W tym artykule:
- Sen a procesy pamięci.
- Badania naukowe dowodzące związku pomiędzy snem i pamięcią.
- Ile spać, aby sprawnie zapamiętywać?
Sen a procesy pamięci
Naukowcy od dawna próbują rozwikłać zagadki związane z procesami snu i śnienia, tym, jak wpływa on na pracę naszego mózgu, dlaczego śnimy bądź wydaje się nam, że nie śnimy? Dlaczego jedni z nas zapamiętują swoje sny, a innym praktycznie nigdy? Z neurologicznego punktu widzenia, kiedy śpimy nie oznacza to wcale, że nasz mózg także śpi. Sen, a więc nasz spoczynek, jest okresem intensywnej aktywności mózgu. Zachodzą wówczas kluczowe procesy związane z pamięcią. Podczas fazy snu REM (Rapid Eye Movement) zachodzi proces przetwarzania pamięci emocjonalnej i proceduralnej. Podczas
fazy snu NREM (Non-Rapid Eye Movement) – fazy głębokiej snu, mm miejsce konsolidacja pamięci deklaratywnej. Sen wspiera neuroplastyczność mózgu, o czym nie zawsze pamiętamy, a więc procesy służące wzmacnianiu połączeń neuronowych i tworzeniu nowych. Zachodzą procesy „przecinania” i wzmacniania synaps, istotne w procesie uczenia się i funkcjonowaniu pamięci. Najnowsze badania wskazują, że podczas snu aktywuje się system glikolimfu. System ten jest odpowiedziany za usuwanie toksyn i odpadów metabolicznych z mózgu. Dokonujący się w mózgu proces oczyszczania jest kluczowy w utrzymaniu zdrowego mózgu i efektywności pamięci. Wiadomo także nie od dziś, jak utrudniają nam normalne funkcjonowanie zaburzenia snu, np. bezsenność, mające negatywny wpływ na funkcjonowanie pamięci. Przewlekły brak snu może doprowadzić do trwałych zmian w strukturach mózgu, odpowiedzialnych za pamięć.
Sen a zdolności uczenia się i zapamiętywania
Najnowsze badana naukowe dowodzą niezbicie, jak olbrzymią rolę sen odgrywa w procesie kształtowania i utrzymywania pamięci. Sen ma znaczący wpływ na zdolność uczenia się, zapamiętywania oraz na ogólną sprawność umysłową. Powinniśmy dbać o to, aby nie tylko dobrze się wysypiać, ale także spać odpowiednio długo. Jakie to wnioski?
– Sen pomaga w konsolidacji pamięci: Konsolidacja pamięci to proces, w którym nasze wspomnienia są przekształcane z pamięci krótkoterminowej w długoterminową. Podczas faz snu REM i NREM nasz mózg przetwarza i porządkuje informacje zdobyte w ciągu dnia.
– Długość snu: Sen nie powinien być ani za krótki, ani za długi (patrz – informacja poniżej).
– Jakość snu a efektywność pamięci: Obok długiego snu, ważny jest także drugi jego element, jakość snu. Sen głęboki, spokojny, harmonijny sprzyja lepszemu zapamiętywaniu i przetwarzaniu informacji.
Czytaj także: https://naturazdrowie.com/10-rad-na-dobry-i-efektywny-sen/
Ile spać, aby sprawnie zapamiętywać?
Prowadzone w tym zakresie badania sugerują, że zarówno zbyt krótki sen, jak i zbyt długi mogą zaburzać znacząco procesy pamięci. Optymalną ilością godzin, która będzie pod tym względem najkorzystniejsza dla większości dorosłych osób, jest sen trwający od 7-9 godzin. Gdy śpimy krócej, poniżej 6 godzin obniżają się nasze procesy poznawcze, pogarszają umiejętności werbalne i pamięć krótkotrwała. W perspektywie długoterminowej prowadzi do szybszego starzenia się mózgu i wielu innych, poważnych dla zdrowia konsekwencji. Dla tych, którzy mają tendencję spania po parę godzin, powinno stać się oczywistym, że ich sen powinien być znacznie dłuższy. A ci, którzy lubią wysypiać się po 10 godzin i więcej, powinno stać się oczywistością, że sen powyżej 9 godzin obciąża nasz organizm tak samo negatywnie, jak deficyt snu.
