Rośnie świadomość potrzeby jakości odżywania i uzupełniania niedoborów – o perspektywach rynku suplementów rozmawiamy z Bartoszem Demianiukiem, prezesem zarządu stowarzyszenia Krajowa Rada Suplementów i Odżywek (KRSiO).
Zacznijmy od tego, że suplementy diety przeznaczone są dla osób zdrowych. Ich zadaniem nie jest zastępowanie normalnej, zbilansowanej diety, ale uzupełnianie niedoborów dietetycznych, w szczególności dotyczących witamin, minerałów i innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub fizjologiczny, których czasami w diecie może zabraknąć. Nie jest więc kwestią to, czy lubimy suplementy, ale to, czy nasza dieta jest w pełni zbilansowana i czy występują u nas niedobory dietetyczne. Szacuje się bowiem, że tylko 10-20 proc. populacji stosuje zbilansowaną dietę. Pozostałe 80% może mieć niedobory żywieniowe i prawdopodobnie powinno zasięgnąć porady eksperta, by zweryfikować czy i jakich składników im brakuje.
Według badań suplementy stosuje ok. 77% Polaków, co jest zgodne z ww. danymi dotyczącymi odsetka populacji stosującej nieprawidłowo zbilansowaną dietę. Tak naprawdę, to każdy z nas suplementuje swoją dietę, bo przecież już od 1997 r. sól kuchenna sprzedawana w Polsce jest jodowana – a to jest właśnie jedna z metod suplementacji na dużą skalę. Jodu bowiem brakowało jeszcze niedawno większości Polaków.
Rynek suplementów diety w Polsce rozwija się od ponad dwudziestu lat, bo rośnie świadomość dotycząca jakości odżywania i niwelowania deficytów żywieniowych. Kiedy wiemy, co jemy i wiemy, czego nam brakuje, wtedy sięgamy po suplementy, by w świadomy sposób uzupełnić nasze deficyty. Sztandarowym przykładem jest suplementacja witaminą D, której niedobory miało jeszcze niedawno według różnych badań 60-80% populacji.
Prognozuje się, że rynek w perspektywie kolejnych lat będzie miał tendencję rosnącą, co jest konsekwencją świadomości konsumentów oraz dążenia do utrzymania dobrego stanu zdrowia jak najdłużej. Ważne jest jednak to, by nasza suplementacja była świadoma, to znaczy wynikała z realnych niedoborów, bo nadmiar pewnych składników może być równie szkodliwy jak ich brak. Stąd ważna jest edukacja, dostęp do rzetelnej wiedzy oraz sięganie po poradę do ekspertów – dietetyków, lekarzy i farmaceutów – których trzeba wcześniej w tę wiedzę wyposażyć.
Polski rynek suplementów jest bardzo różnorodny i innowacyjny. Większość produktów na rynku spełnia najwyższe normy jakości i bezpieczeństwa przewidziane dla tej kategorii żywności.
Polacy najczęściej suplementują swoja dietę w celu wzmocnienia odporności oraz poprawy ogólnego stanu zdrowia. Uzupełnienie codziennej diety oraz poprawa kondycji fizycznej to kolejne z powodów wskazywanych przez naszych krajan.
Od lat najbardziej popularną formą suplementu diety są tabletki i drażetki, które kupowane są przez około 63% Polaków (Raport PMR Market Experts. Rynek suplementów diety w Polsce 2024-2029). Na kolejnych miejscach są kapsułki, tabletki musujące, pastylki do ssania i proszki. Wartym odnotowania jest fakt rosnącej popularności suplementów formie żelek i produktów do rozpuszczania w wodzie (proszki, tabletki musujące). Odzwierciedla on ogólnoświatowe trendy wynikające z problemów z przełykaniem i ogólnej wygody korzystania.
Polacy suplementują swoją dietę cały rok, ale zauważalna jest sezonowość. W okresie jesienno-zimowym kładziemy nacisk na odporność i ogólne wsparcie organizmu – witaminy (D oraz C), preparaty mineralne zawierające np. cynk oraz preparaty ziołowe. Wiosną i latem prym wiodą suplementy z kategorii beauty oraz odżywki dla sportowców. Preparatów probiotycznych czy multiwitamin używamy cały rok, jednakże w sezonie letnim znaczenie suplementacji spada wyraźnie, ze względu na bardziej urozmaiconą i bogatą dietę w okresie szczytu wegetacji roślin, a także aktywność fizyczną na świeżym powietrzu. Kiedy dostarczamy organizmowi więcej, to on odwdzięcza się nam poprawą samopoczucia bez konieczności sięgania po dodatkowe wsparcie.
Polska, jak i większa część świata nie różnią się wiele, jeśli chodzi o oczekiwania i potrzeby konsumentów w zakresie długofalowego wspierania zdrowia. Wśród najważniejszych trendów możemy wskazać personalizację suplementacji dopasowaną do potrzeb dietetycznych i fizjologicznych danej osoby. Następnie będą to suplementy wspierające nasz mikrobiom jelitowy oraz prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, suplementy wspierające dobre widzenie i zdrowie umysłowe i ogólne dobre samopoczucie. Specjalizowane produkty dla sportowców oraz produkty wspomagające gospodarkę hormonalną kobiet to nadal niszowe trendy, choć wciąż rosnące i warte odnotowania w kontekście zmian rynkowych.
Polacy bez dwóch zdań preferują zakupy suplementów diety w aptekach, których udział w sprzedaży tej kategorii produktów stanowi ponad 66%. Na tą decyzję prawdopodobnie wpływa zaufanie do wiedzy farmaceuty, dostępność dużej liczby produktów oraz powszechna dostępność aptek – bo mamy ich w Polsce ponad 11.500, czyli kilka razy więcej niż zielarni.
W obu kanałach dystrybucji występują w dużej mierze produkty tych samych producentów, trudno mówić o różnicach w jakości tych produktów. Zakładam, że wszystkie suplementy dostępne na rynku w kanałach detalicznych są legalnie wprowadzone do obrotu i nadzorowane przez odpowiednie służby sanitarne i handlowe oraz przechowywane w odpowiedni sposób.
Ważne jest, by konsumenci weryfikowali informacje dostępne na etykietach i opakowaniach, np. zwracali uwagę na daty przydatności do spożycia i pochodzenie produktów. Według badań PMR ponad połowa konsumentów przykłada uwagę do jakości i bezpieczeństwa produktu. Warto wybierać produkty uznanych marek, dając jednak szansę także tym mniej znanym, po warunkiem, że jesteśmy w stanie zinterpretować informacje zawarte na opakowaniu. Treści na opakowaniach są bardzo restrykcyjnie regulowane przez przepisy prawa. Jeśli mamy z tym problem warto poprosić o pomoc fachowca – dietetyka, lekarza czy farmaceutę.
Rozmawiała: Magda Adamek-Kverneland
Prezesem zarządu stowarzyszenia Krajowa Rada Suplementów i Odżywek (KRSiO)