W okresie letnim narastającym problemem staje się wraz z rosnącymi temperaturami odwodnienie organizmu i udar cieplny. Jak możemy przygotować się do upałów i zadbać o to, aby odwodnienie i udar cieplny omijały nas z daleka?
Do odwodnienia organizmu dochodzi często w okresie upałów, gdy organizm traci więcej wody i elektrolitów, niż przyjmuje. Pamiętanie o piciu odpowiedniej, dużej ilości wody i właściwym nawodnieniu organizmu jest kluczowe zwłaszcza w okresie upałów. Choć należy pamiętać o wypijaniu odpowiedniej ilości wody i innych płynów nawadniających organizm przez cały rok. W przypadku udaru cieplnego in. porażenia słonecznego – najczęstszej formy przegrzania organizmu – gdy ciało nie radzi sobie z odprowadzaniem ciepła, dochodzi do udaru, który ma różne konsekwencje. W wyniku udaru cieplnego może dojść do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, niewydolności nerek i wątroby, zaburzeń pracy serca, obrzęku mózgu. Jeśli dojdzie do udaru słonecznego, a nie zostanie udzielona szybka pomoc, może dojść do zgonu. Do typowych objawów udaru cieplnego należą bóle głowy, silne dreszcze, wysoka temperatura ciała powyżej 40 stopni C, mdłości, wymioty, brak potu mimo gorączki, zaczerwieniona mocno skóra jako syndrom oparzeń słonecznych, przyspieszone tętno, mogą wystąpić zaburzenia wzroku i świadomości oraz utrata przytomności.
Przy odwodnieniu organizmu może dojść do zaburzeń w pracy serca i nerek, można zaobserwować spadek ciśnienia krwi, upośledzenie termoregulacji, u dzieci i osób starszych istnieje ryzyko utraty przytomności, w skrajnych przypadkach dochodzi do zapaści i śmierci. Do odwodnienia organizmu dochodzi przy nadmiernym poceniu się, co jest znamienne podczas upałów, gdy spożywamy za mało płynów, za mało pijemy, ta cecha występuje często u osób w podeszłym wieku, o odwodnieniu powinniśmy pamiętać także przy biegunkach i wymiotach czy wysokiej gorączce. Do częstych objawów odwodnienia należą: bóle głowy, ciemne zabarwienie moczu lub jego brak, uczucie zmęczenia, senność, skurcze mięśni, zawroty głowy, problemy z koncentracją.
Przy niedoborze płynów w organizmie należy jak najszybciej nawodnić organizm. Podając ziołowe napary lub pijąc odpowiednio przygotowaną wodę. Znakomicie nadaje się do nawodnienia woda ze szczyptą soli kłodawskiej czy himalajskiej i łyżeczką miodu. Taka mikstura szybko uzupełnia elektrolity. Doskonałym rozwiązaniem jest woda kokosowa – naturalne źródło potasu i sodu czy napary z określonych ziół, np. z pokrzywy, skrzypu i lipy, które wspomagają gospodarkę wodno-elektrolitową. Woda kokosowa jest naturalnym, niskokalorycznym produktem, który uzupełnia płyny i składniki odżywcze. Wykazuje podobne właściwości jak napoje energetyzujące, ale nie wywołuje skutków ubocznych. Warto pamiętać o chłodzeniu organizmu. Przebywać w chłodnych, zamienionych miejscach, stosować zimne okłady na kark, czoło, stopy i nadgarstki. Wspaniałe będą również kąpiele z dodatkiem naparu z mięty pieprzowej lub kwiatów lipy, takie remedia działają odświeżająco, delikatnie obniżają także temperaturę ciała. W okresie upałów warto także zrezygnować lub znacznie ograniczyć picie kawy i herbaty. Są to napoje wysoce odwadniające.
Przeczytaj również: „Co jeść podczas upałów?”
Warto mieć przy sobie koszyczek mięty pieprzowej, rumianku, pokrzywy, lipę czy melisę. Zioła te będą nas wspierały podczas upalnych dni i kąpieli słonecznych. Lipa reguluje termoregulację, działa ochładzająco i napotnie. Mięta pieprzowa ma działanie orzeźwiające i lekko obniża temperaturę ciała. Pokrzywa jest mineralizująca wspiera nawodnienie i uzupełnia elektrolity. Rumianek działa łagodząco dla układu pokarmowego po odwodnieniu. Melisa ma działanie kojące, świetnie się nadaje na stany osłabienia. Każde z podanych ziół możemy zaparzyć poprzez wykorzystanie 1 łyżki suszu na 250 ml wrzącej wody. Napar zaparzamy pod przykryciem przez około 10-15 minut, a następnie pijemy ciepły lub letni. Cenna jest także w upalne dni biała lub zielona herbata. Stanowią wspaniałe źródło przeciwutleniaczy i nawadniają ciało.
Przy nadmiarze gorąca w organizmie można sięgnąć po wychładzające owoce i warzywa. Wspomagające będą dla nas arbuzy i ogórki. Arbuz zawiera bardzo dużo wody i elektrolitów, jest znakomity do nawadniania organizmu i wychładzania. To samo dzieje się z ogórkiem. Zarówno arbuz jak i ogórek w 90% składają się z wody. Jedźmy je zatem w upalne dni. Świetnie zaspokajają pragnienie i uzupełniają niedobory wody w organizmie. Banany dostarczą nam potasu, seler naciowy i natka pietruszki sodu. Elektrolity uzupełnią nam kiszonki, np. woda z kiszonych ogórków czy kapusty kiszonej. Warto pamiętać o wyciskanych świeżych sokach z owoców i warzyw. O Przygotowywaniu zup i częstym ich spożywaniu. Dostępne są także saszetki z elektrolitami, które bardzo szybko pozwalają się zregenerować.
Olejek z mięty pieprzowej i z lawendy są znakomitym uzupełnieniem na upalne dni, działają wychładzająco i wyciszająco. Mięta pieprzowa wychładza, a lawenda przynosi ukojenie.
Jednym ze skutecznych sposobów na ochłodzenie organizmu jest kąpiel w zimnej wodzie, zanurzenie osoby, która doznała udaru słonecznego w zimnej lub lodowatej wodzie oraz stosowanie lodowatych okładów na ciało. Zwłaszcza na głowę, szyję, stopy, twarz, klatkę piersiową.
Uważa się, że witamina C, jej podawanie podczas udaru słonecznego jest bardzo wskazane. Jej działanie wiąże się z redukcją zmęczenia gruczołów potowych. Witamina C jest skuteczna w zwiększaniu aklimatyzacji cieplnej, jest także środkiem zapobiegawczym przeciwko wyczerpaniu cieplnemu. Może zapobiec udarowi słonecznemu, likwiduje i zmniejsza wysypkę skórną. Kwas askorbinowy wspomaga pracę gruczołów potnych i pomaga organizmowi lepiej radzić sobie z wysokimi temperaturami.
