Najnowsza meta-analiza opublikowana w The Lancet Diabetes & Endocrinology (2025) objęła niemal 50 badań i ponad 60 000 uczestników. Wynika z niej, że suplementacja witaminą D nie redukuje znacząco ryzyka infekcji dróg oddechowych, nawet u osób z jej niedoborem. Wyniki te to kontynuacja wcześniejszych analiz, które wcześniej wskazywały na możliwe, choć niewielkie, korzyści. Obecne badania je kwestionują.
Analiza obejmująca ponad 1,3 miliona osób (piśmiennictwo: Nutrients) wskazuje, że odpowiedni poziom 25‑hydroksywitaminy D (25‑OH‑D) może być powiązany z obniżonym ryzykiem raka jelita grubego oraz lepszymi wynikami leczenia u pacjentów z zaawansowanym stadium choroby. Suplementacja w dawkach 1000–4000 IU może być korzystna, choć wymaga dalszych badań klinicznych w celu doprecyzowania dawek i czasu trwania terapii.
Eksperci przypominają, że mit „superwitamina D” nie ma solidnego poparcia w badaniach, a nadmierna suplementacja może być równie szkodliwa jak jej niedobór.
Czytaj także: https://naturazdrowie.com/2025/04/02/witamina-d-w-walce-z-rakiem-jajnika/
Różnice między formami – Badania z Uniwersytetów Surrey i Brighton sugerują, że tylko witamina D3 (cholekalcyferol) stymuluje odporność poprzez aktywację szlaku interferonowego. Witamina D2 nie wykazuje takich efektów.
Ryzyko chorób autoimmunologicznych – Na modelach mysich udowodniono, że niedobór witaminy D może przyspieszać starzenie grasicy, co zwiększa ryzyko autoagresji limfocytów T i rozwoju chorób autoimmunologicznych. W innym badaniu RCT z udziałem ponad 25 000 ludzi (USA, około 5 lat obserwacji) wykazano, że suplementacja witaminą D (2000 IU dziennie), z lub bez kwasów omega‑3, zmniejsza ryzyko chorób autoimmunologicznych o 22% w porównaniu do placebo.
Mikrobiom, nowotwory i terapia immunologiczna – W badaniach opublikowanych w Science (2024) stwierdzono, że witamina D wpływa na skład mikrobiomu jelitowego, co poprawia odporność przeciwnowotworową i skuteczność immunoterapii – zarówno u myszy, jak i u ludzi.
Hashimoto i tarczyca – Correlacje między niedoborem witaminy D3 a podwyższonymi miano przeciwciał przeciwtarczycowych (np. w chorobie Hashimoto) wskazują, że suplementacja może poprawiać parametry immunologiczne przy tej chorobie.
Proces starzenia i system odpornościowy – Naukowcy z PAN sugerują, że odpowiednia witamina D może spowalniać starzenie immunologiczne i stabilizować odporność w dłuższej perspektywie.
Mechanizmy działania – Witamina D wzmacnia wrodzoną reakcję immunologiczną (np. w monocytach i makrofagach), indukuje peptydy przeciwdrobnoustrojowe (katelicydyny, defensyny) oraz moduluje stan zapalny, zmniejszając cytokiny prozapalne i aktywując Treg, co może zapobiegać autoagresji.
| Obszar | Wpływ witaminy D zgodnie z badaniami |
| Infekcje dróg oddechowych | Brak wyraźnej skuteczności w prewencji |
| Nowotwory (jelita) | Korzystne korelacje i potencjał terapeutyczny |
| Choroby autoimmunologiczne | Suplementacja zmniejsza ryzyko rozwoju chorób autoimmunologicznych. |
| Różnice form D2 vs D3 | Tylko D3 wykazuje działanie immunostymulujące |
| Hashimoto / tarczyca | Niedobór związany z wyższą autoimmunizacją tarczycy |
| Mikrobiom / immunoterapia | Wspiera odpowiedź immunologiczną przez mikrobiom jelitowy |
| Starzenie immunologiczne | Pomaga stabilizować odporność i spowalniać immunostarzenie |
| Mechanizmy | Działa przez AMP, cytokiny, komórki Tlekowe, NF-kB itd. |
Suplementacja organiczna, o umiarkowanej dawce, może być korzystna, szczególnie w przypadku niedoboru, chorób autoimmunologicznych, nowotworowych zmian immunologicznych czy Hashimoto.
Nie ma jasnych dowodów, że witamina D chroni przed infekcjami dróg oddechowych.
Zalecana forma – D3, a nie D2.
Podejście kompleksowe: lepiej koncentrować się na zrównoważonym stylu życia, diecie, ekspozycji na słońce i regularnych badaniach poziomu 25 (OH)D.
Redaktor prowadzący, dziennikarka tematyki zdrowia, uroda i wellness.