Kamienie naturalne towarzyszą ludziom od zarania dziejów. Już od stuleci uważano, że każdy z nich ma swoją niepowtarzalną moc w rytuałach, astrologii, religii oraz lecznictwie. Na przestrzeni wieków oddawano im cześć, wykorzystywano w podstawowych rytuałach religijnych, uznawano za bardzo drogocenny podarunek na dworach królewskich i papieskich oraz wierzono w ich ochronę przed chorobami czy katastrofami. Już starożytni magowie zauważyli, że każdy kamień, zarówno ten szlachetny, półszlachetny oraz minerał, posiadał silne właściwości magiczne. Jednym z nich jest dzisiaj wysoko ceniony w biżuterii i lecznictwie lapis lazuli.
Lapis lazuli, zwany lazurytem, to przepiękny, o wysoko nasyconej niebieskiej barwie półszlachetny kamień przypominający swym kolorem, wraz z przenikającymi w nim złocistymi wrostkami rozsianego pirytu, rozgwieżdżone nocą niebo. Co zaskakujące, można mu nadać znacznie bardziej szlachetną barwę poprzez jego stopniowe podgrzewanie bądź nawet barwienie. Jednakże im głębszy i bardziej jednolity jest jego odcień, tym bardziej ceniony
jest jako minerał. Będąc skałą metamorficzną jest bowiem wspomnianym minerałem pochodzącym z gromady krzemianów, błędnie czasem identyfikowanym jako niebieski malachit. Jego nazwa wzięła się najprawdopodobniej od połączenia łacińskiego słowa
lapis (kamień) oraz arabskiego azul (niebieski) bądź perskiego lazhwad (niebo), nawiązując tym do jego wspomnianej barwy.
Przez wieki lapis lazuli był uznawany za święty kamień i posłaniec niebios o wielkim znaczeniu i działaniu magicznym niosącym ludziom mądrość. Już od czasów starożytnych (zwłaszcza w dawnym Egipcie) uważano, że sprzyja intuicji patrzenia w głąb, wprowadza harmonię w ludzkim życiu, pomaga spoglądać z rozsądkiem w nadchodzącą przyszłość, pozwala poznać ukryty sens rzeczy i rozpoznać siły pozamaterialne. Ponadto traktowano go jako kamień wiecznej przyjaźni, sprzyjający poprawnym stosunkom międzyludzkim. Bez wątpienia byłby również dobrym kamieniem dla osoby pragnącej rozpocząć duchową wędrówkę.
Dawniej bardzo często zawieszano dzieciom wisiorek bądź zwykły sznurek wypełniony paciorkami magicznego lapis lazuli, aby wzmocnić ich pewność siebie i zachować zdrowie. Wierzono także, że osobom dorosłym pomoże on w dostrzeżeniu swoich najlepszych cech charakteru i zmotywuje do pracy nad własnym życiem.
Największe złoża kamienia (w marmurach oraz skarnach) występują przede wszystkim w Afganistanie, Rosji, Chile, Kanadzie, Włoszech oraz w USA. Czasem można go również odnaleźć na terenie Birmy, słynącej z kolei z wydobywania jadeitu. Zgodnie jednak z legendą ojczyzną lapis lazuli jest Atlantyda. Chociaż na przestrzeni lat bywał i nadal jest fałszowany i wytwarzany sztucznie, podróbki dość łatwo odróżnić przez odbarwienie lakierem do paznokci jego „domniemanego” koloru bądź poprzez działanie promieniowaniem ultrafioletowym. Oryginalny kamień zacznie bez wątpienia świecić.
Ten cudowny kamień ma wiele przydatnych właściwości medycznych dla osoby go noszącej. Uważa się, że ma on przede wszystkim działanie uspokajające (stąd jest wskazany dla osób nadmiernie nerwowych), przeciwskurczowe oraz obniżające gorączkę. Wedle zapewnień leczy także zatoki, hemoroidy, liczne schorzenia żołądka i gardła, gruźlicę, epilepsję, choroby krwi, mózgu oraz tarczycy. Już starożytne plemiona romańskie wierzyły, że może nawet podnosić mocno obniżone libido mężczyzn oraz kobiet.
Kamień przyłożony do chorych miejsc, ogrzany uprzednio w blasku promieni słonecznych, pomaga w przypadku pojawiających się obrzęków, stanów zapalnych, bólów, nerwobólów (wówczas warto go ułożyć na czakrę czoła), ukąszeń owadów, a nawet wysypek. Równie dobry jest na stany zapalne oczu, choć wówczas należy zamoczyć lazuryt na kilka minut w ciepłej wodzie, a pozostałą po tym zabiegu wodą przemyć chore oczy.
Według przekazów w historii medycyny położony na chorą wątrobę leczył żółtaczkę. Dzisiaj uznaje się, że noszenie przy sobie w postaci kamienia bądź wyrobu jubilerskiego lapis lazuli jest skuteczne na notorycznie podniesione ciśnienie, depresję, wzmocnienie układu immunologicznego i walkę z infekcjami. Kamień ten ma nawet za zadanie przeciwdziałać udarom mózgu czy puchlinie wodnej. Łączony we wspomnianej biżuterii ze srebrem, a przede wszystkim ze złotem, ma prawdopodobnie silne właściwości hamujące rozwój stwardnienia rozsianego. Wspomaga nawet wedle przekazów medycznych szybszy porost włosów. Należy jednak pamiętać podczas jego noszenia, że nie przepada za towarzystwem znacznie silniejszych od siebie kamieni naturalnych, stąd nie jest zbyt mile widziane łączenie go z innymi, mocniejszymi kryształami.
Lapis lazuli można obecnie dość łatwo znaleźć w różnych sklepach z biżuterią, jubilerskich oraz ezoterycznych. Ceny kamienia zaczynają się zazwyczaj od kilku bądź kilkunastu złotych za pojedynczy, nieobrobiony kamień, do nawet kilkuset złotych za gotową biżuterię. Cena ta zależna jest jednak od surowca z jakim zostanie połączony (srebro bądź złoto). Jego noszenie polecane jest jednak osobom głównie spod znaku byka, panny
bądź ryby.
Współcześnie można znaleźć bardzo ozdobne bryły samego lapis lazuli wielkości pięści, a których to ceny wynoszą ledwie kilkadziesiąt złotych. Należy jednak pamiętać przy takich zakupach, że podana cena wyrobu (zwłaszcza w jubilerstwie) będzie w głównej mierze uzależniona od szlachetności barwy tego kamienia, bo im ciemniejszy kolor tym bardziej będzie on pożądany i oczywiście znacznie droższy od jaśniejszego.
Bibliografia:
Banaś, A. (2020). Moc kryształów w historii, literaturze i kulturze od XV do XVIII wieku, Acta Uroboroi. W kręgu alchemii (2). Red. M. Dąsal. Wydawca: Studenckie Koło Naukowe Uroboros.
Bode, R. (1994). Minerały, kryształy i kamienie szlachetne. Wydawnictwo Multico.
Cunningham, S. (2009). Encyklopedia szlachetnych minerałów. Kryształy. Kamienie. Minerały. Studio Astropsychologiczne.
Hall, C. (1996). Klejnoty. Kamienie szlachetne i ozdobne. Wydawnictwo Elipsa.
Maślankiewicz, K. (1968). Kamienie szlachetne. Wydawnictwo Geologiczne.
Sharamon, S., Baginski, B.J. (2004). Kamienie szlachetne, a znaki zodiaku. Wydawnictwo „Ravi”.
ur. 16.09.1992 w Kędzierzynie Koźlu. Z wykształcenia historyczka - archiwistka, polonistka oraz teolog kultury. Rozprawę doktorską przygotowuje na temat epidemii morowej zarazy w dawnej Polsce. Od kilku lat archiwistka w Kurii Diecezjalnej w Opolu, redaktorka w miesięczniku „Wobec” i wydawnictwie „Pharmacopola”, członkini Polskiego Towarzystwa Historyków Oddział w Opolu oraz studentka orientalistyki UO. Zainteresowania badawcze związane z historią medycyny, literaturą staropolską, hagiografią i orientem chrześcijańskim. Autorka ponad 80 publikacji naukowych i popularno-naukowych z zakresu medycyny dawnej i literatury XVI – XIX wieku.