Rodzina jest podstawową komórką społeczną, gdzie dziecko uczy się najważniejszych wartości i postaw. To rodzice odgrywają rolę pierwszych nauczycieli oraz wzorców, którzy uczą malucha, jak troszczyć się o siebie i swoje zdrowie.
– Oczywiste jest, że nad zdrowiem najmłodszych czuwają rodzice. To oni jako pierwszy kontaktuje się z lekarzem, gdy pojawiają się niepokojące symptomy u dziecka. Świadomość rodziców w zakresie profilaktyki, umiejętność rozpoznawania sygnałów organizmu oraz odpowiedzialność za szybkie reagowanie to filary, które mogą uchronić przed poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Wczesne wykrycie chorób, co pokazują badania i statystyki, często ratuje życie i zdrowie, dlatego tak ważne jest, by nie bagatelizować żadnych niepokojących objawów – mówi dr n.med. Magdalena Cubała-Kucharska, lekarz medycy rodzinnej, pionierka medycyny funkcjonalnej oraz pojęcia osi jelitowo-mózgowej w Polsce.
Rodzice mają ogromny wpływ na to, jak dziecko będzie postrzegać zdrowie i dbanie o nie. Przekazanie wartości takich jak systematyczne badania kontrolne, odpowiednia higiena, czy odwiedzanie lekarza, nawet gdy wydaje się, że nic nie dolega, to podstawa skutecznej profilaktyki. Zdrowe nawyki warto wprowadzać już od najmłodszych lat, a rodzice powinni być wzorem do naśladowania, bo dzieci uczą się przez obserwację. To oni decydują, czy w rodzinie mówi się o chorobie otwarcie, czy jest to temat tabu, a to ma kluczowe znaczenie dla późniejszej postawy dziecka wobec swojego zdrowia.
Wczesna edukacja żywieniowa odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu otyłości oraz chorobom związanym ze stylem życia. Już od najmłodszych lat dziecko powinno uczyć się, że posiłki to nie tylko źródło przyjemności, ale przede wszystkim sposób na troskę o własny organizm. Rodzice powinni zadbać o zbilansowaną dietę, bogatą w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty oraz odpowiednią ilość białka.
– Unikanie nadmiaru słodyczy, fast foodów i napojów gazowanych stanowi wyzwanie w dobie wszechobecnych reklam i łatwej dostępności niezdrowych przekąsek, jednak jest to fundamentalny krok w profilaktyce wielu chorób cywilizacyjnych, takich jak otyłość czy cukrzyca. Świadome rodzicielstwo to także planowanie posiłków oraz uświadamianie dzieciom, jak ważne jest prawidłowe odżywianie – dodaje dr n.med. Magdalena Cubała-Kucharska.
Współczesne zagrożenia, zarówno związane z używaniem substancji psychoaktywnych, jak i nadmiernym korzystaniem z nowych technologii, stanowią jedno z największych wyzwań dla rodziców. Dzieci i młodzież są szczególnie wrażliwe na wpływ otoczenia, dlatego tak ważne jest, aby już od najmłodszych lat podejmować z nimi rozmowy na temat możliwych zagrożeń i ich konsekwencji. Nie można zapominać, że to rodzice są najważniejszymi wzorcami do naśladowania. Ich własne postawy – czy sięgają po alkohol, czy spędzają dużo czasu przy telefonie – mają ogromny wpływ na kształtowanie nawyków u dzieci. Dlatego działania wychowawcze powinny być spójne z tym, czego oczekujemy od naszych pociech.
To stwierdzenie zna chyba każdy, jednak jak rodzice mogą skutecznie zachęcić swoje pociechy do regularnej aktywności? Wsparcie ze strony dorosłych jest tutaj bardzo ważne – pomagając dzieciom odkrywać różnorodne formy ruchu, od sportów zespołowych uczących współpracy, przez taniec rozwijający ekspresję, aż po relaksujące spacery na świeżym powietrzu. Ważne, by dziecko miało możliwość wyboru i czuło się w tym wspierane, a nie zmuszane. Pozytywne podejście rodziców i wspólne aktywności budują przy okazji silniejsze więzi rodzinne. Aktywność fizyczna to nie tylko sposób na rozwój ciała, ale również doskonały sposób na troskę o zdrowie psychiczne.
– Regularny ruch wpływa na poprawę nastroju, redukuje stres i wspiera rozwój społeczny dziecka. Ruch to naturalna potrzeba, którą należy pielęgnować od najmłodszych lat – przypomina dr n.med. Magdalena Cubała-Kucharska
Należy pamiętać, że pierwsza edukacja zdrowotna dziecka odbywa się w domu, w ramach rodziny. Szkoła może wspierać ten proces na dalszych etapach życia, jednak to rodzice mają najważniejsze zadanie i decydujący wpływ na to, jakie nawyki oraz postawy zdrowotne wykształcą się u młodego człowieka. To właśnie oni mają wyjątkową moc kształtowania zdrowych postaw, które będą towarzyszyć dziecku przez całe życie – od profilaktyki, przez zdrowe odżywianie i odpowiedzialne podejście do zagrożeń, aż po regularną aktywność fizyczną. Dlatego codzienne działania na rzecz zdrowia naszych pociech są tak istotne.
dr n. med. Magdalena Cubała-Kucharska – lekarz medycyny rodzinnej z ponad 35-letnim doświadczeniem, dietetyk dyplomowany przez IŻŻ, doktor nauk medycznych z dziedziny alergologii i dyplomowany obesitolog. Przez media nazywana polskim dr. House, pionierka medycyny funkcjonalnej oraz pojęcia osi jelitowo-mózgowej w Polsce. Autorka książek, e-booków i szkoleń o tematyce zdrowotnej. Pomogła wielu tysiącom pacjentów z zaburzeniami jelitowymi, chorobami przewlekłymi oraz z zaburzeniami neurorozwojowymi. W swojej praktyce łączy medycynę, dietetykę, nutrigenomikę i diagnostykę laboratoryjną, oferując pacjentom podejście interdyscyplinarne. W mediach społecznościowych jako @drCubała zgromadziła ponad 1,5 miliona obserwujących, gdzie w przystępnej formie edukacji dzieli się wiedzą o zdrowiu. Swoją wiedzą dzieli się nie tylko w mediach społecznościowych, ale także w telewizji, na portalach internetowych, w prasie i innych platformach, gdzie inspiruje do świadomego dbania o zdrowie.
Redaktor prowadzący, dziennikarka tematyki zdrowia, uroda i wellness.