Kontakt

Biuro Reklamy Sylwia Wilczyńska
Magazyn “Natura&Zdrowie”, oraz Portal "NaturaZdrowie.com"
Email: reklama@naturazdrowie.com

Redakcja portalu:
Redaktor prowadząca:
Katarzyna Melihar
Email: portal@naturazdrowie.com
Redaktor:
dr Małgorzata Musioł
Email: redakcja@naturazdrowie.com

oprac. Redakcja 19/08/2025

Złocień maruna – właściwości lecznicze

Złocień maruna (Tanacetum parthenium), znany również jako maruna ogrodowa lub złocień feverfew, to roślina zielna z rodziny astrowatych, pochodząca z regionów Europy Południowej i Azji Mniejszej. Od wieków wykorzystywana jest w medycynie ludowej, a dziś zyskuje coraz większą popularność dzięki swoim potwierdzonym właściwościom leczniczym.

1. Łagodzenie migreny

Jedną z najlepiej udokumentowanych właściwości złocienia maruny jest jego skuteczność w zapobieganiu migrenom. Zawarte w niej substancje czynne, głównie partenolid, wpływają na rozszerzanie naczyń krwionośnych oraz zmniejszają wydzielanie serotoniny – jednego z neuroprzekaźników, którego wahania są powiązane z występowaniem migreny. Regularne stosowanie ekstraktów z maruny może zmniejszyć częstotliwość i nasilenie ataków bólu głowy.

2. Działanie przeciwzapalne

Złocień maruna wykazuje właściwości przeciwzapalne, co czyni ją pomocną w łagodzeniu objawów reumatoidalnego zapalenia stawów i innych stanów zapalnych organizmu. Parthenolid i inne związki bioaktywne zawarte w roślinie hamują działanie cytokin prozapalnych i enzymów, takich jak COX-2.

3. Działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe

Niektóre badania sugerują, że wyciągi z maruny mogą wykazywać umiarkowaną aktywność przeciwbakteryjną i przeciwwirusową, wspomagając organizm w walce z infekcjami. Choć nie jest to główna właściwość lecznicza tej rośliny, może wspierać naturalną odporność organizmu.

4. Wspomaganie pracy układu pokarmowego

Złocień maruna tradycyjnie stosowany był przy dolegliwościach żołądkowych, takich jak niestrawność, wzdęcia czy skurcze jelit. Roślina działa łagodnie rozkurczowo oraz może stymulować wydzielanie soków trawiennych, co poprawia proces trawienia.

5. Działanie uspokajające i tonizujące

Choć nie jest silnym środkiem uspokajającym, maruna może wykazywać łagodne działanie tonizujące na układ nerwowy. Może być pomocna przy stanach napięcia, drażliwości czy łagodnej bezsenności.

Czytaj także: https://naturazdrowie.com/2023/06/22/zlocien-maruna-roslina-skuteczna-na-bol-i-nie-tylko/


Zastosowanie i środki ostrożności

Złocień maruna dostępna jest w różnych formach: jako susz do naparów, kapsułki, tabletki, a także jako składnik preparatów ziołowych. Należy jednak pamiętać, że nie każdemu służy – u niektórych osób może wywoływać reakcje alergiczne, owrzodzenia jamy ustnej, czy bóle brzucha. Kobiety w ciąży oraz karmiące piersią powinny unikać stosowania tej rośliny.

Najnowsze badania naukowe dotyczące złocienia – wnioski

Skład i właściwości olejku eterycznego

Badanie porównawcze olejków eterycznych z dwóch regionów Bułgarii wykazało, że olejek zawiera głównie tlenowe monoterpeny – przede wszystkim kamforę (45–51 %), kamfen (13–16 %) i estry terpenu (bornyl acetate zazwyczaj ok. 6 %). Wyciągi te wykazały także działanie przeciwdrobnoustrojowe i antyoksydacyjne – obiecujące dla przemysłu farmaceutycznego i kosmetycznego .


Aktywność przeciwzapalna i neuromodulacyjna

Komercyjny wodny ekstrakt z maruny w modelach in silico, in vitro i ex vivo:Redukował poziom PGE₂ i ekspresję IL‑1β w mózgowej korze, przy jednoczesnym wzroście IL‑10 i BDNF.

W komórkach hipotalamicznych hamował poziom dopaminy i zwiększał ekspresję transportera DAT – co pozytywnie wpływa na regulację procesów związanych z migreną .


Właściwości gastroprotekcyjne

Badanie na myszach z zastosowaniem ekstraktu hydroalkoholowego i parthenolidu:

  • Zmniejszały wrzody żołądka w modelach prowokowanych przez alkohol i piroksykam.
  • Efekt ten zależał od tlenku azotu, receptorów adrenergicznych i prostaglandyn.
  • Wzmacniały aktywność enzymów przeciwutleniających (SOD, CAT), zmniejszając stres oksydacyjny .

Aktywność przeciwutleniająca i antybakteryjna

Ekstrakty z różnych części rośliny (kwiaty, ziele) wykazały wysoki poziom polifenoli i flawonoidów:

  • Kwiatowy ekstrakt miał największe działanie antyoksydacyjne – ocenione testami DPPH i FRAP oraz ochroną komórek skóry przed ROS.
  • Ziele (liście i łodygi) wykazywało silne działanie przeciwdrobnoustrojowe wobec 12 szczepów bakteryjnych i grzybiczych.

Badanie kliniczne – profilaktyka migreny

Randomizowane, podwójnie ukryte badanie w Iranie (3 miesiące):

  • Spośród pacjentów z migreną bez aury, grupa przyjmująca wyciąg z maruny osiągnęła istotne obniżenie wskaźnika MIDAS (ok. 19 pkt) w porównaniu z placebo (p < 0,05).
  • Nie odnotowano istotnych działań niepożądanych, a bezpieczeństwo było porównywalne do grupy placebo.

Podsumowanie najnowszych odkryć
Obszar badawczyWyniki 2024–2025
Olejek eterycznyGłównie kamfora, kamfen, działanie antybakteryjne i antyoksydacyjne
Mózg i neuroprzekaźnikiHamowanie PGE₂ i dopaminy, wzrost IL‑10 i BDNF – wpływ na migrenę
ŻołądekDziałanie gastroprotekcyjne zależne od NO, prostaglandyn
Antyoksydacja i antymikrobowośćSilne właściwości przeciw rozwojowi patogenów i oksydacji
Klasyczne zastosowanieEfektywna profilaktyka migreny w RCT bez działań niepożądanych

Wnioski

Najnowsze badania potwierdzają, że złocień maruna ma wiele aspektów terapeutycznych: od bioaktywnego olejku, przez działanie przeciwzapalne i neuroregulacyjne, po gastroprotekcję i skuteczność w klinicznych profilaktyce migreny. Wciąż potrzebne są dalsze badania kliniczne, zwłaszcza w szerszych grupach pacjentów, ale już teraz roślina ta jawi się jako obiecujący kandydat w fitoterapii.


Podsumowanie

Złocień maruna to cenne zioło o szerokim spektrum działania. Szczególnie ceniona jest za zdolność do łagodzenia migren, ale także za właściwości przeciwzapalne, wspomagające trawienie i działanie tonizujące. Jak w przypadku wszystkich roślin leczniczych, przed jej zastosowaniem warto skonsultować się z lekarzem lub fitoterapeutą.

oprac. Redakcja