W tym artykule:
1. Jak dochodzi do powstawania bólu w łydkach i nogach?
2. Co wywołuje skurcze w łydkach?
3. Naturalne sposoby na uciążliwe skurcze mięśni.
4. Czy przed skurczami łydek możemy się uchronić?
Skurcze łydek wynikają ze zmian długości i napięcia włókien mięśniowych łydek. Włókna zacieśniają się, mięsień brzuchaty lub strzałkowaty łydki twardnieje i dochodzi do bolesnego skurczu. Skurcze łydek są wyjątkowo nieprzyjemne i bolesne. Często występują podczas snu, nocą i trwają kilka chwil. Często są mimowolne, choć dochodzi do nich z różnych przyczyn. Na nocne skurcze łydek cierpi około 24 procent osób, a według innych statystyk 60 procent ludzi. Poza łydkami na skurcze narażone są najczęściej uda. Skurcz może dotyczyć jednego mięśnia lub grupy mięśni. W wyniku nagłego bólu dochodzi o usztywnienia nogi i niemożności normalnego funkcjonowania. Stan napięcia i skurczu z reguły samoistnie ustępuje po kilku sekundach lub minutach. Mięsień brzuchaty znajduje się z tyłu łydki pomiędzy kostką a kolanem. Skurcz mięśnia strzałkowego wiąże się często z urazem stawu skokowego.
Powody skurczu mogą być różne. Może zostać on wywołany nadmiernym wysiłkiem fizycznym lub przeciążeniem, nadwyrężeniem danej grupy mięśni, jak dzieje się to często w przypadku sportowców. Wysiłek fizyczny powoduje zmęczenie mięśni. Tak zachowują się mięśnie łydek u biegaczy i pływaków, w tych drugich także mięśnie ramion. Innym powodem może być długotrwała pozycja stojąca. Pod wpływem wysiłku fizycznego dochodzi do utraty soli z tkanek i nagromadzenia się w mięśniach dużej ilości kwasu mlekowego, co w konsekwencji zaburza prawidłowy mechanizm skurczu mięśni. Kolejną przyczyną są zaburzenia gospodarki wodko-elektrolitowej.
Niedobory wody w organizmie i elektrolitów, sodu, potasu, magnezu, wapnia Elektrolity podobnie jak woda wpływają na prawidłową pracę również mięśni. Odwodnienie organizmu na skutek wysokich temperatur, stanami chorobowymi, np. wystąpieniem biegunki, wymiotów, gorączki, przyjmowanych leków, wysiłku fizycznego może skutkować takimi efektami bólowymi. Kolejna przyczyna to brak należytego rozciągania mięśni, zwłaszcza przed i po ćwiczeniach fizycznych, wysiłkowych. Problemy z układem krążeniowo-sercowym. Schorzenia takie jak niewydolność żylna, zapalanie żył, zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic, mogą ograniczyć dopływ krwi i składników odżywczych do mięśni co może doprowadzić do skurczów. Obecność różnych chorób ogólnoustrojowych, to może być miopatnia metaboliczna, zatrucie strychniną, stwardnienie rozsiane. Innym powodem jest chłód, działanie bardzo niskich temperatur, pod wpływem niskich temperatur mięśnie stają się mniej elastyczne i bardziej podatne na skurcze. Dotyczy to także zmian hormonalnych, które zauważalne są np. podczas ciąży, zaburzona równowaga elektrolitów na tym podłożu może również doprowadzać do częstych skurczy mięśni. Odrębną grupę stanowią leki, niektóre lekarstwa, w tym diuretyki i statyny także wiążą się z możliwością utraty elektrolitów i dehydratacją, co może skutkować skurczem mięśni. Jak widzimy tych powodów i przyczyn może być bardzo wiele. Rodzi się zatem pytanie: w jaki sposób możemy sobie z nimi radzić?
Poniżej nasze porady, jak naturalnie wyeliminować uciążliwe skurcze mięśni łydek, które stają się dla nas zmorą, szczególnie nocą:
• Sprawdź poziom elektrolitów we krwi
• Sprawdź, czy nie występuje niedobór magnezu i wapnia w organizmie
• Pij sok z ogórków
• Masuj nogi, aby delikatnie rozluźnić napięty mięsień lub grupę mięśni
• Rozciągaj nogi i grzbietowe zgięcie stopy
• Chodź na piętach
• Rozgrzej bolącego mięśnia (przez przyłożenie ciepłego okładu, termoforu lub zastosowanie gorącej kąpieli)
• Utrzymuj odpowiednie nawodnienie organizmu (odpowiednia hydratacja). Pij 2-3 litrów płynów (najlepiej wody) dzienne
• Spożywaj produkty bogate w wapń i magnez
• Jedzenie musztardy: to niecodzienna, ale według niektórych źródeł skuteczna metoda na nocne skurcze łydek. Spożywanie 1 łyżeczki musztardy dziennie.
• Przyjmuj odpowiednie ułożenie nóg i stóp podczas snu: należy unikać pozycji, w której stopy są obciągnięte i skierowane w dół
• Chodź w wygodnym obuwiu w ciągu dnia, które nie uciska stóp
• Dbaj o odpoczynek, nie doprowadzaj do obciążeń w wyniku np. długotrwałego stania, odpoczynek powinien przebiegać w pozycji z lekko uniesionymi w górę stopami i nogami
• Zrezygnuj z picia kawy, alkoholu i napojów energetycznych
• Unikaj przebywania długo w jednej pozycji i zakładania nogi na nogę
• Nie chodź w odzieży oraz skarpetach uciskających ciało
Na wiele czynników wywołujących skurcze łydek możemy mieć wpływ. Warto zadać sobie pytanie – czy potrafimy odpowiednio zareagować, gdy dochodzi do obniżonego poziomu wapnia we krwi, hipoglikemii (obniżonego stężenia glukozy we krwi), niedoboru magnezu, zaburzonej gospodarki potasu czy sodu. Sięgajmy wówczas po naturalne suplementy czy żywność, to może być np. kąpiel w chlorku magnezu czy wypijane często kakao z dobrego źródła czy podaż elektrolitów i wapnia. Warto również zadbać o to, by w naszym codziennym pożywieniu znajdowały się odpowiednie warzywa i owoce. Powinniśmy również przeciwdziałać długotrwałemu staniu w ciągu dnia i wysiłkowi fizycznemu. Nieco trudniej jest, gdy skurcze wywoływane są na skutek zaburzeń endokrynologicznych (problemów z tarczycą, nadczynnością i niedoczynnością tarczycy, chorobą Addisona), zmianami naczyniowymi (miażdżyca tętnic obwodowych). Nagłym skurczom mięśni w nocy możemy zapobiegać przez wykonywanie odpowiednich ćwiczeń rozciągających nogi i stopy, masaże głębokie mięśni. W trakcie skurczu dobrze jest wykonać ćwiczenia rozciągające polegające na napinaniu antagonistów mięśnia, w którym wystąpił skurcz. Przy skurczu mięśnia brzuchatego łydki należy zgiąć grzbietowo stopę. Można stawać na palcach stóp, uginać nogi w kolanach, masować, rozmasowywać bolesne miejsce lub zastosować ciepłe okłady lub gorący prysznic. Pomaga także nagłe nakłucie bolącej, napiętej partii mięśnia czymś ostrym, np. szpilką. Jeśli problem leży w zaburzeniach mikrokrążenia, należy podjąć środki i metody udrażniające przepływ krwi w zatkanych naczyniach krwionośnych.
