Wstyd jest emocją społeczną, która jest związana z poczuciem winy, zawstydzenia lub upokorzenia w związku z naszymi działaniami, zachowaniem lub cechami osobowości. Może prowadzić do obniżonej samooceny, poczucia winy, niepewności siebie, izolacji społecznej, depresji i lęku. Osoby doświadczające wstydu często starają się to ukryć lub unikać sytuacji, które mogą wywoływać wstyd.

Nieuwolniony wstyd czasem objawia się jako perfekcjonizm, sztywność, agresja – zarówno wobec siebie, jak i innych. Nieuwolniony wstyd może być projektowany na innych ludzi – stąd bierze się postawa oceniająca, moralizatorska, akty wymierzania sprawiedliwości. Nieuwolniony wstyd może prowadzić do depresji, apatii, a nawet samobójstwa. Wstyd może utrudniać nam nawiązywanie i utrzymywanie zdrowych relacji z innymi ludźmi. Praca nad uzdrowieniem wstydu pozwala nam zidentyfikować negatywne wzorce zachowań, które wynikają ze wstydu, takie jak unikanie intymności czy izolowanie się. Poprzez jego zrozumienie i akceptację możemy lepiej radzić sobie z emocjami i komunikować nasze potrzeby, co sprzyja tworzeniu głębszych i autentycznych relacji.

Tak naprawdę to nie wstyd, a lęk

Tak naprawdę to nie wstydzimy się, a boimy. Boimy się wykluczenia społecznego. Wstyd często daje drugiemu człowiekowi przyzwolenie do tego, aby oceniać nasze postępowanie, wydawać wyroki, stygmatyzować nas, obśmiewać, drwić czy nami gardzić. Ten lęk jest jednym z powodów, dla których trudno ruszyć z miejsca i trudno skontaktować się z autentycznymi potrzebami – zarówno tymi zawodowymi, jak i tymi relacyjnymi – trudno też o ekspresję, autentyczne wyrażanie siebie, o bycie widocznym. Tutaj również ma pole do popisu nasz wewnętrzny głos krytyki.

Praca nad wstydem wymaga od nas zanurzenia się w naszych emocjach i zidentyfikowania ich źródeł. Ten proces prowadzi do większej samoświadomości i zrozumienia siebie. Poznanie naszych wrażliwości, lęków i traum pozwala nam podejść do nich z większą empatią i zrozumieniem.

Jak skutecznie poradzić sobie ze wstydem?

– ujawniając go – ujawniona emocja wstydu traci na swojej mocy, ale to nie oznacza, że trzeba mówić o sytuacjach dla nas wstydliwych; jeśli masz opór przed mówieniem, pisz dziennik;

– uwalniając tę emocję, np. przy użyciu Techniki Uwalniania Emocji dr. D.R. Hawkinsa – polega na przyjmowaniu tego, co czujesz i akceptacji tego, czyli jest przeciwieństwem wyparcia emocji;

– udając się np. na terapię/coaching lub sesje hipnozy ukierunkowane na pracę z emocjami oraz blokadami w podświadomości;

– pracując holistycznie nad swoją świadomością, rozwojem osobistym.

Praca nad uzdrowieniem wstydu umożliwia rozpoznanie przekonań, które utrzymują nas w emocji wstydu oraz uwolnienie się od nich. Możemy zacząć wierzyć w nasze możliwości, przełamywać bariery i dążyć do pełnego potencjału. Praca nad uzdrowieniem emocji wstydu jest procesem indywidualnym i może wymagać wsparcia terapeutycznego. Terapeuta może pomóc nam zidentyfikować źródła wstydu, rozwijać zdrowe strategie radzenia sobie z nim i tworzyć nowe, pozytywne przekonania o sobie. Uzdrawianie wstydu otwiera drogę do większej akceptacji siebie, wolności emocjonalnej i autentycznego przeżywania życia.

Bibliografia: Hawkins D.R., Przekraczanie poziomów świadomości – schody do oświecenia, 2010.

Kamila Mysłek