Zdrowe paznokcie powinny mieć równą i gładką powierzchnię. Czasami jednak pojawiają się na nich nieestetyczne bruzdy i prążki.
Poprzeczne mogą powstawać z błahych powodów, jak np. częsty kontakt z detergentem, lakierem lub zmywaczem, ale także poważniejszych, jak odwodnienie. Może to być również wynik silnego stresu lub łysienia plackowatego czy bielactwa. Prążki pionowe pojawiają się najczęściej u osób starszych i są związane z zaburzeniami rogowacenia. Mogą też być oznaką niedoborów cynku, wapnia i magnezu, objawem niedoczynności tarczycy, chorób układu pokarmowego i krążenia oraz zaburzeń hormonalnych.
Gdy podstawowy budulec płytki – keratyna, ulega rozwarstwieniu czy pękaniu, dochodzi do kruszenia, rozdwajania i zwiększonej łamliwości paznokcia. Najczęściej jest to wynik błędów w pielęgnacji (używanie ostrych, metalowych pilników), częstego kontaktu z detergentami, długotrwałego moczenia dłoni w wodzie albo niewłaściwej diety. Chodzi tu o niedobór witamin z grupy B, C, E, A oraz takich minerałów, jak wapń, żelazo, cynk, magnez i krzem. Przyczyną może być również jedna z trzech poważnych chorób: łuszczyca, zapalenie wątroby, grzybica.
Żółta barwa płytki to skutek używania czerwonego lakieru niskiej jakości lub palenia papierosów. Kolor ten może sygnalizować poważniejsze schorzenia – łuszczycę lub żółtaczkę. Przebarwiania to również objaw grzybicy wywoływanej przez dermatofity. W efekcie płytka staje się matowa, żółto-brązowa i zgrubiała, a paznokieć kruchy i łamliwy. Może nawet dojść do jego całkowitej destrukcji.
Kolor brązowy, jeśli nie jest wynikiem urazu i podpłytkowego wylewu krwi, daje znać o problemach z tarczycą, źle zbilansowaną dietą lub niedożywieniem.
Czarna barwa jest najczęściej efektem silnego urazu paznokcia. Z czasem dochodzi nawet do jego odpadnięcia. Przebarwienie powinno zniknąć przy odrastaniu zdrowej płytki.
Białe, pojedyncze punkty, określane jako kwitnienie paznokci, to zwykle objaw wcześniejszego urazu. Jeśli biały kolor obejmuje całą powierzchnię płytki, może to sugerować bielactwo prawdziwe paznokcia związane z niedoborami wapnia lub białka, łuszczycą i niewydolnością serca.
Przeczytaj także: Egzema, łuszczyca, AZS
Palce mające poszerzone czubki i zaokrąglone paznokcie, zwane są palcami pałeczkowatymi dobosza. Mają związek z długotrwałym niedotlenieniem i pojawiają się w przebiegu rozedmy płuc, mukowiscydozy, nowotworu układu oddechowego czy gruźlicy.
Płytka przypominająca wklęsłą łyżeczkę to symptom niedoboru żelaza i anemii lub zaburzeń hormonalnych. Szponiasty kształt, z towarzyszącym żółtawym podbarwieniem, może być następstwem noszenia zbyt ciasnego obuwia.
Skórka wokół paznokcia również jest żródłem informacji o stanie zdrowia. Obgryzanie paznokci i skórek to często objaw zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, długotrwałego lęku i stresu. Powoduje ono nadkażenia bakteryjne, np. zanokcicę. Przez uszkodzoną tkankę wnikają wówczas drobnoustroje (głównie gronkowce i pałeczki ropy błękitnej). Jeżeli leczenie przeciwbakteryjne nie przynosi rezultatów, konieczne jest chirurgiczne usunięcie całej płytki.
Aby mieć piękne i zdrowe paznokcie, należy stale o nie dbać i chronić. Podczas prac domowych dobrze jest nosić rękawiczki (bariera przed detergentami), a obcinacz lub nożyczki zamienić na papierowy pilniczek.
Do malowania paznokci warto używać lakierów dobrej jakości, pamiętając o bazie ochronnej. Paznokciom przyda się też odpoczynek od manikiuru, by pokryć je odżywką. Na dobre wyjdzie im wcieranie olejków lub oliwy. Najważniejsza jest jednak urozmaicona, bogata w witaminy i mikroelementy dieta. Istotne, aby znalazły się w niej witaminy z grupy B, witamina A, wapń, krzem, magnez, miedź i cynk.
