Ból brzucha, odczuwany w dowolnym miejscu między dolną częścią żeber a miednicą, występuje bardzo często u niemowląt i dzieci w wieku poniżej 12 lat.
Istnieje wiele różnych przyczyn dolegliwości brzucha u dzieci, w tym wzdęcia, zaparcia, zapalenie żołądka i jelit oraz zapalenie wyrostka robaczkowego. Większość przypadków u maluchów nie jest poważna i ustępuje bez leczenia w ciągu kilku godzin lub dni. Jeśli jednak ból jest silny, nie zmniejsza się lub dziecko ogólnie źle się czuje, należy zabrać je do lekarza lub na szpitalny oddział ratunkowy.
Co powoduje ból brzucha u dzieci?
Przewód pokarmowy to skomplikowany system nerwów i mięśni, które wspomagają proces trawienia pokarmu. Nerwy niektórych dzieci są bardzo wrażliwe i powodują ból w odpowiedzi nawet na normalne czynności jelit. Ból brzucha ma wiele możliwych przyczyn. Niektóre z nich nie są poważne i ustępują samoistnie w ciągu kilku dni. Inne wymagają dalszych badań i leczenia. Jeśli ból brzucha u dziecka nie ustępuje lub nasila się, dziecko może wymagać dalszych badań w celu ustalenia przyczyny. W większości przypadków bolący brzuch u dzieci jest wynikiem drobnych problemów, takich jak infekcja grypy żołądkowej lub zaparcia. Aby je złagodzić często wystarczy leczenie domowe.
Jak rozpoznać ból brzucha u maluszka?
Bólowi brzucha u dzieci mogą towarzyszyć inne objawy, takie jak wzdęcia, odbijanie, oddawanie gazów (puszczanie bąków), wymioty, biegunka, zaparcia lub gorączka. Możesz zauważyć u dziecka zachowania sugerujące, że maluch cierpi. Obejmują one: płacz, zwijanie się w kłębek, chęć pozostania w bezruchu z powodu bólu, brak chęci do zabawy, odmowę jedzenia lub picia, wybredność lub zrzędliwość oraz niezadowoloną mimikę twarzy.
Jak pomóc dziecku wyjaśnić objawy bólu?
Małe dzieci i niemowlęta mogą nie być w stanie powiedzieć dorosłemu, gdzie odczuwają ból lub jakie to uczucie. Podczas próby wyjaśnienia objawów u dziecka pomocne może być zadawanie prostych pytań, takich jak:
- „Czy możesz wskazać miejsce, w którym boli?”.
- „Czy obudziłeś się z bólem?”
- „Kiedy ostatnio poszedłeś do toalety?”.
Staraj się nie zadawać pytań naprowadzających.
Jak dbać o dziecko w domu?
Upewnij się, że dziecko odpoczywa w wygodnej pozycji. Możesz uśmierzyć jego ból stosując ciepły kompres (najlepiej przystosowany do skóry dziecka, osłonięty pluszem lub warstwą ochronną aby go nie poparzyć). Dziecko powinno pić dużo płynów. Jest to bardzo ważne, jeśli dziecko przy bólach brzucha dodatkowo wymiotuje lub ma biegunkę. Należy podawać mu po małych łykach wodę lub elektrolity dla najmłodszych. Zawierają one mieszankę soli, cukru i minerałów. Można je kupić w aptekach lub sklepach spożywczych. Podawaj te napoje na zmianę z rozcieńczonym sokiem jabłkowym lub marchewkowym, dopóki dziecko wymiotuje lub ma biegunkę.
Dziecko powinno przyjmować wszelkie leki zgodnie z zaleceniami. Zadzwoń do lekarza lub przychodni i zapytaj o dawkowanie poszczególnych środków przeciwbólowych.
Nie należy podawać dziecku aspiryny ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a. Jeśli po podaniu dziecku ibuprofenu lub paracetamolu w celu uśmierzenia bólu wystąpi u niego rozstrój żołądka, mdłości lub odwodnienie, należy skontaktować się z lekarzem.
Kiedy dziecko powinno udać się do lekarza?
Jeśli u niemowlęcia lub dziecka razem z bólem brzucha wystąpi którykolwiek z poniższych objawów, należy jak najszybciej zabrać je do lekarza lub na szpitalny oddział ratunkowy:
- ból, który nasila się pod wpływem ruchu
- ból, który budzi dziecko ze snu
- ból, który pojawia się i znika
- ból i gorączka (temperatura powyżej 38 stopni Celsjusza)
- problemy z oddawaniem moczu
- ból podczas oddawania moczu
- zmęczenie, bladość i apatia przez ponad 24 godziny
- częste biegunki
- objawy odwodnienia – pragnienie, zapadnięte oczy, senność, suche usta i język
- wysypka skórna
- ból/obrzęk pachwiny lub jąder u chłopców
Bibliografia:
- Abdominal Pain in Children, Boston Children’s Hospital, 2023.
- Brennan D., Abdominal Pain in Children Treatment, WebMD, 2021.
