Choć może się wydawać, że kombucha to kolejny chwilowy trend na rynku “zdrowia”, to nie jest ona niczym nowym. Jej historia sięga ponad 2000 lat wstecz, pierwsze zapisy znajdujemy w starożytnych Chinach, później z Japonii i Rosji. Według legendy jej nazwa wywodzi się od koreańskiego lekarza Kombu, który sprowadził ten napój do Japonii.
Kombucha to fermentowany napój na bazie herbaty, który wchodzi dziś na rynek zachodni w wielkim stylu. Kombucha ma orzeźwiający smak, o lekkiej musującej konsystencji, jej bogactwo naturalnych składników sprawiło, że kombucha stała się ulubieńcem miłośników zdrowego odżywiania.
Kombucha powstaje w wyniku fermentacji herbaty (czarnej, zielonej lub yerba mate) z dodatkiem cukru (białego, brązowego, syropu z agawy lub miodu) oraz kultur bakterii i drożdży (tzw. SCOBY – symbiotycznej kultury bakterii i drożdży – ang. Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeasts). W skład SCOBY wchodzą gatunki bakterii z rodzaju Acetobacter i Gluconobacter (które syntetyzują przede wszystkim kwasy organiczne) oraz drożdże z rodzajów Saccharomyces, Saccharomycodes, Schizosaccharomyces, Zygosaccharomyces, Dekkera, Candida, Torulospora, Koleckera, Pichia, Mycotorula i Mycoderma (które rozkładają cukier i syntetyzują etanol). W procesie fermentacji wytwarzana jest niewielka ilość alkoholu, poniżej 0,5%, co pozwala na sprzedaż tradycyjnej kombuchy jako napoju bezalkoholowego.
Fermentacja trwa od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od temperatury i mocy fermentacji. W efekcie czego powstają nie tylko charakterystyczne kwaśno-słodkie nuty smakowe i musujące bąbelki, ale przede wszystkim bogaty koktajl bioaktywnych składników: kwasów organicznych, witamin z grupy B, enzymów, a także korzystnych dla jelit mikroorganizmów – probiotyków. I właśnie to czyni kombuchę tak wyjątkową.
Chociaż badań nad kombuchą nadal jest niewiele, to skład napoju sugeruje, że jego działanie może być naprawdę szerokie, zawiera bowiem probiotyki – czyli „dobre bakterie”, wspierające florę jelitową, poprawiające trawienie i wzmacniające odporność. Potwierdzono też obecność polifenoli i antyoksydantów, które neutralizują wolne rodniki, mogą zmniejszać stan zapalny i chronić komórki przed uszkodzeniami. Kombucha jest bogata w witaminy z grupy B wspomagające nasz układ nerwowy i immunologiczny. Kwas glukuronowy i octowy pomaga wspierać detoksykację organizmu i wykazują działanie przeciwbakteryjne.
Przeczytaj również: „Piękno na talerzu, czyli medycyna żywieniowa w trosce o naturalne piękno”
Dzięki zawartości naturalnych probiotyków, kombucha wspiera równowagę mikroflory jelitowej. Jelita są nazywane “drugim mózgiem”, a ich zdrowe funkcjonowanie ma niebagatelny wpływ na zdrowie całego organizmu. Spożywanie kombuchy może poprawiać trawienie i metabolizm, łagodzić wzdęcia, zaparcia i wspierać odporność. Osoby regularnie pijące kombuchę często zauważają poprawę samopoczucia, spadek łaknienia na słodycze. Badanie z 2023 roku wykazało, że suplementy probiotyczne są mniej skuteczne od naturalnie występujących probiotyków, które występują np. w kombuchy.
Istnieje wyraźny związek między zdrowiem jelit a funkcjonowaniem układu odpornościowego, ponieważ aż 70% komórek układu immunologicznego znajduje się właśnie w jelitach. W czasopiśmie Frontiers in Immunology (2018) opublikowano badanie, które sugeruje, że zdrowa równowaga bakterii jelitowych może promować zdrowie immunologiczne. Dzięki zawartym w niej probiotykom, enzymom i witaminom kombucha może wzmacniać odporność, zwłaszcza w okresach zwiększonego ryzyka infekcji.
Zielona i czarna herbata, z których najczęściej przyrządza się kombuchę, są bardzo bogate w silne antyoksydanty (polifenole). Pomagają one neutralizować wolne rodniki i wspierają organizm w walce ze stresem oksydacyjnym, który może powodować uszkodzenie DNA komórek. Na skutek stresu oksydacyjnego dochodzić może do rozwoju cukrzycy, nowotworów i chorób serca.
Okazuje się, że istnieje ścisły związek między stanem naszego mikrobiomu jelitowego a naszym zdrowiem psychicznym. Niezrównoważony mikrobiom w jelitach może prowadzić do wyższego ryzyka depresji, lęków i innych problemów psychicznych. Istnieją silne powiązania między depresją a stanem zapalnym, więc działanie przeciwzapalne kombuchy może pomóc złagodzić pewne objawy depresji.
Badania opublikowane w Annals of General Psychiatry (2017) potwierdziły, że istnieją mocne dowody sugerujące, że suplementy probiotyczne mogą pomóc złagodzić depresję i stany lękowe. Konieczne są jednak dalsze badania, aby to potwierdzić.
W efekcie fermatncji wytwarzają się kwasy organiczne (np. glukuronowy, kwas octowy), które wykazują działanie przeciwdrobnoustrojowe i wspierają naturalne procesy oczyszczania organizmu – zwłaszcza wątroby. Regularne spożywanie kombuchy pomaga w usuwaniu drobnoustrojów, toksyn i metabolitów. Badania opublikowane w Journal of the Science of Food and Agriculture, sugerują, że spożywanie kombuchy bogatej w przeciwutleniacze może pomóc w ochronie przed uszkodzeniem i stanami zapalnymi wątroby wywołanym przez leki.
Przyjazne bakterie zawarte w kombuchy pomagają zatrzymać proces przerostu niekorzystnych bakterii i grzybów w jelitach. Nagromadzenie złych bakterii w jelitach osłabia nasz układ odpornościowy i prowadzi do różnych komplikacji zdrowotnych.
Zamiast piwa czy wina na grilla i spotkania towarzyskie możemy kupić sobie kombuchę – zdrową alternatywę dla napojów chłodzących. Zamiana niektórych napojów alkoholowych na kombuchę obniży spożycie kalorii, zwiększy ilość probiotyków i przeciwutleniaczy oraz zmniejszy uszkodzenia wątroby związane z alkoholem. No i bezpiecznie można wrócić do domu samochodem.
Kombucha więc to coś więcej niż modny napój – to istna bomba witaminowa. Zwiera witaminę C, B1, B2, B3, B6 i B12. To potężne wsparcie dla zdrowia jelit, odporności i dobrego samopoczucia. Jeśli jeszcze nie próbowałeś – koniecznie wypróbuj kombuchę tego lata!
