Niektórzy uczniowie za wszelką cenę pragną nadążać za programami szkolnymi i uzyskiwać jak najlepsze oceny. Nastolatki chcą też być w zgodzie z panującymi modami oraz społecznymi i kulturowymi zachowaniami. Z ciekawości eksperymentują i naśladują dorosłych. W efekcie podejmują niezdrowe i absurdalne zachowania, mające niekiedy tragiczne następstwa.
Stymulatory, narkotyki, środki dopingujące
Młodzież stymuluje się środkami w wysokim stopniu zaburzającymi funkcjonowanie mózgu i całego układu nerwowego, zmieniającymi świadomość i zachowanie, wpływającymi niekorzystnie na organy wewnętrzne i reakcje emocjonalne. Przyjmuje narkotyki, dopalacze, środki dopingujące do nauki, poprawiające pamięć i koncentrację, przeciwdziałające depresji, czyli substancje psychoaktywne. Robią to coraz młodsi, nawet dzieci ze szkół podstawowych. Eksperymenty zaczynają się zwykle od marihuany lub haszyszu. Potem jest amfetamina i jej pochodne oraz ekstazy. Później biorą narkotyki halucynogenne, np.: LSD i pochodne, a w końcu heroinę i kokainę.
Środki hamujące
Obok substancji pobudzających popytem cieszą się środki hamujące. Odrębną grupę stanowią leki uspokajające i nasenne. Na marihuanę i haszysz młodzież decyduje się, by osiągać stany euforyczne, być wesołym i zrelaksowanym. Amfetamina polepsza koncentrację i zapamiętywanie, usprawnia psychomotorykę, eliminuje lęki, daje pewność siebie. Jej branie wiąże się ze wzrastającą drażliwością i nerwowością, agresywnym zachowaniem, stanami halucynogennymi, przyspieszonym oddechem i podwyższonym ciśnieniem, brakiem apetytu. Przedawkowanie grozi zawałem, udarem mózgu, zapaścią, uduszeniem się. Ekstazy z jednej strony daje poczucie przypływu energii, eliminuje zmęczenie, wywołuje radość, euforię, wzmacnia bodźce słuchowe i dotykowe. Z drugiej strony jest niebezpieczna dla serca i układu krwionośnego, ponieważ może doprowadzić do ich niewydolności. Przez wiele lat utrzymywano także, że wywołuje nieodwracalne zmiany w mózgu i niszczy komórki nerwowe. Również marihuana degeneruje mózg i układ nerwowy, osłabia koncentrację i zmienia percepcję. Tymczasowo upośledza pamięć krótkotrwałą. W trybie długoterminowym zaburza pamięć i czynności poznawcze, wywołuje utratę koncentracji, prowadzi do silnych psychoz, niszczy układ oddechowy, wywołuje duszności i otępienie. Haszysz obok pożądanej wesołości i rozluźnienia, powoduje drżenie mięśni, zawroty głowy, wymioty, zaburza koordynację ruchową, wzmaga napady lęku i gadatliwość.
Destrukcyjne dopalacze
Dopalacze są o wiele trudniejsze w diagnozowaniu. Nie wiadomo, co kryje się w danej partii produktu, jakie mogą być konsekwencje ich zaaplikowania i jakich objawów można się spodziewać. Wiadomo jednak, że mają destrukcyjny wpływ na świadomość. Są zazwyczaj mieszaniną suszu roślinnego nasączonego substancjami psychoaktywnymi lub lekami o wysokim stężeniu.
Dopalacze przyjmuje się tak samo, jak narkotyki, drogą wziewną, donosowo, doustnie, dożylnie. Są dostępne w postaci tabletek, proszku, oleistych, gęstych płynów. Działają inwazyjnie na układ nerwowy, pracę mózgu, narządy i układy wewnętrzne, a także wywołują agresję, autoagresję, negatywne emocje, powodują brak kontroli nad zachowaniem i emocjami, co kończy się urazami fizycznymi, okaleczeniami. Prowadzą do powikłań psychotycznych i chorób psychicznych. Zaburzają procesy poznawcze, pamięć, koncentrację, uniemożliwiają logiczne myślenie i rozumienie słownych komunikatów, adekwatne reagowanie na różne sytuacje. Generują trudności w nauce, częstą nieobecność na lekcjach, konflikty z otoczeniem i prawem, problemy natury społecznej, ekonomicznej.
Sposoby przeciwdziałania uzależnieniom
Wyjście z uzależnienia wymaga zwykle poddania się leczeniu psychiatrycznemu i farmakologicznemu. Zarówno w przypadku dopalaczy, jak i narkotyków jedną z dróg jest pobyt w placówkach leczenia uzależnień. W przypadku uzależnienia od alkoholu, który podobnie jak palenie tytoniu należy do tej samej grupy stymulatorów, niejednokrotnie pomaga podawania dużych dawek chromu. Wspomagający będzie także cynk. Osoby z niedoborem cynku upijają się nawet niewielką dawką alkoholu. Brak chromu oznacza natomiast skłonność do sięgania po alkohol. Kolejnym, bardzo ważnym pierwiastkiem jest selen. Stosowanie i podawanie selenu w dużych dawkach przez dłuższy czas zmniejszy toksyczne działanie alkoholu, nikotyny i narkotyków.
W przypadku uzależnienia od narkotyków, substancji psychoaktywnych czy opiatów wskazane jest podawanie konopi – wziewnie, w postaci oleju z konopi czy gumy do żucia. Konopie medyczne są wolne od THC, mają za to dobroczynne w działaniu związki CBD. Aby kuracja przyniosła efekty, stężenie związków CBD musi być wysokie. Konopie zadziałają wówczas jak lekarstwo, nie wywołując żadnych skutków ubocznych. Tajemnica kryje się w receptorach kannabinoidu i ich interakcji z komórką po wniknięciu do organizmu. W miejscu, gdzie zwykle pojawia się THC, jest ono wypychane przez receptor CBD i nim zastępowane. Dzięki temu osoba uzależniona pozbywa się nałogu.
Istnieje także inny, bardzo skuteczny sposób o podobnym działaniu. Podczas głodu narkotykowego osobie uzależnionej można podać w miejsce opiatów odpowiednie dawki adaptogenu o nazwie gynostemma pięciolistna. Roślina ta zastępuje narkotyk, ma podobne do niego działanie, ale nie wywołuje skutków ubocznych. Stosując dawkę adekwatną do stopnia uzależnienia i potrzeb indywidualnych, można uzyskać pozytywny efekt w eliminowaniu narkotyku. Gynostemma działa nawet w przypadku heroiny. Wraz z jej podawaniem, konieczna jest wspierająca terapia psychologiczna, odpowiednio motywująca wolicjonalność i chęć wyzwolenia się z nałogu. Ważna jest także psychoprofilaktyka, ugruntowująca odpowiednie zachowania u młodzieży w różnych sytuacjach, w tym postawę asertywności w przypadku namawiania do wzięcia jakiejkolwiek substancji psychoaktywnej.
