Spis treści:
- Wpływ żelaza na powstanie endometriozy
- Endometrioza a niepłodność
- Stres oksydacyjny a proces transformacji nowotworowej
W ostatnich badaniach zwrócono uwagę na rolę stresu oksydacyjnego, rozumianego jako brak równowagi między reaktywnymi formami tlenu (ROS) a przeciwutleniaczami, co może mieć związek z patofizjologią endometriozy powodując ogólną odpowiedź zapalną w jamie otrzewnej. Reaktywne formy tlenu są pośrednikami wytwarzanymi przez normalny metabolizm tlenu i są mediatorami stanu zapalnego, o których wiadomo, że modulują proliferację komórek i mają szkodliwe działanie. Dokonano przeglądu systematycznego w celu wyjaśnienia różnych ról stresu oksydacyjnego i jego roli w rozwoju endometriozy. Zbadano kilka zagadnień: metabolizm żelaza, markery stresu oksydacyjnego (w surowicy, płynie otrzewnowym, płynie pęcherzykowym, środowisku otrzewnej, korze jajnika oraz eutopowej i ektopowej tkance endometrium), geny zaangażowane w stres oksydacyjny, niepłodność związana z endometriozą i rozwój nowotworów.
Wpływ żelaza na powstanie endometriozy
Ostatnie odkrycia zwróciły uwagę na rolę zmienionego metabolizmu żelaza w rozwoju endometriozy. Obecność przeładowania żelazem w różnych komponentach jamy otrzewnej pacjentek z endometriozą była szeroko badana; pozostaje silnie zlokalizowana w jamie miednicy i nie wpływa na zawartość żelaza w organizmie.
Wyższe poziomy żelaza, ferrytyny i hemoglobiny stwierdzono w płynie otrzewnowym kobiet dotkniętych chorobą niż w grupie kontrolnej. W podścielisku zmian endometrialnych i otrzewnej również stwierdzono obecność konglomeratów żelaza. Przeciążenie otrzewnej żelazem może być konsekwencją zwiększonego napływu spowodowanego degradacją erytrocytów, wynikającego albo z obfitszego refluksu menstruacyjnego lub zmian krwotocznych, albo z niedoboru otrzewnowego systemu metabolizmu żelaza. Wydaje się, że w endometriozie metabolizm żelaza przez makrofagi jest zwiększony. W rzeczywistości syderofagi, makrofagi przechowujące żelazo, są mocno obciążone hemosyderyną w jamie miednicy. Ponadto makrofagi wyrażają więcej receptorów transferyny i są bardziej wysycone haptoglobiną.
Przytłaczające żelazo może działać jako katalizator w reakcji Fentona (Fe 2+ + H 2 O 2 → Fe 3+ + OH − + OH), wzmacniając toksyczność tlenu i azotu poprzez generowanie szerokiej gamy ROS, wywołując uszkodzenie oksydacyjne komórki.
Stres oksydacyjny jest odpowiedzialny za miejscowe zniszczenie mezotelium otrzewnej, powodując zrosty ektopowych komórek endometrium. Hemoglobina białkowa wiążąca żelazo została zidentyfikowana jako jeden z czynników menstruacyjnych potencjalnie szkodliwych dla mezotelium, prowadzący do powstawania adhezji.
Defrere i in. wykazali, że komórki nabłonkowe w zmianach endometrialnych zwiększają aktywność proliferacyjną po wstrzyknięciu erytrocytów w modelu mysim, podczas gdy podanie desferrioksaminy, chelatora żelaza, hamuje ten proces, co sugeruje, że żelazo może przyczyniać się do wzrostu zmian endometrialnych.
Czynnik jądrowy kappa B (NF-kappa B) jest czynnikiem transkrypcyjnym, który odgrywa rolę w odpowiedzi immunologicznej i zapalnej. Badania in vivo i in vitro wykazały jego aktywację zapalną w komórkach endometriotycznych. Wytwarzanie ROS przez przeładowanie żelazem indukuje wzrost NF-kappa B w makrofagach otrzewnowych, prowadząc do czynników prozapalnych, wzrostu i angiogenicznych u kobiet z endometriozą niż u zdrowych osób z grupy kontrolnej.
Progresja endometriozy jest wyraźnie związana ze stresem oksydacyjnym. Związek między endometriozą a produkcją ROS jest powszechnie akceptowany i głęboko badany.
W komórkach endometriotycznych, podobnie jak w komórkach nowotworowych, zwiększona produkcja ROS wiąże się ze wzrostem tempa proliferacji. Od dwudziestu lat naukowcy zwracają uwagę na markery stresu oksydacyjnego w chorobie endometriozy. Badane markery zostały zebrane z różnych próbek, które można podzielić na 5 głównych grup: serum, płyn otrzewnowy,płyn pęcherzykowy i kora jajnika oraz tkanka endometrium (ektopowa i eutopowa).
Kobiety cierpiące na endometriozę wykazują wyższy poziom markerów stresu oksydacyjnego niż kobiety, które nie są nią dotknięte.
Czytaj również: https://naturazdrowie.com/zdrowie-z-wnetrza-wlosa/
Endometrioza a niepłodność
Związek między endometriozą a niepłodnością jest dobrze udokumentowany w literaturze. Miesięczny wskaźnik płodności u niepłodnych kobiet z endometriozą wynosi od 2 do 10%, natomiast u kobiet zdrowych od 15 do 20% . W piśmiennictwie dobrze wyjaśniono, w jaki sposób ROS może wpływać na różne funkcje fizjologiczne, takie jak dojrzewanie oocytów, steroidogeneza jajników, owulacja, implantacja, tworzenie blastocysty, luteoliza i podtrzymanie fazy lutealnej w ciąży. Stres oksydacyjny wpływa na płodność kobiet z endometriozą w poczęciu naturalnym lub wspomaganym . Brak równowagi między ROS a mechanizmami antyoksydacyjnymi prowadzi do stanu stresu oksydacyjnego w środowisku otrzewnej, płynie pęcherzykowym i otoczeniu jajników, co może częściowo wyjaśniać stan niepłodności związany z endometriozą.
Aktywność stresu oksydacyjnego i poziomy ROS są wysokie w endometriozie, a ich główny wpływ na komórki przekłada się na uszkodzenie i proliferację. Ngo i in. ocenili poziom stresu oksydacyjnego z biopsji endometrium eutopowego i zmian endometrialnych. Zaobserwowali wyższe stężenie anionów ponadtlenkowych w obu próbkach, podczas gdy nadtlenek wodoru jest wyższy w komórkach endometriotycznych niż w kontrolach i komórkach endometrium. Detoksykację nadtlenku wodoru osiąga się za pomocą dwóch różnych systemów enzymatycznych: peroksydazy glutationowej i katalazy. Ekspresja peroksydazy glutationowej jest wyższa w komórkach endometrialnych niż w kontrolach, podczas gdy stężenie katalazy jest niższe w komórkach endometrialnych niż w kontrolach. Również aktywność SDO wydaje się być zwiększona w zmianach endometrialnych niż u osób zdrowych. Wyniki te wskazują na rolę stresu oksydacyjnego w kontroli proliferacji komórek endometrialnych.
Stres oksydacyjny odgrywa swoją rolę poprzez szlak kinazy białkowej aktywowanej mitogenami (MAP) / kinazy regulowanej sygnałem pozakomórkowym (ERK) w celu przeżycia i proliferacji zmian endometrialnych poprzez ekspresję i działanie c-Fos i c-Jun. Wśród markerów stresu oksydacyjnego 8-hydroksy-2-deoksyguanozyna i MDA są wyższe w zmianach endometrialnych niż osoby zdrowe . Poziomy MDA są również dodatnio skorelowane ze stężeniem 17β-estradiolu (E2) w osoczu w ektopowym endometrium . Komórki endometrium kobiet z endometriozą poddane działaniu zarówno E2 jak i nadtlenku wodoru wykazują zwiększoną fosforylację ERK. Wyniki te wskazują na związek między E2 a opornością na apoptozę i progresją zmian endometrialnych.
Stres oksydacyjny a proces transformacji nowotworowej
Stres oksydacyjny w endometriozie prawdopodobnie przyczynia się do procesu transformacji nowotworowej. Dane z literatury pokazują co najmniej dwuetapowe wyjaśnienie, które może prowadzić do raka. Pierwszy krok jest następujący: generowanie uszkodzeń DNA wywołanych stresem oksydacyjnym wywołuje zwiększoną apoptozę i przeżycie komórek w komórkach endometriotycznych. Drugi etap jest następujący: progresja nowotworu może być związana z uporczywą produkcją antyoksydantów sprzyjających mikrośrodowisku przednowotworowemu [56]. Funkcja równowagi oksydantów/przeciwutleniaczy to obosieczny miecz, promujący śmierć komórki lub karcynogenezę. Regulacja w górę funkcji antyoksydacyjnych w endometriozie może skutkować przywróceniem przeżycia komórek i późniejszą transformacją nowotworową.
Biorąc pod uwagę te badania i inne wyciągnąłem wniosek, że silne właściwości antyoksydacyjne ROS oraz indukowanie endogennego glutationu oraz zdolność wodoru molekularnego do przywracania mechanizmu apoptozy mogą pomóc chorym na endometriozę.
Terapię rozpoczęliśmy w połowie listopada 2021. Opinia chorej z końca grudnia 2021: ”Moje samopoczucie jest dużo lepszej odkąd stosuje terapię wodorem bóle również są mniejsze” – wskazuje na skuteczność terapii w u tej osoby i daje upoważnienie do dalszych badań.
Eugeniusz Winiecki, ekspert w zakresie tematyki wodoru molekularnego
Dyplomowany Naturopata, naturoterapeuta, certyfikowany przez MHI profesjonalista z dziedziny terapii wodorem molekularnym, publicysta, wykładowca, konstruktor i wynalazca, prowadzi Gabinet Terapii Wodorem Molekularnym.
Bibliografia:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pmc/articles/PMC5625949/#B50
Da Broi M. G., Navarro P. A. Oxidative stress and oocyte quality: ethiopathogenic mechanisms of minimal/mild endometriosis-related infertility. Cell and Tissue Research. 2016;364(1):1–7. doi: 10.1007/s00441-015-2339-9. [PubMed]
