Kwasy omega-3 wykazują działanie przeciwnowotworowe oraz pozytywnie wpływają na mózg i serce. Zaliczamy do nich m.in. kwas alfa-linolenowy o właściwościach przeciwutleniająch. Poprawia on wydolność mięśni, zwiększa ilość glikogenu, czyli naszego magazynu glukozy, łagodzi stany zapalne, reguluje poziom cukru, wzmacnia układ nerwowy, chroni przed miażdżycą. Wspomaga też koncentrację i działa pozytywnie na wzrok.
Omega-6 to kwasy, które są budulcem komórek i enzymów. Kontrolują ciśnienie krwi, pracę serca, układu trawiennego i nerek. Wspomagają leczenie zaburzeń hormonalnych, cukrzycy typu II i chorób skóry, a także usprawniają pracę układu nerwowego. Zaliczamy do nich np. kwas linolowy, gamma-linolenowy oraz arachidonowy.
Proporcja dostarczanych w posiłkach organizmowi kwasów omega-3 i omega-6 powinna wynosić od 1:2 do 1:5.
Podpora układu nerwowego
Uważa się, że organizm człowieka samodzielnie syntetyzuje kwasy omega-9, więc nie trzeba ich suplementować ani dostarczać w diecie. Jak sugerują badania naukowe, jest to stwierdzenie oparte na półprawdach. Przede wszystkim należy wiedzieć, że kwasy omega-9 – np. popularny kwas oleinowy – występują w tłuszczach, takich jak oliwa czy tran. Kwas oleinowy to ważny składnik dla układu nerwowego i mózgu, ponieważ m.in. buduje otoczki włókien nerwowych. Wartość odżywcza kwasu oleinowego była przedmiotem wielu badań, poświęconych przykładowo układowi sercowo-naczyniowemu oraz mózgowi [1]. Wykazano w nich, że dieta uboga w kwas oleinowy nie prowadzi do zmniejszenia jego stężenia w mózgu, ale przyczynia się do obniżenia stężenia w innych narządach, w tym w nerwie kulszowym i obwodowym układzie nerwowym. To dowód na to, że synteza przez organizm nie jest w stanie wyrównać wszystkich niedoborów tego kwasu i nie kompensuje jego braku w pożywieniu.
Eliminator bólów i patogenów
Potwierdzona została skuteczność kwasów omega-9 w leczeniu bólów stawów i bólów neuropatycznych. Ich niedobór może sprawić, że osłonki nerwów będą cieńsze, co uczyni układ nerwowy bardziej podatnym na choroby [2]. Naukowcy wykazali ponadto, że kwas oleinowy moduluje hiperrefleksję, czyli nadmierne reagowanie układu nerwowego na zwykłe bodźce.
Trzeba pamiętać, że kwasy tłuszczowe są niezbędnymi składnikami metabolizmu lipidów w komórkach. Według badań z 2013 roku, podawany w odpowiednich dawkach kwas oleinowy reguluje metabolizm kwasów tłuszczowych, co ma związek z kontrolowaniem wydatkowania energii w komórce. Dzięki tej właściwości kwasów omega-9, jak sugerują badania, ich podanie może wspomóc leczenie chorób metabolicznych związanych z rozregulowaniem profili lipidów, stanów zapalnych, insulinooporności czy zespołu metabolicznego [3].
Przeczytaj także: Dr Marek Skoczylas – Oliwa z oliwek chroni przed udarem i nowotworem
Chorych na cukrzycę typu I z pewnością zainteresuje badanie przeprowadzone w Rumunii w 2019 roku. Potwierdziło ono, że kwas oleinowy, poprzez zmniejszenie stresu oksydacyjnego, pozytywnie wpływa na komórki beta trzustki, które produkują insulinę [4].
Ponadto kwasy tłuszczowe omega-9 chronią wszystkie komórki przed przyspieszoną śmiercią i usprawniają ich metabolizm [5].
Kwas oleinowy jest również w stanie zapobiegać rozwojowi patogennych dla oka bakterii [6], a wyniki badań z 2020 roku ukazują, że poprawia on układ immunologiczny u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym [7].
Wsparcie w terapiach przeciwrakowych
Coraz częściej mówi się o zastosowaniu kwasu oleinowego jako środka wspomagającego w terapiach onkologicznych. Wykazano m.in. jego działanie przeciwnowotworowe w przypadku raka płaskonabłonkowego języka [8] poprzez wywoływanie apoptozy, czyli zaprogramowanej destrukcji własnych komórek. Kwas oleinowy okazał się skuteczny także w innych typach nowotworów, takich jak glejak, rak prostaty, piersi i jelita grubego. Jest on przy tym uważany za nietoksyczny dla normalnych komórek.
Niezbędny składnik diety
Warto podkreślić, że kwasy tłuszczowe omega-9, znajdujące się w kwasie oleinowym, mogą wpływać pozytywnie na nastrój, a także wiązać się ze zwiększoną aktywnością fizyczną i mniejszą podatnością na złość. Powyższe badania świadczą o tym, że kwas omega-9 jest równie ważny, jak kwasy omega-3 i -6. Wynika z nich również to, że nasze zdrowie zależy od jego stężenia w organizmie. Istnieją poważne przesłanki, że tego stężenia – w większości organów – nie możemy kontrolować, jeśli nie zadbamy o zrównoważoną dietę bogatą także i w kwas omega-9. Dodajmy, że źródła kwasów omega-3, -6 i -9 są łatwo dostępne. Znajdziemy je m.in. w oliwie, oleju lnianym, awokado, sezamie, migdałach i pestkach dyni.
___
Piśmiennictwo
- Bourre, J. M. Food for the Ageing Population, 2009; https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-andbiological-sciences/omega-9-fatty-acid (dostęp: 13.07.2021).
- Galan-Arrieru, I. The role of Omega-3 and Omega-9 fatty AIDS for the treatment of neuropathic pain after
neurotrauma, 2017; https://sciencedirect.com/science/article/pii/S0005273617301566 (dostęp: 13.07.2021). - Lim, J. H. Oleic Acid Stimulates Complete Oxidation of Fatty Acids thruogh Protein Kinase A-dependent
Activation of SIRT1-PGC 1 alfa Complex, 2013; https://www.ncbi.nim.nih.gov/pmc/articles/PMC3591621/
(dostęp: 13.07.2021). - Nemecz, M. The Distinct Effects of Palmitic and Oleic Acid on Pancreatic Beta Cell Function: The Elucidation of
Associated Mechanisms and Effector Molecules, 2019;
https://frontiersin.org/articles/10.3389/fphar.2018.01554/full (dostęp: 13.07.2021). - Xin Zeng. Oleic acid ameliorates palmitic acid induced hepatocellular lipotoxicity by inhibition of ER stress and
pyroptosis, 2020; https://nutritionandmetabolism.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12986-020-0434-8
(dostęp: 13.07.2021). - Mudgil, P. Oleic acid as an Antibacterial for Treating Eye Infections, 2014;
https://iovs.arvojournals.org/article.aspx?articled=2266712 (dostęp: 13.07.2021). - Pompura, S. L. Oleic acid restores suppressive defects In tissue-resident FOXP3 Tregs from patients with
multiple sclerosis, 2020; https://www.jci.org/articles/view/138519 (dostęp: 13.07.2021). - Jiang, L. Oleic acid induces apoptosis and autophagy In the treatment of Tongue Squamous cell carcinoma,
2017; https://nature.com/articles/s41598-017-11842-5 (dostęp: 13.07.2021).
