Niekiedy pierwsze symptomy „hormonalnej emerytury” są wyjątkowo nasilone i pojawiają się na 3 do 8 lat przed menopauzą (moment ostatniej miesiączki). Wtedy zaczyna spadać poziom estrogenów. Na początku skutki odczuwasz nieznacznie, ale potem coraz bardziej. Podpowiemy ci, jak można sobie poradzić z symptomami menopauzy.
U jednych kobiet się skracają (np. menstruacja pojawia się co 3 tygodnie), u innych przeciwnie: trwają 40 czy nawet 60 dni. Czasem zaś powracają do normalnej długości, żeby potem znowu się wydłużyć albo skrócić. Bywa, że nie kończą się po kilku dniach, tak jak to było do tej pory, tylko plamienia utrzymują się przez 10, 12, a nawet 14 dni. Często krwawienia są albo długie i skąpe, albo krótkie i wyjątkowo obfite.
Rada: Nieregularne miesiączki powodują duży dyskomfort fizyczny i psychiczny. Nie musisz być zawsze w doskonałej formie. Kiedy organizm daje sygnał, że ma dość, pozwól mu się zregenerować. Najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej (patrz: ramka), ale musisz to koniecznie skonsultować z lekarzem.
Około czterdziestki z powodu zbyt niskiego poziomu estrogenów obniża się w ośrodkowym układzie nerwowym stężenie serotoniny – substancji, której spadek zwiększa apetyt, zwłaszcza na węglowodany (np. słodycze). Z wiekiem zmniejszają się też potrzeby energetyczne naszego organizmu i zwalnia tempo przemiany materii – kaloryczna nadwyżka odkładana jest w postaci tłuszczu na biodrach, udach i brzuchu. Tkanki tłuszczowej jest też więcej w piersiach, bo zastępuje ona dominującą wcześniej tkankę gruczołową. W okresie klimakterium zwykle trzeba zmienić miseczkę biustonosza na większą.
Rada: By utrzymać w ryzach wagę, musisz liczyć kalorie w posiłkach. Menopauza przebiega mniej burzliwie u tych kobiet, które zaczęły ćwiczyć (2–3 razy w tygodniu) dopiero około czterdziestki. W tym okresie polecana jest tzw. joga hormonalna (pobudza do pracy m.in. gruczoły produkujące hormony). Możesz też od czasu do czasu przeprowadzić kurację odchudzającą, sięgając po gotowe preparaty. Lekarz może ci zaproponować hormonalną terapię zastępczą – po 3 miesiącach jej stosowania traci się 2-3 kg masy ciała.
Charakterystyczne są uderzenia gorąca i poty. Kiedy spada poziom estrogenów, rozregulowuje się układ sterujący temperaturą ciała. Stąd pojawiające się znienacka fale gorąca. Gdy po chwili miną, intensywnie się pocisz, bo rozgrzany organizm „włącza” chłodzenie. Nasila się to nocą, często tak, że musisz zmieniać mokrą od potu bieliznę i pościel. Ponadto miewasz kołatania serca, zawroty i bóle głowy czy stawów. Odczuwasz też mrowienie rąk, a piersi są obrzmiałe i bolesne.
Rada: Wypróbuj preparaty z fitoestrogenami – substancjami roślinnymi, które do pewnego stopnia naśladują nasze hormony.
Dzieje się tak dlatego, że w naszym organizmie obniża się poziom testosteronu – męskiego hormonu, który w niewielkich ilościach występuje u kobiet. Testosteron odpowiada m.in. za libido (pociąg płciowy). Ponadto, na skutek zaburzeń gospodarki hormonalnej błony śluzowe tracą elastyczność, wilgotność i pojawia się uczucie suchości pochwy. Wywołuje to dyskomfort (nawet ból) w czasie zbliżenia, dlatego często stronimy od seksu.
Rada: Możesz stosować przez zbliżeniem tzw. lubrykanty (np. Replens MD, Intimel) – dopochwowe preparaty nawilżające. Lekarz może ci przepisać hormonalne preparaty działające miejscowo na śluzówkę pochwy.
Może to być nadmierna pobudliwość lub apatia prowadząca nawet do depresji. Są to następstwa niekorzystnego wpływu zaburzeń równowagi hormonalnej na nasz system nerwowy, ale także efekt kłopotów ze snem, zmian zachodzących w życiu (m.in. dostrzeganie u siebie oznak starzenia się, odejście z domu dzieci – tzw. syndrom pustego gniazda).
Rada: Możesz zacząć od relaksacji (medytacja, joga) i łagodnych środków uspokajających (np. Valerin, Deprim, Persen). Jeśli to nie pomoże, warto poszukać pomocy u psychologa lub psychiatry. Konieczne mogą się okazać leki antydepresyjne.
To też efekt zmian hormonalnych w organizmie, ale także skutek długotrwałego napięcia emocjonalnego.
Rada: Pomoże wypoczynek, relaks, ćwiczenia pamięci (np. rozwiązywanie krzyżówek). Warto także stosować niskotłuszczową antycholesterolową dietę i wypróbować preparaty poprawiające pamięć.
Udowodniono naukowo, że dzięki swoim właściwościom hormony roślinne mogą łagodzić objawy menopauzy. Stanowią one cenną alternatywę dla HTZ – hormonalnej terapii zastępczej. Naukowcy zainteresowali się wpływem lignanów lnianych na gospodarkę hormonalną kobiet w okresie menopauzy, ponieważ zaobserwowali, że Azjatki przechodzą ją znacznie łagodniej niż kobiety w krajach Zachodu. Przyczyn tych różnic zaczęto upatrywać w odmiennej diecie. W przypadku Japonek jest ona bardzo zasobna w soję i jej przetwory. Soja jest znakomitym źródłem fitoestrogenów. Zaczęto poszukiwać podobnych związków w powszechnie dostępnych w Europie roślinach. Tak odkryto je w lnie zwyczajnym. Podobieństwo pozyskiwanych z siemienia lnianego lignanów (a konkretnie – ich metabolitów) do ludzkich estrogenów sprawia, że organizm traktuje te związki jako tożsame. Mogą one przyłączać się do receptorów estrogenowych, łagodnie naśladując działanie żeńskich hormonów. W ten sposób znoszą objawy ich niedoboru charakterystyczne dla menopauzy. Lignany lniane są pomocne także przy nadmiarze estrogenów w organizmie, do jakiego dochodzi w przebiegu raka piersi czy raka endometrium. Łącząc się z receptorami estrogenowymi, fitoestrogeny blokują je – „zajmują miejsce” ludzkim estrogenom, redukując w ten sposób ich szkodliwą aktywność. Odkrycie mechanizmu działania fitoestrogenów sprawiło, że stały się one pożądanym remedium na uciążliwe objawy menopauzy. W odróżnieniu od HTZ dodatkowo służą profilaktyce hormonozależnych chorób nowotworowych. Co ciekawe, suplementy diety z wyciągiem z siemienia lnianego mogą przydać się nie tylko kobietom w okresie menopauzy. U mężczyzn także występują estrogeny – choć w niewielkim stężeniu. Udowodniono, że u obu płci działanie tych hormonów wpływa na płodność oraz na stan skóry czy wytrzymałość kości. Ponadto estrogeny chronią przed chorobami układu krążenia. Dlatego częste spożywanie siemienia lnianego zaleca się także mężczyznom.
Redaktor prowadzący, dziennikarka tematyki zdrowia, uroda i wellness.