Etiologia osteochondrozy jest złożona i nadal nie do końca poznana. Uważa się, że istotną rolę odgrywają czynniki mechaniczne, genetyczne, metaboliczne oraz hormonalne. W przypadku kręgosłupa duże znaczenie ma przeciążenie – np. wynikające z długotrwałego siedzenia, nieprawidłowej postawy, ciężkiej pracy fizycznej lub intensywnego uprawiania sportu. Dochodzi wówczas do pogorszenia ukrwienia krążków międzykręgowych (dysków), ich odwodnienia, a następnie obniżenia elastyczności i postępującego zwyrodnienia.
U dzieci i młodzieży osteochondroza często ma podłoże rozwojowe i związana jest z zaburzeniem ukrwienia i kostnienia w obrębie chrząstki nasadowej kości. Przykładem takich schorzeń są choroba Osgooda-Schlattera (kolano), choroba Perthesa (biodro) czy choroba Scheuermanna (kręgosłup piersiowy).
Objawy osteochondrozy są zależne od lokalizacji zmian. W przypadku kręgosłupa pacjenci najczęściej skarżą się na:
W zaawansowanych stadiach mogą pojawić się objawy neurologiczne, takie jak osłabienie siły mięśniowej czy zaburzenia czucia.
W przypadku osteochondrozy stawów obwodowych objawy obejmują ból przy ruchu, sztywność poranna, trzeszczenie w stawie i stopniowe ograniczenie jego funkcji. U dzieci choroba może objawiać się utykaniem, trudnościami w poruszaniu się lub niechęcią do aktywności fizycznej.
Rozpoznanie osteochondrozy opiera się na badaniu klinicznym i obrazowym. Podstawowym narzędziem diagnostycznym są zdjęcia rentgenowskie, które mogą uwidocznić zmiany zwyrodnieniowe – takie jak zwężenie przestrzeni międzykręgowej, osteofity (wyrośla kostne), sklerotyzacja kości czy deformacje stawów. Uzupełniająco stosuje się tomografię komputerową (TK) i rezonans magnetyczny (MRI), szczególnie przy podejrzeniu ucisku struktur nerwowych.
Leczenie osteochondrozy ma na celu złagodzenie objawów, zahamowanie postępu choroby oraz poprawę jakości życia pacjenta. W większości przypadków stosuje się leczenie zachowawcze, które obejmuje:
W zaawansowanych przypadkach lub przy braku poprawy możliwe jest leczenie operacyjne – np. usunięcie przepukliny dysku, stabilizacja kręgosłupa, endoprotezoplastyka stawu.
Rokowanie w osteochondrozie zależy od stopnia zaawansowania zmian oraz skuteczności leczenia. Wczesne wykrycie i wdrożenie terapii pozwala na znaczne spowolnienie postępu choroby i poprawę funkcjonowania. Zaniedbanie objawów może prowadzić do trwałego ograniczenia sprawności ruchowej, a nawet inwalidztwa.
Profilaktyka osteochondrozy obejmuje przede wszystkim utrzymanie prawidłowej postawy ciała, unikanie przeciążeń, regularną aktywność fizyczną, zdrową dietę bogatą w wapń i witaminę D, a także unikanie długotrwałego siedzenia w jednej pozycji.
Olej konopny, zwłaszcza ten zawierający kannabidiol (CBD), budzi coraz większe zainteresowanie jako potencjalne wsparcie w leczeniu objawów wielu chorób, w tym osteochondrozy. Choć nie jest to lek w klasycznym rozumieniu i nie cofa zmian zwyrodnieniowych, może mieć działanie łagodzące niektóre dolegliwości towarzyszące osteochondrozie.
CBD wpływa na receptory bólowe w układzie nerwowym, co może prowadzić do zmniejszenia odczuwanego bólu. Działa nieco inaczej niż typowe leki przeciwbólowe (jak NLPZ), nie obciążając przy tym żołądka czy nerek.
Wielu pacjentów z osteochondrozą cierpi na przewlekły stan zapalny w obrębie stawów i tkanek okołostawowych. CBD wykazuje właściwości przeciwzapalne, co może łagodzić ból i sztywność.
W przypadkach osteochondrozy kręgosłupa bardzo często występuje napięcie mięśni przykręgosłupowych. Olej konopny (szczególnie przy stosowaniu zewnętrznym – np. w postaci maści) może pomóc w rozluźnieniu mięśni i poprawie komfortu.
Przewlekły ból negatywnie wpływa na jakość snu i samopoczucie psychiczne. CBD może wspierać zasypianie i redukować poziom lęku, co pośrednio przekłada się na lepsze radzenie sobie z chorobą.
Olej konopny może być wartościowym uzupełnieniem terapii osteochondrozy, zwłaszcza w łagodzeniu bólu, stanu zapalnego i napięcia mięśniowego. Choć nie leczy samego zwyrodnienia, może poprawić komfort życia chorego i wspierać proces rehabilitacji. Aby był skuteczny i bezpieczny, powinien być stosowany rozsądnie, najlepiej pod nadzorem specjalisty.
Redaktor prowadzący, dziennikarka tematyki zdrowia, uroda i wellness.