Koenzym Q10 (CoQ10 lub Q10), zwany też ubichinonem, jest organicznym witamino-podobnym związkiem chemicznym naturalnie występującym w naszych mitochondriach. Jest substancją endogenną, czyli jest wytwarzany przez nasz organizm, ale niestety jego produkcja zmniejsza się wraz z wiekiem, a proces ten zaczyna się już ok. 30 – 35 roku życia. Jego koncentracja występuje w sercu, nerkach, mięśniach i wątrobie, czyli w narządach, które mają bardzo wysokie zapotrzebowanie energetyczne.
CoQ10 swoją budową przypomina witaminę K, przez niektórych badaczy nazywany jest nawet witaminą Q10, ale nie należy do grupy witamin. Ma on natomiast ogromne znaczenie dla zdrowia i urody – niektórzy nazywają go nawet “eliksirem młodości”. Jego główna rola w organizmie polega na katalizowaniu reakcji chemicznych na poziomie komórkowym. Chodzi tu głównie o reakcje wytwarzania energii komórkowej, niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania naszego ciała. Spadek poziomu CoQ10 negatywnie wpływa na funkcjonowanie układu krążenia, metabolizmu i systemu odpornościowego.
Koenzym Q10 jest skarbnicą korzyści dla naszego zdrowia, z pewnością będziecie pod wielkim wrażeniem, widząc, ile korzyści zdrowotnych przyniesie jego suplementacja.
Oto lista najważniejszych jego funkcji dla zdrowia:
Oprócz korzyści zdrowotnych ubichinon jest też szeroko doceniany w kosmetyce. Bardzo często na półkach drogerii widzimy kosmetyki z koenzymem Q10. Co takiego dla naszej skóry może zrobić CoQ10?
Po pierwsze jego silne właściwości antyoksydacyjne są niezwykle istotne dla zachowania dobrej kondycji i pięknego wyglądu skóry. To wolne rodniki sprawiają, że szybciej tworzą się zmarszczki, a skóra traci swoją elastyczność. Opóźnia on procesy starzenia i w widoczny sposób spłyca zmarszczki.
Po drugie – szczególnie ważne dla osób z cerą suchą i odwodnioną, CoQ10 zawarty w kosmetykach, zapobiega utracie kwasu hialuronowego, odpowiadającego za nawilżanie skóry,
Jego trzecią funkcją to ochrona naczyń krwionośnych i zapobieganie ich pękaniu.
Ciekawostką jest, że osoby z odpowiednim poziomem koenzymu Q10 są mniej narażone na raka skóry. Generalnie ubichinon wykazuje silne właściwości ujędrniające, uelastyczniające, nawilżające, regenerujące i przeciwstarzeniowe. Pobudza też regenerację i wzrost nowych komórek.
Redakcja poleca: https://naturabazar.pl/koenzym-q10/3924-kenay-ubichinol-koenzym-q10-100-mg-60-k-5900672152562.html
Po 30. roku życia w naszym ciele zaczyna się zmniejszać poziom koenzymu Q10. Choć jest to proces stopniowy, to może zostać znacznie przyspieszony przez stres. Objawy niedoboru mogą być następujące:
Niedobory Q10 sprzyjają rozwojowi schorzeń, takich jak: cukrzyca, nowotwory (zwłaszcza piersi, a także płuc i trzustki), choroby układu nerwowego (jak Parkinson, Alzheimer, stwardnienie rozsiane, pląsawica Huntingtona), dystrofia mięśniowa.
Koenzym Q10 wspomaga leczenie wielu poważnych chorób:
Koenzym Q10 występuje naturalnie w wielu produktach spożywczych. Oprócz mięsa i ryb, znajdziemy go również w:
Niestety wchłanianie Q10 z przewodu pokarmowego jest procesem powolnym i nawet przyjmowanie koenzymu w ilościach, w jakich naturalnie występuje w produktach spożywczych nie jest wystarczające, dlatego warto sięgnąć po odpowiednią suplementację, szczególnie u seniorów. Dodatkowo duża masa cząsteczkowa Q10 i jego wrażliwość na światło i wysokie temperatury utrudnia czerpanie go z pokarmów.
Zaleca się, aby najpierw sprawdzić poziomu koenzymu Q10 w organizmie wykonując badania komórkowe lub krwi. Jeśli okaże się, że jest on na niskim poziomie, to warto rozważyć jego suplementację. Dawkowanie i postać przyjmowanego Q10 należy skonsultować z dietetykiem lub lekarzem.
Warto wiedzieć, że Q10 nie rozpuszcza się w wodzie lecz w tłuszczach, więc jeśli dostarczamy go w formie suplementu najlepiej przyjmować go rano lub koło południa wraz posiłkiem zawierającym tłuszcz.
Zwykle dawkowanie oscyluje w zakresie 1-12 mg/kg masy ciała, natomiast w przypadku dawki prewencyjnej – 1-2 mg/kg masy ciała.
Dotarcie koenzymu Q10 z żołądka do krwi zajmuje od 5 do 8 godzin. Ale na efekty jego działania trzeba poczekać znacznie dłużej. W przypadku zapobiegania migrenom efekty pojawią się po 3 miesiącach regularnego stosowania, natomiast na efekty obniżenia ciśnienia krwi musimy poczekać od 4 do 12 tygodni.
Niska przyswajalność ubichinonu przyjmowanego w postaci doustnej powoduje, że rośnie zainteresowanie wlewami dożylnymi z zawartością koenzymu Q10 i witaminy C, która powoduje, że koenzym jest bardziej stabilny i odporny na temperaturę oraz światło. Zapytaj lekarza, jaką suplementację może Ci zalecić.
Jedynym przeciwwskazaniem do przyjmowania Q10 jest niedociśnienie tętnicze. Q10 obniża ciśnienie krwi, dlatego przyjmując koenzym go przy już istniejącym niedociśnieniu, mogą nasilić się objawy, takie jak zawroty głowy, osłabienie, uczucia zimna, bladość skóry.
Magda Adamek-Kverneland, dziennikarka naturazdrowie.com
Źródła:
E. Siemieniuk, E. Skrzydlewska, Koenzym Q10 – biosynteza i znaczenie biologiczne w organizmach zwierząt i człowieka, “Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej” 2005, nr 59, s. 150–159.[Podział zawijania tekstu]
U. Gałka, I. Ogonowski, Koenzym Q – powstawanie, właściwości i zastosowanie w preparatach kosmetycznych, “LAB” rok 15, nr 5, s. 14–21.
https://vitalea.pl/blog/koenzym-q10-jakie-ma-znaczenie-w-leczeniu-chorob-sercowo-naczyniowych
https://natu.care/pl/witaminy/koenzym-q10#sources
Arct J., Pytkowska K. „Leksykon surowców kosmetycznych”. Warszawa 2010
Barel A.O., Paye M., Maibach H.I. „Handbook of Cosmetic Science and Technology”, 2001
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8389239/ [dostęp 28.12.2023]
Redaktor prowadzący, dziennikarka tematyki zdrowia, uroda i wellness.