Małgorzata Musioł
06/09/2023
Odpowiednie. ujęcia i źródła wody mają nie tylko dobroczynny wpływ na nasz organizm i zdrowie, ale przede wszystkim leczą i pomagają w różnych problemach zdrowotnych. Lecznicze właściwości posiadają wody mineralne, wody źródłowe, należą do nich szczawy wodorowęglanowo-wapniowo-sodowe, borowe i żelaziste. Skarb uzdrowiskowej i malowniczej Krynicy Zdrój usytuowanej w Górach Stołowych. Skład i unikalne właściwości tych ujęć podziemnych powoduje, że Krynica Zdrój jest jednym z przodujących uzdrowisk od ponad 200 lat. Poświęcimy im nieco uwagi w artykule zamieszczonym poniżej.
W artykule:
1. Krynica Zdrój – trochę historii na temat ujęć wodnych.
2. Rodzaje wód i ich właściwości zdrowotne.
3. Kultowe miejsce kuracji pitnych.
4. Lecznicze kąpiele stosowane w Krynicy Zdrój.
Wszystko rozpoczęło się wraz z przybyciem do Krynicy Zdrój geologa Rudolfa Zubera, sprowadzonego ze Lwowa przez dr Henryka Ebersa. Był to rok 1909. Zuber w wyniku wierceń na głębokości 810 m. odkrył wodę szczaw alkaliczny. Jak się okazało jedno z najsilniejszych takich ujęć w Europie. Szczaw alkaliczny to rodzaj wody mineralnej z wolnym dwutlenkiem węgla w ilości przekraczającej 1000 mg/dm3. Woda ta została nazwana Wodą Zuber. Nie było to jednak pierwsze odkrycie związane z wyjątkowością tego miejsca. Wiadomo było od ponad stu lat, że znajdują się tutaj źródła wody mineralnej, które zapoczątkowały założenie zdrojowiska. Pod koniec XIX wieku Krynickie Zdrowe odwiedzało rocznie prawie 6000 kuracjuszy. Powróćmy jednak do tematu szczawów. Szczawa oznacza pewien rodzaj leczniczej wody mineralnej o pewnej charakterystyce i składzie chemicznym. Te, które znajdują się w Krynicy Zdrój mają różny skład chemiczny i mineralny, a tym samym zastosowanie. Wśród swoistych składników stałych, znajdujących się w wodach mineralnych Kudowy Zdroju wymienić należy: żelazo Fe (0,3-22mg/dm3), arsen As (0,4-5mg/dm3) oraz bor B (3-10mg/dm3), zaś wśród składników gazowych: dwutlenek węgla (CO2), siarczki i radon. Wszystkie źródła tryskają z niewielkiej głębokości i mają płytkie ujęcia. Jedynie najmłodsze, źródło „Moniuszko” pochodzi z odwiertu na głębokości 190 m. Prawie wszystkie źródła mineralne Kudowy Zdroju zlokalizowane są na terenie Parku Zdrojowego. Lecznicze właściwości tych wód wynikają z obecnych w nich składników mineralnych, ale także ważna jest temperatura wód, stan ich jonizacji oraz napięcie powierzchniowe. Lecznictwo uzdrowiskowe w Kudowie opiera się na szczawach wodorowęglanowo-sodowo-wapniowych, żelazistych, borowych, pozyskiwanych ze źródeł „Śniadecki”, „Moniuszko” i „Marchlewski”. Stosuje się je do kuracji pitnej, kąpieli mineralnych i unikalnych suchych kąpieli kwasowęglowych.
Woda Zuber: To unikalna ze względu na bogaty skład woda mineralna na skalę światową, szczawa hipersomatyczna o dużej mineralizacji i niezwykle wysokiej zawartości składników stałych. W swoim składzie posiada sód, wapń, magnez, potas, żelazo, lit, wodorowęglany, fluorki, chlorki, bromki, jodki, siarczany, kwas metakrzemowy, kwas metaborowy. Obecne stężenie to 25054,3 mg/l. Jest znakomita i polecana na problemy przewodu pokarmowego i układ trawienny. Leczy nadkwasotę, zgagę, chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, wątrobę i drogi żółciowe – ma działanie żółciopędne i żółciotwórcze, jest wspierająca i wskazana przy nadczynności tarczycy, w miażdżycy, cukrzycy, obniża podwyższony poziom cukru we krwi, łagodzi kaca alkoholowego.
Woda lecznicza ze źródła Śniadeckiego: Jest to szczawa wodorowowęglanowo-sodowo-wapniowa żelazista, borowa, siarczkowa z domieszką arsenu. Nadaje się do leczenia wszelkiego rodzaju anemii, stanów przemęczenia, osłabienia, zaburzeń przemiany materii. Dostępna jako woda zimna i ciepła (Ujęcie Jędrzeja Śniadeckiego).
Woda lecznicza ze źródła Marchlewskiego: Jest to szczawa wodorowowęglanowo-sodowo-wapniowa z dodatkiem radonu. Polecana jest osobom z nadczynnością tarczycy, chorobami nerek, układu trawiennego i różnego rodzaju otyłościami. Również dostępna w wariantach woda zimna i ciepła (Ujęcie Leona Marchlewskiego).
Zabiegi i kuracje lecznicze: Ujęcia szczaw krynickich mają zastosowanie w różnych schorzeniach. Ze względu na działanie wód, bogatą mineralizację, obecność, żelaza, boru, borowin, stosuje się je szeroko w lecznictwie uzdrowiskowym poprzez lecznicze kąpiele wodne, ofertę zabiegów, osobom po urazach kostnych, z wadami postawy, chorobami stawów, układu pokarmowego, układu krążenia, układu krwiotwórczego czy po chemio- lub radioterapii. Cennym walorem zdrowotnym są także kuracje pitne.
Miejscem szczególnie chętnie odwiedzanym przez kuracjuszy sanatoriów jest pijalnia wód mineralnych w Parku Zdrojowym. Można tutaj zaczerpnąć świeżego powietrza i skorzystać z ujęć obydwu źródeł wody mineralnej, porównać ich smak i zapach, czerpiąc wodę bezpośrednio dostępną z kraników, zlokalizowanych na terenie pijalni. Kuracja pitna okraszona jest tutaj dodatkowo pięknymi stylowymi wnętrzami, do których warto zaglądać. W tym stylowym i zabytkowym miejscu odbędzie się we wrześniu niezwykłe wydarzenie – Pijalnia Główna będzie gościła organizatorów i uczestników Kongresu Zdrowie i Natura oraz Festiwalu Natura&Zdrowie. Miasto Krynica stanie się dzięki tym wydarzeniom Miastem Zdrowia 2023 roku. Kongres i towarzyszący mu festiwal odbędą się w dniach 23-24 września 2023 roku. To wydarzenie o zasięgu ogólnopolskim połączy różne środowiska dbające o zdrowie i wspierające procesy powrotu do zdrowia. Idea przewodnia kongresu ma na celu konsolidację środowiska medycyny naturalnej i zintegrowanej w połączeniu z najlepszymi terapiami i osiągnięciami medycyny akademickiej. W trakcie tego wyjątkowego wydarzenia odbędą się prelekcje ekspertów z różnych dziedzin, prowadzone przez specjalnych gości i wykładowców, w tym przedstawicieli Krakowskiej Wyższej Szkoły Promocji Zdrowia. Krynica Zdrój stanie się na dwa dni miejscem promującym medycynę zintegrowaną na skalę, jakiej dotąd nie było. Odwiedzą ją firmy i specjaliści, którym bliskie jest podejście holistyczne do zdrowia. Odbędą się tutaj targi zielarskie 2023. Kongres w Krynicy umożliwi mieszkańcom, odwiedzającym, kuracjuszom sanatoriów, seniorom, dostęp do różnych specjalistów, naturoterapeutów, lekarzy, przedstawicieli medycyny naturalnej, medycyny niekonwencjonalnej. Będą oni mogli wykonać specjalistyczne badania, poznać najnowsze pod względem technologicznym możliwości leczenia, zaopatrzyć się w naturalne suplementy, zioła i produkty naturalne najwyższej jakości i pochodzenia. W festiwalu weźmie udział ponad 100 wystawców różnych branż i specjalności, odbędą się targi zielarsko-medyczne, specjalna oferta zostanie skierowana do seniorów pod kątem opieki senioralnej i uzdrowiskowej. Rusza projekt Natural Clinic, z którego wyjątkową ofertą warto zapoznać się już teraz. Obejmujący sieć zielarni i ośrodków zdrowia holistycznego. Będzie można dowiedzieć się oraz skorzystać z diagnostyki i skutecznych terapii, które są najmniej inwazyjne i bezpieczne. Dowiedzieć się między innymi jak zadbać o zdrowy kręgosłup, co niszczy stawy i jak je odbudować, pojawi się także temat wody jako życie i energia czy mało znana medycyna indiańska.
To zupełnie odrębna dziedzina, zajmuje ona sporo miejsca w uzdrowiskach i miejscach przeznaczonych do rehabilitacji Krynicy Zdroju. Jedną z takich wyjątkowych terapii i sposobu pojeść do pacjenta – kuracjusza jest balneologia. To jedna z najstarszych dziedzin medycyny uzdrowiskowej zajmująca się badaniem właściwości leczniczych wód podziemnych i borowin oraz zastosowaniem ich w lecznictwie. Może obejmować wodolecznictwo, inhalacje, kąpiele solankowe czy borowinowe. Wszystkie te oferty są obecne w lecznictwie uzdrowiskowym Krynicy Zdroju.