W przypadku większości chorób oczu, wskaźnik ryzyka znacząco wzrasta powyżej 70. roku życia. Cukrzyca,
wysokie ciśnienie krwi i choroby układu krążenia dodatkowo sprzyjają ich rozwojowi. Skutkiem pogarszającego się widzenia mogą być inne dolegliwości, m.in. zaburzenia równowagi, ograniczona mobilność, niekorzystne zmiany w sposobie chodzenia, lęk, depresja, a co za tym idzie – spadek jakości życia.
Przeczytaj także: Dr Marek Skoczylas – Chore oczy potrzebują naturalnych kuracji
Choć osłabienie wzroku jest powszechnie traktowane jako naturalny proces towarzyszący starzeniu się organizmu, istnieją sposoby pozwalające na jego ograniczenie. Najważniejsze są działania profilaktyczne i właściwy styl życia. zatem, jakie nawyki powinny stać się rutynowymi w codziennym życiu seniorów, aby jak najdłużej mogli cieszyć się zdrowymi oczami.
Antyoksydanty – pokarm dla oczu
Bardzo często podkreśla się, że olbrzymi wpływ na prawidłowe widzenie ma dieta i jej określone składniki. Żeby jednak w pełni zrozumieć, na czym polegają te zależności, warto na samym początku wyjaśnić, na czym polega proces widzenia. Otóż odpowiada za niego siatkówka, która wyściela dno oka.
W receptorach siatkówki, zwanych pręcikami, występuje rodopsyna – barwnik światłoczuły, odpowiedzialny za widzenie czarno-białe, a także rozróżnianie odcieni. Rodopsyna z kolei zbudowana jest z białka opsyny i 11-cis-retinalu, będącego pochodną witaminy A. W centralnej części siatkówki znajduje się plamka żółta, wyposażona w receptory widzenia barwnego – czopki. Jest to obszar o bardzo wysokim stężeniu karotenoidów, czyli żółto-pomarańczowych barwników. Należą do nich luteina i zeaksantyna, które są niezbędne do prawidłowego widzenia. Poza tym karotenoidy to także związki o wysokiej aktywności antyoksydacyjnej, skutecznie neutralizujące wolne rodniki. Niestety, organizm nie wytwarza ich samodzielnie, dlatego niezbędna jest ich odpowiednia podaż w diecie.
Luteina i zeaksantyna
Oczy potrzebują przede wszystkim witaminy A, luteiny i zeaksantyny, a nie beta-karotenu, jak się powszechnie sądzi. Do najcenniejszych, naturalnych źródeł luteiny należą zielone, czerwone oraz żółte warzywa i owoce: kapusta, szpinak, brokuły, dynia, marchewka, papryka, kukurydza, kiwi oraz pomarańcze. Warto pamiętać, że gotowanie zwiększa przyswajalność karotenoidów, jednak zbyt długa obróbka termiczna powoduje ich rozkład. Alternatywę stanowią preparaty dostępne w aptekach. Na rynku odnajdziemy pokaźną gamę środków, głównie suplementów, które uzupełniają codzienną dietę, zarówno w luteinę, jak i zeaksantynę i cieszą się sporą popularnością wśród naszych seniorów.
Wyciągi z czarnych jagód i miłorzębu japońskiego
Wiele badań dowodzi, że bogate w przeciwutleniacze czarne jagody są wyjątkowo cennym surowcem pozytywnie wpływającym na wzrok. Za działanie takie odpowiadają przede wszystkim antocyjany, które polepszają ukrwienie w obrębie tęczówki oka i przyspieszają regenerację rodopsyny, co wpływa na zwiększenie ostrości widzenia o zmroku. Poza tym związki te oddziałują także na naczynia obwodowe, zapobiegają rozwojowi miażdżycy, zmniejszają kruchość naczyń. Podobne działanie wykazują wyciągi z miłorzębu japońskiego. Udowodniono ponadto, że regularne zażywanie ekstraktów z liści miłorzębu u pacjentów z jaskrą hamuje postęp zmian w polu widzenia.
Kwasy omega-3 i witaminy
Kolejnym ważnym elementem diety seniora, z uwagi na zdrowie oczu, są ryby oraz oleje roślinne bogate
w kwasy omega-3, np. olej lniany, olej sezamowy, oliwa czy olej z czarnuszki. Ich pozytywny wpływ na stan
plamki żółtej został potwierdzony naukowo. W diecie osób starszych nie powinno ponadto zabraknąć produktów zawierających witaminy C, E, selen, cynk oraz miedź.
Profilaktyka najlepszym lekarstwem
W przypadku chorób oczu i pogarszającego się z wiekiem widzenia warto kierować się zasadą, że „lepiej
zapobiegać, niż leczyć”, a zatem drogi seniorze:
- CHROŃ OCZY przed intensywnym promieniowaniem ultrafioletowym – gdy wychodzisz, noś kapelusz z rondem i okulary przeciwsłoneczne.
- OGRANICZ SPOŻYCIE CUKRU, bo w przypadku chorób oczu jego wysokie spożycie oznacza większe ryzyko wystąpienia poważnych problemów. Na przykład w razie zaćmy cukier ogranicza zdolność oka do zachowania przezroczystości soczewki.
- STOSUJ ZDROWĄ DIETĘ, bogatą w zielone warzywa liściaste, produkty pełnoziarniste, owoce oraz warzywa.
- PIJ CODZIENNIE WODĘ, minimum 1,5-2 l, zwłaszcza jeśli cierpisz na syndrom „suchego oka”.
- NIE PAL, ponieważ udowodniono. że nałóg ten jest istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób oczu. Przy zaćmie rośnie ono aż dwukrotnie. W przypadku mężczyzn palących więcej niż paczkę papierosów dziennie ryzyko jest aż o 205 procent wyższe, a w przypadku kobiet – o 63 procent.
- REGULARNIE ĆWICZ – badania pokazują bowiem, że codzienna aktywność fizyczna może zmniejszyć ciśnienie
- wewnątrzgałkowe związane z jaskrą.
___
Bibliografia:
- Kruse J. (2013). Epi-paleo Rx: The prescription for disease reversal and optimal health. New Orleans, LA: Optimized Life, PLC.
- Wawer I., Błecha K. Rola suplementów diety, dietetycznych środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego, żywności funkcjonalnej oraz leków roślinnych, Bonimed, 2011.
- Wu A.H., Spicer D., Stanczyk F. Z., Tseng C. C., Yang C. S., et al. (2012). Effect of 2-month controlled green tea intervention on lipoprotein cholesterol, glucose, and hormone levels in healthy postmenopausal women, Can Prev Res,
Mar; 5(3): 393-402.
Sun J. (2003). Morning/evening enopausal formula relieves menopausal symptoms: a pilot study. J Alt Complement Med, Jun; 9(3): 403-9.
