Holistyczne podejście do zdrowia jest zgodne z poglądem, według którego zjawiska tworzą układy całościowe, a więc holistyczne. Holizm jest teorią zakładającą, że świat stanowi całość, nie dającą się sprowadzić do sumy części. A więc istnieje analogia pomiędzy światem, w którym żyjemy, a ludzkim organizmem jako strukturą złożonych elementów, które powinno się rozpatrywać jako całość.
1. Jak zadbać o zdrowie w ujęciu holistycznym?
2. Dlaczego medycyna holistyczna jest tak ważna?
3. Synonimy słowa „holistyczny”
Zdrowie to nie tylko brak chorób, ale również dobre samopoczucie na poziomie fizycznym, emocjonalnym i duchowym, o które powinniśmy zabiegać i dbać każdego dnia. Holistyka w tym kontekście zapewnia całościowe podejście do zdrowia, łącząc różne aspekty naszego życia. Oznacza to równoczesną i równoważną troskę o ciało, umysł, sferę psychiczną i emocjonalną, mentalną, oraz ducha. Dobrostan na każdym z tych poziomów oznacza optymalne funkcjonowanie całego naszego organizmu. Jest gwarancją radości życia i jakości naszej egzystencji. Na nasz dobrostan, a raczej metody i sposoby holistycznego ujęcia zdrowia składają się: dieta, ćwiczenia, praktyki oddechowe i relaksacyjne, jakościowy sen i wypoczynek, odwoływanie się do natury, rozwijanie swoich zainteresowań i hobby, dbałość o samopoczucie, redukcja i eliminacja stresu, techniki zapewniające zdrowie psychiczne i równowagę emocjonalną. To oczywiście nie wszystkie aspekty potrzebne nam do zdrowia, ale jedne z głównych i bardzo znaczących.
• Optymalizacja diety: Jadamy wszystko, co sprzyja zdrowiu, a eliminujemy żywność toksyczną i szkodliwą. Na pierwszym biegunie znajdują się produkty i żywność pochodzenia naturalnego, świeże warzywa i owoce, żywność i jedzenie jak najbardziej naturalne, nie przetworzone i wolne od konserwantów, barwników, wszystkiego, co wiąże się dziś z przemysłem spożywczym i żywieniowym. Nasza codzienna dieta powinna być bogata w minerały, witaminy, składniki odżywcze, błonnik, jak najwięcej antyoksydantów w naturalnej postaci. Pamiętajmy, że im prostsze jedzenie tym lepiej. Ważne są również pory naszych posiłków, najlepiej dostosowane do rytmu pór roku i rytmu dobowego. Pamiętanie o tym, aby starać się nie jadać w porze wieczornej i nocnej. Na drugim biegunie plasuje się żywność przetworzona, chemicznie obrabiana, smażona, bogata w tłuszcze typu trans, cukier i jego przetwory, białą mąkę, słodkie napoje i przekąski, nadmiar białka zwierzęcego. Dbajmy i pamiętajmy o to, aby nasza dieta była wartościowa i dobra jakościowo.
• Woda pitna: Jakość wody, którą wypijamy jest dla naszego organizmu kolosalna. Woda powinna być najlepszej jakości, jaką tylko jesteśmy w stanie sobie zaoferować. Woda żywa, pozbawiona fluoru i innych ulepszaczy, strukturyzowana. Ale uwaga, najwartościowszym źródłem wody są soki z naturalnych owoców i warzyw, a najlepiej woda dostarczana organizmowi w postaci całego zjadanego owocu czy warzywa. Ma bowiem wszystko w swojej strukturze, co cenne i wartościowe dla naszego zdrowia. Unikajmy picia słodkich i farbowanych sztucznie napojów, aby wyzywać się gromadzenia toksyn w organizmie.
• Oddychanie: Oddech jest najważniejszą czynnością, którą wykonujemy by żyć. Warto zatem zadbać o ty, by był to oddech właściwy, dobry jakościowo. Techniki oddechowe są różne, ważne jest jednak, aby oddychać świadomie i w sposób gwarantujący nam zdrowie. Oddychanie zapewnia nam zaopatrywanie organizmu w tlen, bez którego nie ma życia. W aspekcie zdrowotnym i prawidłowej pracy komórek, tlen spełnia wiele ważnych funkcji. Zadbajmy zatem o jakość powietrza, którym oddychamy w swoim domu, pamiętajmy o jak najczęstszym przebywaniu, spacerowaniu na łonie natury.
• Wypoczynek i sen: Sen to kolejny wyznacznik naszego zdrowia. Powinniśmy wysypiać się obowiązkowo po 8-9 godzin dziennie. Sen powinien odbywać się w określonych porach. Najwartościowszy sen z uwagi na regenerację naszego organizmu ma miejsce pomiędzy godziną 21.00 a północą. Pamiętajmy, że radio, telewizja, komputery, telefony, startfony to gadżety technologiczne, które zakłócają naturalny rytm naszego organizmu. Przed pójściem spać powinniśmy wyłączać wszystkie nasze komunikatory ze światem zewnętrznym na co najmniej 2 godziny przed położeniem się spać. Nasz mózg nie wyłącza się automatycznie, jak wyłącznik światła w sypialni. To, czym go bodźcujemy przed zaśnięciem jest weryfikatorem jakości naszego snu. Kiedy śpimy nasz organizm regeneruje się, następuje wymiana naszych komórek. Myślmy przed snem o dobrych i przyjemnych rzeczach, zajmujmy się przyjemnymi czynnościami, dzięki temu eliminujemy napięcia i stres, który i tak bombarduje nas w ciągu dnia wiele razy.
• Ruch i aktywność fizyczna: Są tak samo ważne dla naszego zdrowia jak oddychanie. Spacerujmy na świeżym powietrzu, uprawiajmy gimnastykę i sporty, które dają nam zadowolenie i przyjemność. Zamiast przejażdżki samochodem idźmy pieszo, najlepiej unikając dużych arterii komunikacyjnych, przez las. Wsiądźmy na rower, popływajmy na basenie. Wybierzmy się w góry na wyprawę. Regularne ćwiczenia gimnastyczne, ruchowe, rekreacyjne, typu jogging powinny być stałą praktyką naszego dnia codziennego. Jogging, slow jogging w wersji dla seniorów i osób z problemami narządu ruchu, joga, tai chi, chi kung, czy choćby taniec, doda nam energii i odejmie lat.
• Zdrowie emocjonalne i psychiczne: Warto dostosować do siebie najbardziej odpowiadające techniki relaksacyjne i odstresowujące. Istnieje szereg metod i technik relaksacyjnych. To może być medytacja, mindfulness, joga, każda forma wykonywana z przyjemnością, w celu wyciszenia ciała i umysłu, zredukowania stresu, pomocna w radzeniu sobie bez obciążeń z trudnymi doświadczeniami codzienności i wyzwaniami. To może być aromaterapia, muzyka, ulubiona książka, zioła, towarzystwo przyjaciela lub ukochanej osoby.
• Życie w zgodzie z naturą: stosowanie naturalnych metod wspomagania zdrowia i samopoczucia. To może być fitoterapia i ziołolecznictwo. Ale też uprawianie ziemi, własnoręczne dbanie o ogród i zioła. Otaczanie się lokalnymi kwiatami.
• Rozwijanie własnych zainteresowań i pasji: Receptą na zdrowie jest życie zgodnie ze swoją pasją. Rozwijanie swoich zainteresowań i nie zapominanie o sobie.
Medycyna holistyczna opiera się na założeniu, że stan umysłu, ducha i ciała wzajemnie wpływają na siebie i że w sytuacji, kiedy coś nie domaga w naszym organizmie, należy leczyć cały organizm, a nie tylko jego chorą część. Tu widać przewagę w podejściu do leczenia, medycyny holistycznej nad akademicką, która skupia się na fragmentaryczności i jest zogniskowana na usuwaniu dolegliwości, a nie przyczyn. Holistyczny czyli całościowy, a więc uwzględniający wszystkie aspekty, które mogą pomóc w osiągnięciu utraconej homeostazy. W leczeniu holistycznym chodzi bowiem o uzyskanie, utrzymanie i przywrócenie równowagi w całym naszym organizmie, gdzie ma się na uwadze nie tylko aspekty naszej fizyczności, ale także ducha i umysł. Medycyna akademicka niestety marginalizuje różne te elementy, poruszane i brane pod uwagę w podejściu holistycznym do zdrowia. Nie mówi się w dalszym ciągu o roli diety w podejściu do różnych chorób cywilizacyjnych, o tym w jaki sposób można wesprzeć układ odpornościowy w walce z osłabieniem i chorobą, traktuje z przymrużeniem oka zioła i całą medycynę naturalną.
Słowo „holistyczny” jest związane z terapiami naturalnymi, naturalnym leczeniem, medycyną niekonwencjonalną, medycyną naturalną, ziołolecznictwem, aromaterapią, wyraźnym jej odpowiednikiem jest naturalna medycyna chińska czy ajurweda, ale to także podejście całościowe, kompleksowe, zintegrowane, wieloaspektowe, wielopoziomowe, wszechstronne. W ramach naszych obecnych rozważań wiąże się z profilaktyką zdrowotną, zapobieganiem chorobom, bowiem zapobiegać to znacznie lepiej aniżeli leczyć.
Ten aspekt profilaktyki prozdrowotnej będzie poruszany na Kongresie w Krynicy-Zdroju w dniach 23-24 września 2023 roku. Przyjedź i przyjdź, będziesz mile zaskoczony! Dołącz do gronach tych, którzy cenią zdrowie i dbają o jego jakość, myślą holistycznie o sobie i populacji.
