W tym artykule:
- Czym jest mikrobiom jelitowy i jakie pełni funkcje?
- Co wchodzi w skład mikrobiomu jelitowego?
- Co mówi świat medyczny i naukowy?
- Najnowsze wnioski płynące z badań i źródło ich pochodzenia.
- Czy można sterować składem mikrobioty?
Funkcje mikrobiomu jelitowego
Mikrobiom jelitowy jest elementem mikrobioty orgamizmu, obejmuje różne drobnoustroje, które zamieszkują nasze jelita i cały przewód pokarmowy. W jelitach, jak głosi medycyna naturalna, zawiera się wszystko, co warunkuje nasze zdrowie lub jego brak. To tutaj kształtuje się obraz i zaczątek naszego zdrowia, które będzie nam towarzyszyło przez całe życie. Pewnych rodzajów bakterii albo jesteśmy pozbawieni, albo mamy je w sobie jako dobrodziejstwo. Powstawały w czasie, kiedy kształtował się nasz organizm i wszystkie jego struktury. W skład mikrobiomu wchodzą różne kolonie bakterii. Każda z nich jest odpowiedzialna za różne funkcje w naszym organizmie. Mikrobiom jelitowy wpływa na naszą odporność i funkcjonowanie całego układu odpornościowego. Edukuje i szkoli nasz układ immunologiczny, modulując odpowiedzi na patogeny i autoimmunizację. To są biliony komórek – mikroorganizmy, o których istnieniu nie mamy pojęcia – określone szczepy bakterii.
Wpływają one na:
• Kondycję naszego układu odpornościowego
• Są regulatorami odporności organizmu
• Warunkują metabolizm i zawiadują nim: określone mikroorganizmy przyczyniają się do trawienia skomplikowanych węglowodanów, produkcji witamin i krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych
• Mają powiązanie z funkcjonowaniem naszego układu nerwowego i mózgu, wiemy, że działa oś bariera jelita-mózg, nasz nastrój i zachowanie powstaje w jelitach, włącza się funkcja psychobiotyczna.
Co wchodzi w skład mikrobiomu jelitowego?
W 2001 r. przyznano nagrodę Nobla w dziedzinie badań nad mikrobiomem człowieka, wówczas usłyszeliśmy o tej nazwie po raz pierwszy. „Mikrobiom” to genotyp drobnoustrojów zamieszkujących dany organizm. Każdy mikrobiom jest inny i specyficzny dla danego człowieka. W skład jego wchodzą bakterie, wirusy, grzyby, drożdże, pierwotniaki, archeony. Na szczególną uwagę zasługuje mikrobiom jelitowy, w przewodzie pokarmowym mamy najwięcej mikroorganizmów, a jelitom pod tym względem przypada rola szczególna. Ustalono na podstawie badań mikrobiomu, które rozpoczęły się w latach 90-tych XX wieku, że liczebność jego komórek przewyższa dziesięciokrotnie liczbę komórek, z których jest zbudowany organizm zdrowego człowieka. W przewodzie pokarmowym człowieka występuje 1014 gatunków drobnoustrojów. Mikroflora jelitowa składa się w przeważającej mierze z beztlenowców, do których należą: Bifidobacterium /Lactobacillus, Bacteroidaceae, Eubacterium. Pierwsze dwa szczepy produkują kwas mlekowy, dwa pozostałe kwasy tłuszczowe. Ale też Clostridium, Enterococcus, Eubacterium, Fusobacterium, Peptostreptococcus, Ruminococcus, Streptococcus i Bacillus. Dzięki bakteriom jelitowym dochodzi do fermentacji niestrawionych węglowodanów, a kwasy żółciowe, sterole, komensale produkują biotynę i witaminę K. Bakterie jelitowe produkują hormony odpowiadające za gospodarkę tłuszczową, mikrobiom jelitowy natomiast hamuje rozwój patogenów. Zarówno komensale, jak i patogeny odpowiadają za stymulację miejscowej i ogólnej odporności przeciwzakaźnej. Wydzielnicze IgA oraz mukopolisacharydy śluzu jelitowego tworzą warstwę chroniącą nabłonek jelit, neutralizując szkodliwe produkty, powstające podczas niszczenia bakterii, zobojętniają działanie toksyn i enzymów proteolitycznych, alergenów i składników pokarmu o właściwościach antygenów. I to , co dla nas jest szczególnie istotne, bakterie jelitowe pobudzają produkcję czynnika martwicy nowotworów (TNF), który wpływa na aktywność limfocytów i metabolizm komórek, a także na apoptozę komórek nowotworowych. Wiadomo, że u pacjentów z nowotworem jelita grubego szczepy E-coli produkują kolicyny, które uszkadzają DNA. Sądzi się, że mają one udział w rozwoju raka.
Świat medyczny i naukowy o mikrobiomie
Badania nad mikrobiomem, w tym na odcinku jelitowym są bardzo zaawansowane u człowieka. Od lat bada się skład mikrobiomu jelit i jego wpływ na choroby autoimmunologiczne, na rozwój raka jelita grubego, próchnicę zębów. Innym obszarem badań i analiz są powiązania między mikrobiomem i mózgiem w kontekście chorób takich jak depresja czy autyzm. Bada się mikrobiom matki i jego wpływ na kształtowanie się mikrobiomu noworodka przez łożysko podczas normalnego i przedwczesnego porodu. Kolejną grupę stanowią choroby cywilizacyjne, zwłaszcza otyłość, cukrzyca, celiakia. Ponieważ rak jelita grubego jest jednym z najczęściej wykrywanych i pojawiających się nowotworów na świecie, badania w tym zakresie prowadzone są również pod kątem mikrobioty jelitowej. Przedstawiamy trzy takie badania, które prowadzą do tych samych lub zbliżonych wniosków. Otóż okazuje się, że mikrobiom jelitowy pozwala wykryć znacznie wcześniej, przed rozwojem choroby, niebezpieczeństwo jej pojawienia się. Jedno z badań mówi, że mikrobiom jest zaangażowany w kancerogenezę, powstawanie i progresję raka jelita grubego (CRC), a także jego odpowiedź na różne terapie systemowe. Zauważono korelację pomiędzy miejscem zamieszkania (geografią), rasą, płcią i dietą a składem mikrobiomu, co pozwala na wczesne wykrycie, jak i przewidywania wyników leczenia raka. Zwrócono uwagę na modulację mikrobiomu jako jednej z najefektywniejszych przyszłościowych metod w medycynie. Nie tylko można wykryć niebezpieczeństwo, ale także ustalić, jakie działania systemowe będą najskuteczniejsze dla danej osoby i przypadku w usuwaniu CRC. Pozwala to zminimalizować działania niepożądane, a tym samym zwiększyć szanse na przeżycie. To badanie było prowadzone w 2021 r., natomiast kolejne – w 2023.
Oto jego wnioski. W przewodzie pokarmowym człowieka znajduje się najwięcej drobnoustrojów. Tutaj opisano i ujawniono mechanizm wpływu dysbiozy mikrobiomu jelitowego na rozwój raka jelita grubego. Zwrócono uwagę na zmianę składu mikrobiomu (u osoby z predyspozycjami do rozwoju nowotworu jest ona inna niż u osoby zdrowej). Proces ten można usunąć, mechanizm zatrzymać poprzez zmianę składu mikrobiomu, jego modulację. To nowa i obiecująca strategia działania zarówno w przypadku działań prewencyjnych, jak i leczniczych. W tym badaniu zwrócono również uwagę na rolę probiotyków. Dowiedziono, że probiotyki antagonizują nowotworzenie CRC poprzez ochronę funkcji bariery jelitowej, hamowanie proliferacji komórek nowotworowych, wzmacnianie odporności na stres oksydacyjny i wzmacnianie odporności całościowo u osoby, która ma raka jelita grubego. Podkreślono także kliniczne zastosowanie mikrobiomu jelitowego w badaniach przesiewowych i stosowaniu biomarkerów opartych na analizie mikrobiomu oraz przeciwdziałaniu rakowi, poprawie leczenia i odzyskiwania zdrowia.
Źródła badań:
Badanie pierwsze: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34895176/
Badanie drugie: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36409765/
Najnowsze wnioski płynące z badań i źródło ich pochodzenia
Rak jelita grubego rozwija się w sposób utajniony. To podstępna choroba, która na wczesnym etapie nie daje specyficznych objawów, a zatem trudna do wykrycia. Najczęściej dotyka osób po 50. roku życia i wiąże się z takimi objawami jak bóle brzucha, krwawe stolce, ogóle osłabienie, niestandardowe rytmy wypróżniań, niedobór żelaza, powtarzające się biegunki i zaparcia, utrata masy ciała.
Naukowcy wiedzą, jakie są pierwsze objawy raka – kluczem jest mikrobiom jelitowy. W ramach przełomowego badania przyjrzano się grupie 8 208 przypadków biopsji okrężnicy, wykonanych na przestrzeni 50 lat. Zbadano skład mikrobiomu jelitowego w każdym przypadku oraz jego funkcje. Analizy dotyczyły pacjentów, u których stwierdzono zmiany przednowotworowe w latach 2000-2015. Dotyczyły także osób ze zmianami w stadium rozwoju choroby po pobraniu próbek kału między 2015 a 2022 r. Otrzymane wyniki porównywali z prawidłowymi wynikami kolonoskopii (badania dolnego odcinka przewodu pokarmowego). Co się okazało? U pacjentów z patologicznymi zmianami zauważono znacznie bardziej zróżnicowany skład mikrobiomu jelitowego. Według naukowców na skład mikrobiomu u badanych miał wpływ dany rodzaj pojawiających się zmian. Dodatkowo zauważono obecność bakterii B. fragilis, które łączono ze zmianami przednowotworowymi. Obecność tych mikroorganizmów wskazuje na zmiany chorobowe. Te informacje mogą mieć kolosalne znaczenie w badaniach przesiewowych i skutecznej wykrywalności problemu w odpowiednim czasie, zanim dojdzie do rozwoju choroby. Mowa jest o włączaniu odpowiednich probiotyków jako formy wczesnej terapii zapobiegawczej. Podkreśla się także indywidualny charakter składu mikrobiomu. W opinii gastroenterologa dra Babaka Firoozi z Memiorial Care Orange Coast Medical w Kalifornii badania są bardzo interesujące i mogą okazać się „ogromnym przełomem”, ponieważ analiza mikrobiomu jelitowego danego pacjenta będzie wiązała się z określeniem ryzyka zachorowania na raka jelita grubego. Badanie było prowadzone w oparciu o dane pochodzące z holenderskiej bazy ogólnokrajowej dot. różnych schorzeń, a jego wyniki zostały ogłoszone na sympozjum, które odbyło się w dniach 14-17 października 2023 roku podczas United European Gastroenterology. To co udowadnia dziś medycyna akademicka, znane jest medycynie naturalnej od dawna.
Czy można sterować składem mikrobioty?
W świetle najnowszych badań wypada się cieszyć, że nauka potwierdza to, co medycyna naturalna wie od dawna. Nie od dziś podkreśla rolę i znaczenie naszej flory bakteryjnej mieszczącej się jelitach, na zdrowie i funkcjonowanie całego organizmu, tutaj zachodzą bowiem procesy warunkujące prawidłową pracę całego naszego układu odpornościowego. Podkreśla się rolę probiotyków jako istotnych i niezbędnych komponentów powrotu do zdrowia i osiągnięcia homeostazy, gdy jest ona zaburzona w zarodku, czyli na poziomie naszych jelit. Każdy z nas ma swój indywidualny genotyp mikrobiotyczny i w zależności od tego, co posiadamy a czego nam brakuje, możemy odpowiednio sterować składem mikrobioty dla własnych korzyści zdrowotnych. Rak to nic innego jak zaburzona homeostaza w całym organizmie. Skoro w jelitach powinniśmy mieć wszystko, co jest nam potrzebne do optymalnego, zdrowego funkcjonowania, warto dowiedzieć się, jakie szczepy i kolonie tam zamieszkują oraz podejmować środki zaradcze. Jak podpowiadają dziś naukowcy i co czyni od lat medycyna naturalna.
Bibliografia:
Mikrobiom – charakterystyka i znaczenie, Zdzisław Gliński, Krzysztof Kostro, Wydział Medycyny Weterynaryjnej w Lublinie https://vetpol.org.pl/dmdocuments/ZW-07-2015-06.pd
Rak jelita grubego (CRC) jest nadal jednym z najczęstszych rodzajów raka na świecie, a mikrobiom jelitowy odgrywa ważną rolę w jego rozwoju. Mikrobiom jest zaangażowany w kancerogenezę, powstawanie i progresję CRC, a także jego odpowiedź na różne terapie systemowe. Skład szczepów bakteryjnych oraz wpływ geografii, rasy, płci i diety na skład mikrobiomu służą jako ważne informacje do badań przesiewowych, wczesnego wykrywania i przewidywania wyników leczenia CRC. Modulacja mikrobiomu jest jedną z najbardziej perspektywicznych nowych strategii w medycynie w celu poprawy zdrowia ludzi. Dlatego przyszłe badania i próby kliniczne dotyczące mikrobiomu jelitowego w onkologii, a także w leczeniu pacjentów z CRC są uzasadnione w celu określenia skuteczności leczenia systemowego CRC, zminimalizowania działań niepożądanych i zwiększenia wskaźników przeżycia.
Źródło:
„Mikrobiom jelitowy w procesie nowotworzenia i terapii raka jelita grubego„
Źródło: Pub Med: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34895176/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36409765/
