Związek występuje we wszystkich organizmach żyjących na ziemi i jest nietrwały poza ustrojem. Jego głównym zadaniem jest ochrona komórek przed destrukcyjnym dla nich stresem oksydacyjnym. Ponadto substancja bierze czynny udział w procesie oddychania i jest koenzymem dla niektórych enzymów. Glutation wyłapuje wolne rodniki, chroniąc komórki przed szkodliwym działaniem toksyn. Wiąże metale ciężkie i ułatwia ich wydalanie z ustroju. Ponadto odgrywa ogromną rolę w odtwarzaniu lipidów i białek wchodzących w skład DNA. Stymuluje też działanie układu odpornościowego, na drodze zwiększania produkcji leukocytów, a przez to chroni przed chorobami. Glutation podnosi poziom hormonu wzrostu, a obniża kortyzolu, przyspiesza redukcję tkanki tłuszczowej, łagodzi objawy zmęczenia, obniża poziom kwasu mlekowego. Substancja jest produkowana i magazynowana głównie w wątrobie. 

Przyczyny niedoborów glutationu

Wraz z wiekiem spada poziom glutationu w organizmie. Niestety, proces ten przyspiesza również wiele innych czynników:

• niewłaściwa dieta – obfitująca w żywność wysokoprzetworzoną, zawierająca uwodornione, nasycone tłuszcze, cukry rafinowane i konserwanty, co napędza powstawanie kolejnych wolnych rodników, 
• leki – ich metabolizm w zdecydowanej większości zachodzi w wątrobie. Aby zneutralizować toksyczne metabolity, potrzebny jest wysoki poziom glutationu,
• bezsenność – niedosypianie czy nocna praca również odpowiadają za zmniejszenie rezerw glutationu,
• egzogenne i endogenne wolne rodniki – zanieczyszczone środowisko, pestycydy, promieniowanie słoneczne, stres, infekcje, urazy i oparzenia napędzają powstawanie aktywnych form tlenu, które glutation próbuje zwalczyć. 

Diagnozowanie nieprawidłowości 

Glutation występuje w ustroju w dwóch formach: aktywnej zredukowanej (około 99 procent) oraz nieaktywnej utlenionej. Badając wzajemny stosunek obu form, można wykryć pewne nieprawidłowości. W obliczu stresu oksydacyjnego występującego w organizmie, ilość formy zredukowanej zmniejsza się na korzyść formy utlenionej.  

Uzupełnianie ubytków glutationu

Niestety, nie da się suplementować czystego glutationu. Można jednak dostarczyć substancje do jego syntezy w organizmie oraz wspomagać proces regeneracji. Oto najskuteczniejsze sposoby, jak to robić.

• Dieta – glutation jest syntezowany wewnątrz ustroju, głównie w wątrobie. Aby go wytworzyć, należy dostarczyć organizmowi aminokwasy budulcowe, czyli cysteinę, glicyny i kwas glutaminowe. Wymaga to spożywania produktów zawierających aminokwasy siarkowe: metioninę i cysteinę obecne w wołowinie, rybach, drobiu, brokułach, brukselce, kalafiorze, jarmużu czy gorczycy.
• Sen – procesy regeneracyjne zachodzą głównie w czasie snu. Wówczas powstaje niezbędna do recyklingu glutationu cząsteczka NADPH. Proces ten wspiera obecność witaminy C, selenu, witaminy B1, B2 oraz cynku.
• Suplementy – w niektórych przypadkach warto suplementować witaminę C, selen, kwas alfa-liponowy, sylimarynę i N-acetylocysteinę. Substancje te aktywnie wspomagają endogenną syntezę glutationu i utrzymanie jego stężenia na właściwym poziomie. 

W ostatnich latach opublikowano kilkadziesiąt tysięcy prac medycznych na temat glutationu. Jeden z badaczy, francuski wirusolog, dr Luc Antoine Montagnier, zastał uhonorowany za to w 2008 roku Nagrodą Nobla.

Przeczytaj także: Suplementacja – wspomaganie metabolizmu w walce z chorobami cywilizacyjnymi

mgr farm. Magdalena Habuz-Falińska