Dorastamy w kulturze, w której niskie poczucie wartości jest normą. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że jest pożądane, ponieważ łatwiej manipulować człowiekiem, który ma niskie poczucie wartości i tym samym – tworzyć sztuczne potrzeby materialne, których spełnianie ma je wzmocnić.
Przykład głęboko zakorzenionej w buddyzmie kultury tybetańskiej pokazuje nam, jakim sztucznym tworem jest koncept poczucia wartości. W kontekście kulturowym i językowym w Tybecie nie ma dokładnego odpowiednika czy jednoznacznego określenia na „poczucie wartości” w rozumieniu, jakie często występuje w kulturach zachodnich. W buddyzmie tybetańskim ważnym konceptem jest altruizm i współczucie wobec wszystkich istot, co może prowadzić do bardziej zbiorczych i niesystematycznych sposobów rozumienia wartości w porównaniu do indywidualistycznych kultur Zachodu. Tybetańczycy często podchodzą do kwestii wartości jako do czegoś bardziej relatywnego i zależnego od kontekstu. Może to oznaczać, że nie koncentrują się na abstrakcyjnym, uniwersalnym poczuciu wartości, ale raczej na odpowiednim postępowaniu i wspieraniu dobra dla innych i siebie. Całe pokolenia Tybetańczyków wychowują się bez potrzeby wyrażania poczucia wartości jako odrębnego terminu, ponieważ podejście do wartości jest wplecione w codzienne życie i praktyki religijne.
Wyobraźmy sobie nowo narodzone dziecko; człowieka, który nie posiada wykształcenia, drogiego auta, pozycji zawodowej czy najnowszego modelu telefonu – atrybutów, które często są narzędziem iluzorycznego wzmocnienia poczucia wartości. Czy kiedykolwiek przyszłoby nam do głowy, że taki nowo narodzony człowiek jest bez wartości? Dlatego wartość po prostu jest, a próby wmówienia ludziom, że potrzebują sobie na nią zapracować, zasłużyć czy coś mieć, to jedno z najbardziej szkodliwych kłamstw naszej kultury.
Prawdziwe poczucie wartości opiera się na autentycznym poznaniu siebie i swoich pragnień. Oznacza to: żyć w zgodzie z własnymi przekonaniami i wartościami, nie poddając się wpływom społecznym czy zewnętrznym presjom. Poczucie wartości nie jest uzależnione od materialnych aktywów czy pozycji społecznych. Prawdziwe spełnienie pochodzi z wewnętrznej harmonii i radości płynącej z niesienia dobra innym. Poczucie wartości nie jest statyczne; opiera się na nieustannym dążeniu do osobistego rozwoju, nauki na błędach i zachowaniu równowagi w różnych sferach życia. Ostatecznym wyznacznikiem prawdziwego poczucia wartości jest pozytywny wpływ, jaki wywieramy na innych ludzi i świat wokół nas. Właściwe zrozumienie, czym poczucie wartości jest, to istotny element satysfakcjonującego życia i zdrowego rozwoju psychicznego. Rozumienie i rozwijanie głębokich, wewnętrznych wartości pomaga nam określić nasze cele, podejmować odpowiednie decyzje i prowadzić życie w zgodzie z tym, co naprawdę ma znaczenie dla nas.
1. Eksploracja wartości – zrozumienie swoich głównych wartości życiowych to solidna baza, którą należy określić. Wartości mogą obejmować aspekty kulturowe, duchowe, a także nasze cele i prawdziwe potrzeby.
2. Praca z samoakceptacją – rozwój w kierunku większej akceptacji siebie, bez oceniania, bycie dla siebie łagodnym, wyrozumiałym to jedna z praktyk, która buduje autentyczne poczucie wartości.
3. Zrozumienie motywacji swoich zachowań – ważne jest, aby zrozumieć, jakie wartości stanowią motywację dla naszych wyborów życiowych na co dzień. Dotarcie do prawdziwej motywacji może pomóc w podejmowaniu bardziej świadomych i spójnych decyzji.
Poznanie i zaakceptowanie swoich autentycznych wartości pomaga nam lepiej zrozumieć siebie. To prowadzi do większej samoakceptacji i większego szacunku dla siebie samego. Akceptując to, jacy jesteśmy, budujemy zdrowe poczucie własnej wartości i pewność siebie. Kiedy żyjemy w zgodzie z naszymi autentycznymi wartościami, nasze działania, wybory i relacje stają się bardziej spójne. Unikamy wewnętrznych konfliktów i podejmujemy decyzje, które odzwierciedlają to, kim naprawdę jesteśmy.
Kiedy żyjemy zgodnie z naszymi autentycznymi wartościami, mamy jasny kierunek i cel, który napędza nas do działania i osiągania satysfakcji.
