Problemy z jamą ustną są bardzo powszechne i mogą być mniej lub bardziej poważne. Nieleczone często powodują poważne konsekwencje. Naszą uwagę powinny zwrócić takie objawy, jak zaczerwienienie, ból, pieczenie, zgrubienie, obrzęk, nalot czy nieprzyjemny zapach z jamy ustnej. Problemy mogą mieć różne podłoże, zaczynając od nieodpowiedniej higieny, a na diecie kończąc.
Często zły stan jamy ustnej jest odzwierciedleniem złego stanu naszego organizmu, braku odporności, niedoboru niektórych substancji odżywczych. Wysuszenie błon śluzowych, występujące u osób starszych, sprzyja rozwojowi infekcji grzybiczych, bakteryjnych i wirusowych. Nieodpowiednio dobrane protezy, stałe podrażnienia czy poparzenia także są sprzymierzeńcem w rozwoju stanów zapalnych. Czasem zły stan jamy ustnej może być zwiastunem rozwijających się poważnych chorób.
Częstym schorzeniem jest zapalenie dziąseł. Jest to problem wynikający z nieodpowiedniej higieny jamy ustnej, skutkujący powstaniem stanu zapalnego w wyniku namnażania się bakterii chorobotwórczych. Sprzyja temu zjawisku kamień na zębach, szczeliny czy protezy. Zapalenie dziąseł objawia się bólem, krwawieniem, zaczerwienieniem i opuchlizną, a czasem nawet gorączką. Skutki nieleczenia mogą być bardzo nieprzyjemne. Może dojść do rozprzestrzenienia się zapalenia na kość, powstawania ropni lub utraty zęba. Terapia polega na podawaniu środków przeciwzapalnych w postaci roztworów do płukania lub antybiotyków. Warto też wiedzieć o dobroczynnym działaniu ziół: rumianku, czarnego bzu, lipy, szałwii czy nagietka.
Kolejnym, równie częstym schorzeniem jest nadwrażliwość zębów, spowodowana nadmiernym osadem, zbyt mocnym szczotkowaniem, cofnięciem się dziąseł czy ułamaniem zęba.
Wiele osób cierpi z powodu nieprzyjemnego zapachu wydobywającego się z jamy ustanej. To tak zwana halitoza, dla wielu zmora codziennego życia. Jak się okazuje, może mieć ona różne podłoża. Jest to skutek wydobywania się gazów o przykrym zapachu, które mogą być spowodowane nieprawidłową higieną, ale także infekcją bakteryjną, wirusową czy grzybiczą. Dlatego musimy pamiętać o bardzo dokładnym szczotkowaniu zębów, dziąseł i języka, aby nie dawać bakteriom szans na przeżycie. Przyczyna może tkwić też w ubytkach zębowych, niewyleczonej próchnicy. Kolejne możliwe powody przykrego zapachu z jamy ustnej to owrzodzenia, grzybica, pojawiająca się po np. długiej antybiotykoterapii, zmniejszony dopływ czy wydzielanie śliny, palenie papierosów, spożywanie niektórych produktów, np. czosnku czy cebuli. Jeśli wyeliminowane zostały powyższe powody, przyczyna może tkwić zupełnie gdzie indziej, np. w złym funkcjonowaniu układu pokarmowego, schorzeniach przełyku, żołądka, jelit, a także w układzie oddechowym, zatokach. Aby pozbyć się tego uporczywego problemu, należy znaleźć i wyeliminować przyczynę. Warto wybrać się do stomatologa, aby pomógł nam znaleźć źródło problemu przez skontrolowanie stanu naszego uzębienia i higieny jamy ustnej. Na co dzień warto pomóc sobie poprzez żucie odpowiednich gum, ziół np. pietruszki, bazylii czy mięty. Pamiętajmy również o odpowiedniej ilości płynów, aby nie dopuścić do wysuszania jamy ustnej.
Dość uporczywym problemem, z jakim zdarza się nam borykać, jest drożdżyca jamy ustnej. Jest ona spowodowana drobnoustrojami z rodzaju Candida. Przyczyną tego schorzenia jest niedobór witamin, obniżona odporność, cukrzyca, przebyta chemioterapia, a także zażywanie antybiotyków, sterydów czy doustnych środków antykoncepcyjnych. Charakterystycznym objawem drożdżycy są białe, miękkie plamki. Leczenie polega na stosowaniu preparatów miejscowych, a także leków doustnych.
Afty to bardzo częste schorzenia kobiet w wieku 25-40 lat. Powstają w momencie obniżonej odporności organizmu. Ich rozwojowi sprzyjają urazy mechaniczne, stres, alergie, anemia, przeziębienie. Powodem może być również nieodpowiednie dopasowanie protez czy zbyt intensywne szczotkowanie zębów. Afty to małe, czerwone grudki pojawiające się na języku, dziąsłach, wargach lub błonie śluzowej policzków. Po kilku dniach przekształcają się w większe owrzodzenia, z którymi możemy walczyć środkami odkażającymi.
Wirus opryszczki to kolejny intruz mogący spowodować problemy w jamie ustnej. Wywołuje on zmiany w postaci pęcherzyków wypełnionych płynem na wargach czy w kącikach ust. Leczenie opiera się na stosowaniu leków przeciwwirusowych.
To, co możemy dla siebie zrobić na co dzień, to przede wszystkim dbałość o odpowiednią higienę: mycie zębów, używanie nitki dentystycznej, płukanie jamy ustnej płynami antybakteryjnymi, odpowiednie używanie protez zębowych. Nie zapominajmy również o diecie. Dostarczanie organizmowi odpowiednich substancji odżywczych, a unikanie cukrów i tłuszczu, może okazać się dla niektórych kluczowe w dbałości o uzębienie i jamę ustną. No i oczywiście niezastąpione i często znienawidzone wizyty u dentysty. Okresowe i profilaktyczne badania jamy ustnej może przeprowadzić stomatolog podczas zwykłej wizyty kontrolnej. Sprawdza dotykowo i wzrokowo, czy nie pojawiły się żadne niepokojące zmiany. Szuka guzów, zgrubień, owrzodzeń czy szczelin, a także kolorystycznie zmienionych miejsc, białych lub zaczerwienionych. Obecnie istnieją na rynku specjalne systemy przesiewowe, umożliwiające wcześniejsze wykrycie stanu nowotworowego.
Redaktor prowadzący, dziennikarka tematyki zdrowia, uroda i wellness.