Ludzkie ucho jest skomplikowanym systemem analizy dźwięku, zdolnym do wykrywania niewiarygodnie zróżnicowanych dźwięków. Rozróżniamy trzy podstawowe części ucha: ucho zewnętrzne, ucho środkowe i ucho wewnętrzne. Ucho zewnętrzne zbiera dźwięki. Wibracje dźwięków powodują ruch błony bębenkowej połączonej z łańcuchem małych kosteczek w uchu środkowym. System ucha środkowego wzmaga energię dźwięków, dostarcza je do ślimaka, który znajduje się w uchu wewnętrznym. To on jest właściwym organem słuchu.
Wewnątrz ślimaka znajdują się tysiące komórek rzęsatych, które wraz z nerwem słuchowym przewodzą sygnały do kory mózgowej. Osoba mająca słuch w normie słyszy wszystko, od najcichszego szelestu do najgłośniejszego ryku silników odrzutowców. Narząd słuchu jest bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. U małego dziecka mowa rozwija się dzięki temu, że dziecko słyszy.
Utrzymanie równowagi
Ważną funkcją ucha wewnętrznego jest prawidłowe utrzymanie równowagi – odpowiada za to błędnik. Jeżeli dochodzi do jego uszkodzenia to mamy zawroty głowy, które wyglądają tak jakby całe otoczenie wirowało wokół nas. Zawrotom towarzyszą nudności i wymioty. Do przyczyn uszkodzenia błędnika należą infekcje wirusowe, zmiany naczyniowe oraz zwyrodnienie w kręgosłupie szyjnym. Co najbardziej szkodzi zmysłowi słuchu? Głównie odpowiada za to hałas. Słuchanie głośnej muzyki i praca w hałasie powoduje znaczne pogorszenie słuchu. Innymi przyczynami uszkodzenia słuchu mogą być nawracające infekcje wirusowe, które w sposób nieodwracalny uszkadzają komórki słuchowe. Również częstą przyczyną nagłej głuchoty może być silny stres.
Na jakie objawy pogorszenia słuchu zwrócić uwagę?
W większości przypadków utrata słuchu następuje stopniowo i nie jesteśmy w stanie sami zdiagnozować naszego ubytku słuchu. Zaznacza się na początku złą słyszalnością tonów o wysokiej częstotliwości, która z czasem coraz bardziej się pogłębia. Wiąże się z tym również upośledzenie rozumienia mowy. Niedosłuchowi mogą towarzyszyć szumy uszne oraz zawroty głowy. Często sami zauważamy pogorszenie słyszenia, które utrzymuje się i towarzyszą mu właśnie szumy uszne. Jeśli ktoś zauważy, że jego zdolność słyszenia uległa pogorszeniu, koniecznie powinien udać się do specjalisty. Ludzie najczęściej czekają po kilka lat, aż zdecydują zgłosić się z problemem pogarszającego się słuchu do laryngologa. A im szybciej zdamy sobie sprawę, że mamy problem ze słuchem, tym skuteczniej można powstrzymać pogarszanie słuchu, wdrożyć terapie, które wspomagają komórki słuchowe we właściwym ich funkcjonowaniu, czy w razie konieczności nosić aparat słuchowy. Specjalistyczne badanie słuchu pozwoli określić próg słyszenia, tj. poziom, na którym dany pacjent zaczyna słyszeć dźwięki o różnej częstotliwości. Polega ono zwykle na potwierdzeniu słyszalności dźwięku, często poprzez naciśnięcie przycisku w momencie, gdy sygnał jest słyszalny. Podstawowe badanie słuchu trwa około 10 minut. Jest bezbolesne.
Czy społeczeństwo staje się bardziej głuche?
Coraz częściej spotykamy się z uszkodzeniem słuchu u młodych ludzi. U nich problemy ze słuchem są następstwem słuchania głośnej muzyki przez słuchawki. Odsetek młodzieży z uszkodzeniem słuchu wskutek nadmiernego hałasu rośnie z roku na rok. Również ludzie starsi którzy dawniej pracowali w hałasie bez tzw. „ochraniaczy” obecnie mają duże problemy z niedosłyszeniem. Ludzie starsi, u których w sposób naturalny dochodzi do starzenia się komórek zmysłowych, mają niedosłuch tzw. starczy – odpowiedni do wieku. Jak często powinno się badać słuch? Jeżeli odczuwamy niedosłuch wskazane jest wykonanie badania audiometrycznego kontrolnego co 6 miesięcy. Osoby starsze przynajmniej raz w roku powinny wykonać tzw. audiogram, czyli zbadać słuch. Ci, którzy nie mają problemu z niedosłyszeniem powinni wykonać badanie audiometryczne w przypadku nagłego pogorszenia się słuchu. Badania dowodzą, że osoby korzystające z pomocy przy uszkodzeniu słuchu (poprzez używanie aparatów słuchowych, bądź przez zabiegi medyczne) zauważają poprawę stosunków rodzinnych, poprawę zdrowia psychicznego jak i fizycznego, większe poczucie niezależności i bezpieczeństwa oraz wzmożoną aktywność społeczną.
