Nasz organizm potrzebuje stałego wsparcia, aby prawidłowo funkcjonować. Jednym z elementów stanowiących paliwo dla odporności są witaminy. Szczególnie ważne jest, abyśmy dbali o ich dostarczenie w okresie, kiedy organizm może być osłabiony, a gama świeżych owoców i warzyw jest w porównaniu do sezonu letniego bardzo ograniczona. Dlatego warto zgłębić podstawową wiedzę o witaminach, ich roli, a także źródłach występowania.
Najlepszym źródłem witamin są dla nas produkty żywnościowe
Prawda. Witaminy zawarte w produktach, które spożywamy, są dla nas łatwo przyswajalne. Najlepszym źródłem witamin są: produkty mleczne, zbożowe, owoce, warzywa, ryby i mięso.
Zimą dostęp do naturalnie występujących witamin jest dla nas ograniczony
Prawda. W tym okresie warzywa i owoce są uboższe w witaminy niż latem, oprócz tego zmniejsza się ich różnorodność. Warto wtedy sięgnąć po zestawy witamin dostępne w aptekach, a także spożywać suszone owoce.
Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania wszystkich naszych organów, usprawnienia kondycji fizycznej, a także psychicznej
Prawda. To właśnie witaminy regulują szereg procesów zachodzących w organizmie, koordynując ich pracę. Ich brak to awitaminoza.
Najwięcej witamin mają owoce i warzywa
Mit. Równie istotnym i niezbędnym źródłem witamin jest ciemne pieczywo, mięso, mleko i ryby.
Awitaminoza to brak pojedynczej witaminy lub zestawu witamin
Prawda. Doprowadza do schorzeń charakterystycznych dla konkretnej witaminy i jej roli w organizmie. Skutkiem niedoboru poszczególnych witamin są np. problemy z widzeniem, kurza ślepota, choroba beri-beri, zaburzenia układu nerwowego, problemy skórne i z błonami śluzowymi, utrata wagi, zaburzenia w procesie oddychania, trawienia, pękające stopy, bóle głowy, zmęczenie, wymioty, niedokrwistość, zaburzenia struktury kości.
Witaminy są syntetyzowane przez organizm
Mit. Witaminy muszą być dostarczane z zewnątrz do organizmu, nie są syntetyzowane przez organizm (wyjątek stanowi witamina D). Organizm ludzki syntetyzuje witaminę D pod wpływem działania promieni ultrafioletowych na skórę.
Nadmiar wszystkich witamin jest wydalany z moczem
Mit. Nadmiar tylko niektórych witamin jest wydalany z moczem, część z nich może się odkładać w organizmie, tworząc zagrożenie dla zdrowia. Przedawkowane witaminy C i B są wydalane z moczem, lecz nadmiar witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E i K) nie jest łatwo wydalany i może się gromadzić w organizmie.
Suplementy witaminowe mogą być stosowane długotrwale i przez pacjentów z każdej grupy wiekowej
Mit. Sztucznych preparatów multiwitaminowych nie należy spożywać bez przerwy, wystarczą dwa miesiące ich systematycznego stosowania, a następnie kilka tygodni przerwy.
Suplementy witaminowe nie powinny być spożywane długotrwale przez kobiety w ciąży, dzieci poniżej 6. roku życia oraz osoby z nadciśnieniem.
Przetwarzanie termiczne produktów obniża w nich zawartość witamin
Prawda. Witaminy są substancjami mało odpornymi na obróbkę termiczną. Proces gotowania powoduje redukcję zawartości witamin w produktach. Mrożone warzywa i owoce zawierają najwyżej połowę zawartości witamin w porównaniu ze świeżymi.
Witaminy nie są źródłem energii ani materiałem budulcowym
Prawda. Witaminy regulują przemiany zachodzące w komórkach. Biorą udział w aktywności enzymów w naszym organizmie. Nie stanowią ,,paliwa energetycznego” ani budulca, są ogniwem pośrednim w powstawaniu wielu substancji i przebiegu reakcji.
Dodawanie oliwy czy oleju do surówek powoduje wydobycie i przyswojenie witamin przez organizm
Prawda. Część witamin jest rozpuszczalna w tłuszczach, stąd różnego rodzaju oleje i oliwy są nośnikami witamin, wydobywają je z produktów żywnościowych (np. warzyw) i są łatwo przyswajalne dla organizmu.
Wegetarianie muszą dostarczać do organizmu witaminy w postaci sztucznych preparatów
Mit. Wegetarianie nie muszą dostarczać do organizmu sztucznych witamin, zawartych w preparatach; wiele produktów dla wegetarian jest wzbogaconych w witaminy zawarte w mięsie.
Witaminy są lekarstwem na choroby
Mit. Witaminy nie są lekarstwem na choroby, ich przyjmowanie może jedynie uchronić nas przed niedoborem, a co za tym idzie konkretnymi schorzeniami. Przyjmowanie witamin może być elementem wspomagającym w kuracji.
Nadmiar witamin jest groźny
Prawda. Nie należy nadużywać witamin, przedawkowanie to tak zwana hiperwitaminoza. Ich nadmiar może spowodować wiele szkód w organizmie. Uważajmy najbardziej na witaminy A, D, E i K, nie spożywajmy równolegle kilku preparatów wzmacniających na bazie witamin. Chcąc sobie pomóc i wzmocnić swój organizm, możemy przedobrzyć. Nadmierna ilość witaminy A w organizmie powoduje problemy ze skórą, wypadanie włosów, krwawienie dziąseł, powiększenie wątroby i śledziony. Nadmiar witaminy D skutkuje nudnościami, poceniem, brakiem apetytu, czy zaburzeniami rytmu serca. Zaś nadmiar witamin E i K, powoduje odpowiednio osłabienie, bóle głowy, zaburzenia widzenia i negatywny wpływ na wątrobę, a także nadmierną potliwość.
Spożywanie odpowiedniej ilości warzyw i owoców powoduje, że nie potrzebujemy witamin w tabletkach dla zachowania zdrowia
Prawda. Wszystkie potrzebne nam witaminy znajdziemy w produktach żywnościowych. Gdy nasza dieta jest odpowiednio zbilansowana, nie musimy wspomagać się sztucznymi preparatami multiwitaminowymi. Warto sięgnąć po suplementy w momencie wzmożonego wysiłku, wyczerpania organizmu czy w okresie jesienno-zimowym.
