Coraz częściej słyszy się, że ołów został wykryty w wodzie pitnej, że niektóre rodzaje ryb zawierają wysoki poziom rtęci i że niepokojące ilości arsenu zostały wykryte w ryżu. Jednak te pierwiastki (i inne, takie jak ołów i kadm), powszechnie określane jako metale ciężkie, znajdują się również w wielu innych produktach spożywczych – również w żywności dla niemowląt.

Czym są metale ciężkie?

Metale ciężkie to pierwiastki znajdujące się w powietrzu, wodzie i glebie. Rośliny wchłaniają je podczas wzrostu i mogą one trafiać do żywności, którą spożywamy my i nasze dzieci. Ludzie potrzebują niektórych metali ciężkich (żelazo i cynk), aby dobrze funkcjonować, ale inne pierwiastki (takie jak: arsen, rtęć i ołów) są szkodliwe. Niektóre uprawy, głównie ryż, pochłaniają więcej szkodliwych metali niż inne rośliny. Mogą one odkładać się szczególnie w organizmie dzieci i w przyszłości powodować problemy ze sprawnością intelektualną oraz koncentracją.

Dlaczego metale ciężkie występują w żywności?

Metale ciężkie znajdują się w wielu surowcach, szczególnie tych używanych do produkcji żywności dla niemowląt. Dlatego można je znaleźć zarówno w produktach kupionych w sklepie (nawet w żywności ekologicznej), jak i w posiłkach domowej roboty. Niektóre pokarmy dla maluszków mają wyższy poziom metali ciężkich, należą do nich:

• płatki ryżowe dla dzieci,
• przekąski ryżowe,
• herbatniki na ząbkowanie i sucharki ryżowe,
• soki owocowe,
• marchew i słodkie ziemniaki (bataty).

Drodzy rodzice, musicie pamiętać, że ekologiczne nie znaczy lepsze. Chociaż żywność certyfikowana przez USDA jako ekologiczna ma zalety – w tym niższy poziom pestycydów i mniejszy wpływ na środowisko – to nie jest nią unikanie metali ciężkich. Wiele produktów użytych w badaniach naukowych było oznaczonych jako ekologiczne, jednak zawierały one metale ciężkie w takim samym stopniu, jak produkty uprawiane drogą tradycyjną.

Jakie kroki mogą podjąć rodzice, aby żywność dla niemowląt była bezpieczna i zdrowa?

Agencja Żywności i Leków (FDA) pracuje nad lepszym monitorowaniem i regulacją zawartości metali ciężkich w żywności dla niemowląt. Istnieją jednak sposoby, dzięki którym możesz chronić swojego maluszka. Wystarczy podawać dziecku miękkie pokarmy przygotowane w domowych warunkach, zamiast sklepowych gotowych dań dla niemowląt. W kilka minut możesz przygotować zdrowy posiłek, blendując gotowane na parze lub naturalnie miękkie warzywa, owoce, mięso.

Poniżej znajdziesz sposoby, jak zmniejszyć narażenie Twojego dziecka na metale ciężkie w żywności i napojach.

• Podawaj maluchowi różnorodne pokarmy – im więcej kolorowych warzyw, tym lepiej.
• Uważaj na produkty pełnoziarniste. Najlepiej jest ograniczyć ryż i produkty ryżowe (sprawdzaj etykiety – ryż znajduje się w wielu produktach spożywczych sprzedawanych dla niemowląt, takich jak: ptysie, krakersy czy biszkopty). Wypróbuj jęczmień, owies i inne ziarna. Gotując ryż, najlepiej gotować go w przegotowanej wodzie i na koniec dokładnie ją odsączyć, a także używać białego ryżu basmati i ryżu do sushi, które zawierają mniej arsenu.
• Sprawdź swoją wodę. Stare rury mogą zawierać ołów, który może przedostawać się do wody pitnej. Dlatego jedzenie dla dzieci najlepiej gotować w wodzie uprzednio przegotowanej.
• Unikaj soków owocowych. Nie tylko mogą one zwiększać ryzyko próchnicy i otyłości, ale wiele z nich zawiera duże ilości metali ciężkich.
• Wybieraj ryby ze sprawdzonego źródła. Ryby posiadają składniki odżywcze, które są bardzo zdrowe dla rozwijającego się mózgu, ale niektóre z nich mogą zawierać niezdrowe ilości rtęci. Unikaj dużych, drapieżnych i długo żyjących ryb, takich jak: miecznik, tuńczyk biały czy węgorz. Lepiej wybierać ryby takie jak: dorsz, łosoś czy mintaj.

Bibliografia:

1. Hirsh J., Heavy Metals in Baby Food: What You Need to Know, Consumer Reports, 2023.
2. McCarthy C., Heavy metals in baby food? What parents should know and do, Harvard Health Publishing, 2021.
3. Pearl E., What Can Parents Do About Heavy Metals in Baby Food?, Kids Health, 2023

Klaudia Gregorczyk