezależnie od wieku, jednak najsilniej wiązały się z oparzeniami wczesno‑dorosłymi – wzrost OR ok. 3.3 przy 5 oparzeniach na dekadę .
Badanie amerykańskie na 44 000 osób: każde dodatkowe pęcherzowe oparzenie przed 15. rokiem życia zwiększało ryzyko czerniaka o około 3.2 %
Nowe wyniki z Uniwersytetu w Bonn (Nature): ostre oparzenia nie tylko uszkadzają DNA, ale prowadzą do zapalenia i uwalniania neutrofili – co może sprzyjać rozprzestrzenianiu się komórek nowotworowych w organizmie
Oparzenia słoneczne podwyższają ryzyko wszystkich najczęstszych raków skóry: czerniaka, BCC i cSCC — zarówno gdy występują we wczesnym okresie życia, jak i w dorosłości. Najbardziej narażeni są nastolatkowie i młodzi dorośli, ale oparzenia w każdym wieku mają znaczenie. Wczesne pęcherzowe oparzenia są istotnym czynnikiem prognostycznym – nawet kilka takich epizodów może znacząco podwyższyć ryzyko nowotworu.
Stosuj filtry SPF 30+ o szerokim spektrum (UVA + UVB), szczególnie gdy spędzasz czas na słońcu.
Zakładaj odzież ochronną, kapelusz, okulary przeciwsłoneczne i unikaj przebywania na pełnym słońcu między 10:00 a 14:00.
Regularnie przeglądaj skórę metodą ABCDE (asymetria, brzegi, kolor, średnica, ewolucja), by wykryć wczesne objawy zmian
W przypadku częstych oparzeń – warto skonsultować się z dermatologiem i rozważyć regularne badania skóry.
„Just FIVE bouts of sunburn in your lifetime 'doubles risk of killer skin cancer’” – amerykańskie staystyki zachorowań na raka skóry alarmują, że już 5 oparzeń w ciągu życia podwaja ryzyko czerniaka! Lekarze ostrzegają, że wykorzystywanie amerykańskich filtrów bez wystarczającej ochrony UVA może nie wystarczyć do pełnego zabezpieczenia przed rozwojem nowotworu. Jednocześnie coraz częściej podnosi się w mediach problem szkodliwości chemicznych filtrów UV i wpływ na nowotwory dermatologiczne.
Dane epidemiologiczne i biologiczne jednoznacznie potwierdzają: unikać każdego oparzenia słonecznego, niezależnie od wieku – chroniąc skórę na przyszłość. Profilaktyka i wczesna diagnostyka znacząco obniżają ryzyko nowotworów skóry.
