Leżysz w łóżku, gasisz światło, próbujesz zasnąć. Ale zamiast snu – kaskada myśli. Rozpędzony umysł przypomina silnik, którego nie da się wyłączyć. Przewracasz się z boku na bok, myślisz o wszystkim i o niczym – aż do świtu.
Bezsenność nie zawsze ma źródło w ciele. Często zaczyna się tam, gdzie najmniej się tego spodziewamy – w sposobie, w jaki myślimy i reagujemy na własne emocje.
Bezsenność nie jest po prostu brakiem snu. To symptom czegoś głębszego – rozchwiania układu nerwowego, braku poczucia bezpieczeństwa, wewnętrznego chaosu, którego nie umiemy wyciszyć. Choć może wydawać się fizycznym problemem, dla wielu osób jest przede wszystkim zjawiskiem psychoneurobiologicznym – odbiciem tego, jak nasz umysł i ciało radzą sobie (albo nie radzą) z codziennym napięciem.
Nie chodzi o „zbyt mało melatoniny” czy „za jasny ekran telefonu”. Oczywiście, to wszystko ma znaczenie – ale prawdziwe źródło bezsenności często tkwi w naszych myślach, przekonaniach i emocjach, których nie potrafimy uciszyć.
Znasz to uczucie? Kiedy głowa pracuje nawet wtedy, gdy ciało błaga o odpoczynek? Właśnie w tym momencie uruchamia się mechanizm, który neurobiolodzy nazywają reakcją wzbudzenia poznawczego. W skrócie: Twój mózg jest zbyt aktywny, by zasnąć. Nie dlatego, że nie chce – tylko dlatego, że Ty nie potrafisz przestać myśleć.
– Co zrobiłem nie tak?
– Co się stanie, jeśli…
– Muszę to jeszcze przemyśleć, ogarnąć, zaplanować.
– Dlaczego on/ona tak powiedział/a?
– Co jeśli nie dam rady?
To nie są pytania. To pętla. A każda taka pętla utrzymuje ciało w stanie gotowości – jakbyś miał za chwilę uciekać przed zagrożeniem. Nic dziwnego, że nie możesz zasnąć. Twój system nerwowy nie czuje się bezpiecznie.
Nie chodzi tylko o to, że się stresujesz. Chodzi o to, że nie masz wystarczających wewnętrznych zasobów, by ten stres przyjąć, zintegrować i zregenerować się po nim. To właśnie jest emocjonalna odporność – zdolność, by czuć wszystko, ale nie dać się temu pochłonąć.
Osoby z niską odpornością emocjonalną:
A przecież myśli to tylko myśli. Emocje to tylko emocje. Nie muszą Cię prowadzić. Możesz nauczyć się je obserwować – i zasypiać spokojnie, nawet gdy nie wszystko w Twoim życiu jest „poukładane”.
Sen nie „przychodzi”, gdy wszystko już załatwimy i zamkniemy wszystkie pętle. Sen pojawia się, gdy ciało i umysł czują się bezpieczne. To efekt działania układu przywspółczulnego, który trzeba aktywować świadomie – szczególnie wtedy, gdy codzienność serwuje Ci nieustanną stymulację i napięcie.
– Oddychanie przeponowe
– Skupienie na ciele
– Obserwowanie myśli zamiast angażowania się w nie
– Praktyki „odlepiania się” od emocji
– Techniki redukcji lęku z poziomu somatycznego
To wszystko są techniki, które realnie zmieniają fizjologię. Redukują poziom kortyzolu, obniżają napięcie mięśniowe i… wyciszają ciało migdałowate mózgu odpowiedzialne za lęk.
Nie chodzi o „pozytywne myślenie” czy szybkie sztuczki relaksacyjne. Skuteczne podejście do bezsenności – szczególnie tej wynikającej z nadaktywności umysłu – opiera się na sprawdzonych narzędziach z obszaru terapii ACT (Acceptance & Commitment Therapy), neuropsychologii stresu i lęku czy technik uważności i pracy z ciałem.
Dzięki nim można nauczyć się:
To nie są metody, które „wyłączają” myśli. One uczą, jak nie dawać się im prowadzić. Jak zachować kontakt z ciałem, z oddechem, z „tu i teraz”.
Najgorsze, co możemy zrobić, to próbować zasnąć na siłę. Paradoksalnie, im bardziej się staramy, tym trudniej o prawdziwy odpoczynek. Sen pojawia się, gdy tworzymy dla niego przestrzeń – fizjologiczną, emocjonalną, poznawczą.
Zamiast dążyć do ciszy w głowie, można nauczyć się z nią współistnieć.
Uspokajać ciało, zamiast kontrolować myśli.
Pracować z systemem nerwowym, zamiast walczyć z bezsennością.
Jeśli ten temat Cię poruszył – być może warto zgłębić go. Sprawdź szkolenie „Nie jesteś swoimi myślami. 10 technik budujących emocjonalną odporność” na academy.natureclinic.eu. Bo są narzędzia, które pozwalają krok po kroku budować odporność emocjonalną i odzyskać naturalny rytm ciała.
Czasem wystarczy jedna technika – zastosowana konsekwentnie – by wreszcie przespać całą noc.
Możesz to zmienić. Zrób to dla swojego snu. Dla swojego spokoju. Dla siebie.
